بررسیهای جدید نشان میدهد که جایگزینهای گوشت مبتنی بر گیاه، واقعا سالمتر هستند.
تحقیقات نشان میدهد که گوشت گیاهی میتواند برای سلامتی و محیط زیست ما مفید باشد. گوشت و لبنیات گیاهی، صنایعی هستند که به سرعت در حال رشد هستند.
کارشناسان ارزش بازار جهانی گوشت گیاهی را در سال گذشته بیش از 5 میلیارد دلار ارزیابی کردند و پیش بینی میشود که از سال 2022 تا 2030، 19 درصد افزایش یابد.
طبق گزارشها، بازار جایگزینهای لبنیات گیاهی در سال 2020 بالغ بر 11 میلیارد دلار بوده و پیشبینی میشود در سال 2031 به 32 میلیون دلار برسد.
اکنون یک مطالعه جدید از دانشگاه باث انگلستان میگوید که گوشت و لبنیات گیاهی هم برای سلامت انسان و هم برای محیط زیست بهتر است.
مطالعه جدید اخیراً در مجله Future Foods منتشر شده است.
گوشت و لبنیات گیاهی چیست؟
محصولات جایگزین گوشت، اولین بار در دهه 1960 ظاهر شد و آنها از سویا تهیه میشدند. بعداً، جایگزینهای ساخته شده از پروتئین گیاهی بافت دار (TVP) نیز در این محصولات ظاهر شدند.
امروزه محصولات جایگزین گوشتی مبتنی بر گیاه از موادی مانند سویا، پروتئین نخود، روغنها، نشاسته سیبزمینی و طعمدهندههای مختلف استفاده میکنند تا بافت و طعم گوشت واقعی را تقلید کنند.
جایگزینهای گیاهی برای محصولات لبنی مانند شیر گاو بسیار زودتر شروع شد، که اولین بار در چین با شیر سویا حدود 2000 سال پیش انجام گرفت.
اگرچه محصولات شیر سویا همچنان محبوب هستند، اما در حال حاضر در قفسههای فروشگاه در کنار جایگزینهای لبنی دیگر ساخته شده از جو، برنج، بادام، شاهدانه و نارگیل قرار دارند.
و محصولات جایگزین لبنی امروزی از نوشیدنیهای شیری به جایگزینهایی برای ماست، کره، پنیر و بستنی نیز تبدیل شدهاند.
محصولات گیاهی در مقابل گوشت و لبنیات واقعی
برای این مطالعه، دکتر برایانت و تیمش 43 مطالعه را بررسی کردند که به بررسی فاکتورهای سلامتی و محیطی جایگزینهای گوشت و لبنیات گیاهی پرداختند. محققان همچنین نگرش مصرف کنندگان نسبت به غذاهای گیاهی را بررسی کردند.
این تیم بر اساس تحقیقات خود دریافتند که 90 درصد از مصرفکنندگانی که گوشت و لبنیات گیاهی مصرف میکنند از یک رژیم غذایی انعطافپذیر پیروی میکنند که امکان مصرف متعادل گوشت حیوانات را فراهم میکند.
محققان همچنین دریافتند که مردم تمایل به انتخاب محصولات گوشتی گیاهی دارند که از نظر طعم، بافت و قیمت مشابه گوشت واقعی هستند.
دکتر کریس برایانت، دانشیار پژوهشی برای جایگزینی مستقیم گوشت در غذاها، گفت: «گوشت گیاهی یک راه آسان و راحت برای جایگزینی مستقیم گوشت در غذاها است، به طوری که خوردن غذاهای گیاهی کامل را فقط برای افرادی که میخواهند گوشت کمتری مصرف کنند، آسانتر میکند».
او افزود: “نیازی به تهیه غذاهای کاملاً جدید گیاهی نیست. شما میتوانید به راحتی با گیاهان یک همبرگر خوشمزه درست کنید. این کار را بسیار آسانتر و برای بسیاری از مردم لذتبخشتر میکند.”
آیا جایگزینهای گیاهی سالم هستند؟
به گفته دکتر برایانت، هدف از این مطالعه، بررسی سلامت و پایداری زیستمحیطی محصولات گیاهی جایگزین حیوانی بود.
دکتر برایانت گفت: “به نظر میرسد اطلاعات نادرست زیادی در مورد این موضوع وجود دارد، و تصورات نادرستی بر اساس این ایده که چنین محصولاتی “فرآوری شده” یا “غیرطبیعی” هستند، وجود دارد.
بسیاری از مردم ممکن است این تصور را داشته باشند که چنین محصولاتی برای محیط زیست ناسالم یا مضر هستند، اما همانطور که مطالعه نشان داد، شواهد خلاف این را نشان میدهد. در واقع، جایگزینهای محصولات حیوانی مبتنی بر گیاه سالمتر و پایدارتر از محصولات حیوانی هستند.
محققان شواهدی را گزارش کردند که نشان میدهد لبنیات و محصولات گوشتی گیاهی به کاهش انتشار گازهای گلخانهای کمک میکنند، به آب زمین کمتری نیاز دارند و آلودگی کمتری نسبت به محصولات حیوانی تولید میکنند.
و تیم دکتر برایانت دریافتند که نه تنها جایگزینهای گیاهی گزینههای معتبری برای کاهش وزن و عضلهسازی هستند، بلکه گزینه آسانتری برای افزودن مواد اضافی برای ارائه مزایای سلامتی مانند اسیدهای آمینه، ویتامینها و آنتیاکسیدانها هستند.
دکتر برایانت خاطرنشان کرد: «بر اساس این بررسی شواهد، جایگزینهای محصولات حیوانی مبتنی بر گیاه، سالمتر از محصولات حیوانی هستند.»
وی تصریح کرد: به ویژه بیماران دارای اضافه وزن میتوانند از تغییر مرغ به مایکوپروتئین(پروتئین استخراج شده از قارچ) بهره ببرند که باعث افزایش مصرف فیبر، افزایش سیری با کالری کمتر و کاهش پاسخ به انسولین میشود.
او ادامه داد: «جایگزینهای محصولات حیوانی مبتنی بر گیاه نیز میتوانند به کاهش کلسترول کمک کنند و برای سلامت روده مفید باشند.» “ساخت این جایگزینهای ساده میتواند مزایای سلامتی قابل توجهی داشته باشد.”
مزایا و معایب جایگزینهای گوشت
لورن سپه، متخصص تغذیه بالینی گفت: بسیاری از نکاتی که در این مطالعه در رابطه با مسائل سلامتی، بهداشتی و زیست محیطی پیرامون گوشت حیوانات مطرح شد، نگرانیهای عمومی است، بنابراین او از منظر تغذیهای هشدار داد که محصولات امروزی جایگزین گوشت با پایه گیاهی، ممکن است برخی مواد مفید مانند پروتئین کمتری داشته باشند.
او توضیح داد: همچنین برخی از مواد موجود در این جایگزینها سوال برانگیز است، و در مقادیر زیاد ممکن است سالمترین انتخاب نباشند.
اما همانطور که گفته شد، برای افرادی که به دنبال تجربه خوردن یک برگر، بدون خوردن گوشت هستند، اینها گزینه مناسبی هستند. من این محصولات را به عنوان اصلیترین رژیم غذایی آنها توصیه نمیکنم، زیرا اگرچه مردم غذاهای گیاهی را به عنوان گزینههای سالمتر میبینند، اما بسیاری از این مواد صنعتی ممکن است به شدت فرآوری شده باشند، بنابراین شما باید در انتخابهای خود دقت بیشتری داشته باشید.
او افزود که اگرچه این نوع غذاها قطعاً نقشی در ارائه گزینههای گیاهی برای مردم به عنوان جایگزینی برای گوشت دارند، اما تحقیقات بیشتری در مورد سلامت کلی این غذاهای تولید شده در آزمایشگاه مورد نیاز است.
در کل این واقعیت وجود دارد که صنعت دامپروری و تولید گوشت اثرات زیست محیطی مخربی، از جمله مصرف بیش از حد آب، استفاده از زمینهای کشاورزی وسیع برای تولید خوراک دام، انتشار گازهای گلحانهای ناشی از دام و آلودگیهای مربوط به تولید گوشت را آشکار میکند.
او در آخر بیان کرد: “برخی از محصولات گیاهی بهتر از سایرین هستند. تغییر انتخاب مشتری از یک گزینه گوشت فرآوری نشده به یک گزینه گیاهی بسیار فرآوری شده، ممکن است گزینه کاملاً بهتری نباشد. من بسیاری از این محصولات را بهعنوان جایگزینهای مناسب گاه به گاه و بهعنوان پلهای برای انتخابهای گیاهی سالمتر برای افراد میبینم.”