باتری گوشی یکی از اولین قطعاتی است که با گذر زمان دچار افت عملکرد میشود، اما با رعایت برخی نکات ساده میتوان سرعت این فرسودگی را کاهش داد. اگرچه راهحلی جادویی وجود ندارد، اما با اصلاح عادتهای مربوط به شارژ، استفاده و نگهداری از گوشی، میتوانید عمر باتری را به طور قابل توجهی افزایش دهید.
۶. نادیده گرفتن قابلیتهای محافظت از باتری
شارژ کردن گوشی تا ۱۰۰٪ گاهی ضروری است، مثلاً وقتی قرار است مدت زیادی به برق دسترسی نداشته باشید. اما اگر این کار را هر روز انجام دهید، یا بدتر از آن، گوشیتان را برای مدت طولانی در حالت شارژ کامل رها کنید، باعث فرسایش سریعتر باتری میشوید. باتریهای لیتیوم-یون (که در تمام گوشیهای هوشمند استفاده میشوند) در برابر شارژ کامل بلندمدت مقاومت کمی دارند.
ولتاژ بالا بهصورت مداوم میتواند باعث ناپایداری یونهای باتری شود و طول عمر کلی آن را کاهش دهد. خوشبختانه هم در اندروید و هم در آیفون، قابلیتهایی برای کنترل این موضوع وجود دارد که فقط کافی است فعالشان کنید. در گوشیهای اندرویدی، به دنبال گزینهای مانند Battery Protection یا Charging Optimization بگردید. فعال کردن این ویژگی معمولاً شارژ را تا حدود ۸۰٪ محدود میکند و فرسایش طولانیمدت را کاهش میدهد.
در گوشیهای Samsung Galaxy، قابلیتی به نام Adaptive Battery Protection وجود دارد که شبها شارژ را در ۸۰٪ متوقف کرده و فقط دقایقی پیش از بیدار شدن شما، شارژ را کامل میکند. گوشیهای Google Pixel هم ویژگی مشابهی دارند.
در آیفون، قابلیت Optimized Battery Charging همین کار را انجام میدهد، الگوی شارژ روزانه شما را یاد میگیرد و پس از رسیدن به ۸۰٪، شارژ را به تعویق میاندازد. اگر از iPhone 15 یا مدلهای جدیدتر استفاده میکنید، میتوانید حد شارژ دلخواهی بین ۸۰٪ تا ۱۰۰٪ تعیین کنید.
۵. خالی شدن کامل باتری به طور مکرر
فقط نگه داشتن شارژ در ۱۰۰٪ نیست که به باتری آسیب میزند، رسیدن مداوم به ۰٪ هم مضر است. شاید خالی شدن کامل شارژ احساس رضایتبخشی داشته باشد، اما این کار فشار زیادی به باتری وارد میکند و عمر آن را کاهش میدهد. باتریهای لیتیوم-یون در بازه شارژ ۲۰٪ تا ۸۰٪ بهترین عملکرد را دارند. اگر گاهی بهناچار گوشیتان خاموش شود مشکلی نیست، ولی نباید این کار را تبدیل به عادت کنید. بهتر است گوشی را پیش از رسیدن به زیر ۲۰٪ به شارژ بزنید.
۴. قرار دادن گوشی در معرض دمای بسیار بالا یا پایین
باتری گوشی در برابر دماهای شدید عملکرد ضعیفی دارد. استفاده طولانیمدت از گوشی در هوای خیلی گرم یا خیلی سرد میتواند آسیبزا باشد. اپل اعلام کرده که دمای ایدهآل برای عملکرد باتری آیفون بین ۰ تا ۳۵ درجه سانتیگراد است. اگر گوشی بیش از حد گرم یا سرد شود، ممکن است برای محافظت از قطعات داخلی رفتار متفاوتی از خود نشان دهد.
گرما آسیبزنندهتر است، به همین دلیل است که گوشی در صورت داغ شدن بیش از حد، شارژ را موقتاً متوقف میکند. در مقابل، سرما باعث افت ناگهانی درصد باتری یا خاموش شدن ناگهانی گوشی میشود، حتی اگر هنوز شارژ داشته باشد. لازم نیست همیشه از استفاده گوشی در شرایط آبوهوایی سخت خودداری کنید، اما باید از رها کردن آن در داشبورد داغ ماشین، کنار بخاری یا در هوای یخبندان بهصورت طولانیمدت اجتناب کنید.
۳. استفاده از شارژر، کابل یا پاوربانک غیراستاندارد
اکثر سازندگان گوشی دیگر آداپتور شارژ را در جعبه نمیگذارند و شما مجبورید جداگانه تجهیزات شارژ را تهیه کنید. استفاده از شارژرها و کابلهای ارزان و بدون تأییدیه ممکن است وسوسهانگیز باشد، اما این کار میتواند به باتری آسیب بزند. شارژرهای غیراستاندارد معمولاً فاقد تنظیم ولتاژ مناسب، محافظت در برابر نوسان و کنترل حرارت هستند. همین موضوع میتواند به فرسودگی سریعتر باتری یا حتی آسیب مستقیم به دستگاه منجر شود.
همه کابلهای USB-C هم یکسان نیستند. بعضی کابلها از شارژ سریع تا ۶۰ وات پشتیبانی میکنند، در حالی که برخی دیگر تنها ۲.۵ وات قدرت دارند. این عدم تطابق ممکن است باعث شارژ کند یا حتی استرس اضافی روی باتری شود. این موضوع درباره پاوربانکها نیز صدق میکند. اگر از پاوربانک بیکیفیت یا کابل نامناسب استفاده کنید، همان خطرات را برای گوشیتان به همراه خواهید داشت.
۲. استفاده زیاد از گوشی هنگام شارژ
استفاده از گوشی هنگام شارژ لزوماً بد نیست، به شرطی که از تجهیزات شارژ استاندارد و باکیفیت استفاده کنید. گوشیهای امروزی برای مدیریت هوشمندانه توان طراحی شدهاند تا از آسیب دیدن باتری جلوگیری کنند. اما نحوهی استفاده شما در حین شارژ اهمیت دارد. مثلاً اگر در حال اجرای بازیهای سنگین گرافیکی یا استفاده مداوم از دوربین باشید، گوشی به طور طبیعی حرارت بیشتری تولید میکند. این حرارت همراه با گرمای ناشی از شارژ، ممکن است دمای باتری را از حد مجاز فراتر ببرد. علاوه بر این، اگر هدفتان شارژ سریعتر است، بهتر است از استفاده همزمان با شارژ خودداری کنید؛ زیرا گوشیها هنگام استفاده فعال، سرعت شارژ را کاهش میدهند.
۱. نادیده گرفتن بهروزرسانیهای نرمافزاری
بهروزرسانی نرمافزار فقط برای دریافت قابلیتهای جدید نیست. هم در اندروید و هم در iOS، بهروزرسانیها شامل بهینهسازی باتری، بهبود عملکرد و مدیریت بهتر فعالیتهای پسزمینه هستند. اگر این بهروزرسانیها را نادیده بگیرید، ممکن است گوشیتان کارایی پایینتری داشته باشد و سریعتر باتری مصرف کند. این موضوع باعث افزایش دفعات شارژ میشود و در نهایت باتری را زودتر فرسوده میکند.
بهعنوان مثال، آیفون 14 و مدلهای قبلی پس از حدود ۵۰۰ چرخه شارژ کامل حدود ۲۰٪ از ظرفیت باتری خود را از دست میدهند. اما آیفون 15 و مدلهای جدیدتر تا حدود ۱۰۰۰ چرخه همین میزان افت را تجربه میکنند؛ بنابراین اگر گوشیتان به دلیل عملکرد ضعیف نرمافزاری نیاز به شارژ بیشتر دارد، زودتر این چرخهها را طی خواهید کرد.
ممکن است بلافاصله پس از بهروزرسانی کاهش جزئی در عمر باتری احساس کنید، چون سیستم مشغول بازسازی و انجام وظایف پسزمینه است. اما این حالت موقتی است و بعد از یکی دو روز عادی میشود.
حقیقت این است که هیچ باتری گوشی تا ابد دوام نمیآورد. اما نحوهی استفاده و مراقبت از آن میتواند به طور جدی بر عمر مفید باتری تأثیر بگذارد. استفاده از تجهیزات شارژ استاندارد، فعال کردن ویژگیهای محافظت از باتری و رعایت چند عادت هوشمندانه میتواند تأثیر قابلتوجهی داشته باشد. و زمانی که باتری واقعاً فرسوده شود، گوشیتان معمولاً نشانههای مشخصی میدهد تا بدانید وقت تعویض آن رسیده است.