اگر به دهه ۱۹۸۰ بازگردید و به آبهای عمیق در نزدیکی سواحل نیوزیلند گوش دهید، ممکن است صدای عجیبی توجه شما را جلب کند.
این صدا، که یادآور «قو» (صدای اردک) بود، در ژوئیه ۱۹۸۲ در بستر صوتی زیر آب حوضه فیجی جنوبی طنینانداز شد و برای محققانی که در آن زمان به بررسی آکوستیک دریایی میپرداختند، معمایی منحصربهفرد را به وجود آورد.
این صدای عجیب که بهسرعت به موضوعی پرطرفدار تبدیل شد، به دلیل تکرار مداوم آن، نام مستعار «اردک زیستی» یا Bio-Duck را به خود گرفت.
منبع صدا همچنان ناشناخته است
این صدا برای نخستین بار در آزمایشی که برای بررسی محیط صوتی دریایی آن منطقه طراحی شده بود، ضبط شد. طبیعت تکراری و الگوی مشخص این صدا باعث شگفتی و حیرت محققان شد و این احتمال را به ذهن آورد که منبع آن ممکن است موجودی زنده باشد.
یکی از افراد کلیدی در این تحقیقات راس چپمن بود که در آن زمان با دانشگاه ویکتوریا همکاری داشت. او به یاد میآورد که چگونه این صدا بحثهای داغی را میان دانشمندان برانگیخت که درباره منبع آن سردرگم بودند.
او میگوید:
«این صدا آنقدر تکرارشونده بود که ابتدا باور نمیکردیم منشأ آن بیولوژیکی باشد. اما با صحبت با همکارانی در استرالیا درباره دادهها، متوجه شدیم که صدای مشابهی اغلب در سایر مناطق اطراف نیوزیلند و استرالیا شنیده شده است.»
این ارتباطات اسرارآمیز زیرآبی به یکی از محورهای اصلی بحث در نشست ۱۸۷ انجمن آکوستیک آمریکا در نوامبر ۲۰۲۴ تبدیل شد، جایی که چپمن و تیمش یافتههای خود را ارائه کردند. با این حال، هنوز منشأ این صداها شناسایی نشده است.
قلمرو ناشناخته کاوش در نویز اقیانوس
ماجرای چپمن برای رمزگشایی از این معما در سال ۱۹۸۶ با تحلیل دادههای آن آزمایش آغاز شد. او به یاد میآورد:
«ما دریافتیم که دادهها حاوی اطلاعات جدیدی درباره انواع مختلف صداهای اقیانوس بودند، از جمله صداهایی که از پستانداران دریایی ناشی میشدند.»
در دهه ۸۰، علم آکوستیک دریایی در مراحل ابتدایی خود بود و هر روز فرصتی برای کشف جدید به حساب میآمد.
با وجود هیجان و شور این تحقیقات، منبع صداهای Bio-Duck همچنان ناشناخته باقی ماند. برخی نظریهها این صداها را به نهنگهای مینک قطب جنوب نسبت میدهند.
گفتوگویی در اعماق دریا
چپمن، با این حال، فرضیه متفاوتی داشت. او معتقد بود این صداها چیزی بیش از نویزهای تصادفی هستند – شاید یک گفتوگو.
این فرضیه با الگوی صداهای ضبطشده توسط آنتن آکوستیک، یعنی آرایهای از هیدروفونها که پشت یک کشتی یدک کشیده میشد، تقویت شد.
طراحی منحصربهفرد این آرایه آکوستیک به محققان اجازه داد تا جهت منبع صداها را شناسایی کنند و نشان داد که این صداها از جهات مختلف اطراف کشتی میآیند.
چپمن توضیح میدهد:
«شگفتانگیزترین چیز این بود که وقتی یک گوینده صحبت میکرد، دیگران سکوت میکردند، گویی که در حال گوش دادن بودند. سپس گوینده اول صحبت را متوقف میکرد و به پاسخ دیگران گوش میداد.»
این مشاهده نشاندهنده یک الگوی ارتباطی سازمانیافته بین این گویندگان ناشناس دریایی بود. چپمن این وضعیت را به گفتوگویی تشبیه کرد که در آن یک نفر صحبت میکند و دیگران منتظر پاسخ میمانند.
داستانی که در اعماق دریا شکل میگیرد
چپمن با لحنی شوخ میگوید:
«شاید داشتند درباره شام صحبت میکردند، شاید والدینی با فرزندان خود صحبت میکردند، یا شاید هم فقط درباره آن کشتی دیوانهای نظر میدادند که مدام به اینطرف و آنطرف میرفت و آن رشته بلند را پشت خود میکشید.»
در حالی که راز Bio-Duck هنوز بهطور قطعی حل نشده، این احتمال جذاب که این صداها نوعی گفتوگوی زیرآبی هستند، همچنان ما را شیفته خود میکند.
این ماجرا یادآور این نکته است که دنیای زیر آب سرشار از حیات و ارتباطات است و به ما نشان میدهد که چقدر هنوز درباره دنیای زیر امواج برای کشف کردن باقی مانده است.
میراث معمای Bio-Duck
صداهای شبیه به اردک Bio-Duck تنها بهعنوان بقایای تحقیقات گذشته مطرح نیستند؛ بلکه به نقطه عطفی در درک پیچیدگی اکوسیستمهای اعماق دریا تبدیل شدهاند.
این صداها دههها تحقیق در زمینه ارتباطات حیوانات دریایی، بهویژه میان نهنگها و دیگر آببازان را الهام بخشیدهاند.
امروزه پیشرفتهای فناوری آکوستیک به دانشمندان اجازه میدهد تا با ابزارهای مدرن به این ضبطهای تاریخی بازگردند و لایههای جدیدی از اطلاعات را کشف کنند که قبلاً غیرقابلدسترس بودند.
در سالهای اخیر، Bio-Duck در مطالعاتی که به بررسی رفتارها و الگوهای مهاجرت حیوانات دریایی میپردازند، مورد استناد قرار گرفته است.
این تلاشها اهمیت جمعآوری دادههای طولانیمدت را برجسته میکند و نشان میدهد که حتی ضبطهای دهه ۱۹۸۰ میتوانند با قدرت محاسباتی امروزی، بینشهای جدیدی ارائه دهند.
ادامه تحلیل صداهایی مانند Bio-Duck به ما یادآوری میکند که هنوز اسرار بسیاری در اعماق دریا نهفته است. این تحقیقات بر لزوم کاوش پایدار در اقیانوسها تأکید میکند تا این زیستگاهها محافظت شده و گفتوگوهای ناشناخته دنیای زیرآب حفظ شوند.