یک مطالعه جدید نشان می‌دهد که هجوم موش‌ها در بسیاری از شهرهای جهان در حال افزایش است و واشنگتن دی‌سی به‌عنوان بزرگ‌ترین کانون این مشکل شناخته شده است.
این مطالعه که بر گزارش‌های مشاهده موش در ۱۶ شهر جهانی متمرکز بوده است، علت افزایش جمعیت موش‌ها را گرمایش هوا، شهرنشینی و سایر فعالیت‌های انسانی می‌داند.
افزایش گزارش‌های مشاهده موش
پژوهشگران با استفاده از داده‌های شکایت‌های مردمی از مشاهده موش، برای اولین‌بار تحلیلی از این نوع انجام دادند. آنها دریافتند که در ۱۱ شهر از ۱۶ شهری که بررسی شده‌اند، گزارش‌های مشاهده موش در سال‌های اخیر افزایش یافته است.
بر اساس روندهای شهری، واشنگتن دی‌سی در صدر فهرست قرار گرفت و پس از آن سانفرانسیسکو، تورنتو، نیویورک و آمستردام قرار دارند. طبق این مطالعه، روند گزارش‌های مشاهده موش در واشنگتن دی‌سی سه برابر بیشتر از بوستون بوده است.
تنها سه شهر – نیواورلئان، لوئیزویل و توکیو – کاهش قابل توجهی در گزارش‌های مشاهده موش داشته‌اند و بیشترین کاهش در نیواورلئان ثبت شده است. کارشناسان پیشنهاد می‌کنند که استراتژی‌های نیواورلئان می‌تواند به‌عنوان الگویی برای دیگر شهرها در کنترل جمعیت موش‌ها مورد استفاده قرار گیرد.
عوامل اصلی افزایش جمعیت موش‌ها
تیم تحقیقاتی با انجام تحلیل‌های آماری از گزارش‌های مشاهده موش به این نتیجه رسیدند که کمی بیش از ۴۰ درصد از این روند صعودی به دلیل افزایش دما است.
این افزایش دما عمدتاً ناشی از سوزاندن زغال‌سنگ، نفت و گاز طبیعی است که منجر به زمستان‌های ملایم‌تر و دوره‌های تغذیه طولانی‌تر برای موش‌ها می‌شود.
جاناتان ریچاردسون، زیست‌شناس دانشگاه ریچموند و نویسنده اصلی این مطالعه، این مکانیسم را توضیح می‌دهد:
«ما شاهد افزایش جمعیت موش‌ها در شهرهایی هستیم که با سرعت بیشتری گرم می‌شوند، احتمالاً به این دلیل که موش‌ها به‌عنوان پستانداران کوچک در ماه‌های سرد با چالش‌های فیزیولوژیکی روبرو هستند.»
او افزود: «اگر آب‌وهوا گرم‌تر شود و زمستان یک یا دو هفته دیرتر آغاز شود و بهار یک یا دو هفته زودتر فرا برسد، این زمان اضافی به موش‌ها اجازه می‌دهد چند هفته بیشتر در سطح زمین غذا پیدا کنند و شاید حتی یک یا دو چرخه تولیدمثل بیشتر داشته باشند.»
شهرنشینی و تراکم جمعیت
حتی چند هفته فعالیت اضافی می‌تواند تأثیر چشمگیری داشته باشد؛ چرا که موش‌های ماده هر ماه می‌توانند یک نسل جدید به دنیا آورند. هر نسل شامل ۸ تا ۱۶ نوزاد است و این زمان اضافی رشد جمعیت را به‌طور قابل توجهی تسریع می‌کند.
علاوه بر تأثیرات گرمایش، این مطالعه شهرنشینی و تراکم بالای جمعیت را به‌عنوان عوامل مهم دیگر شناسایی کرده است. موش‌ها در محیط‌های ساخته‌شده انسان که پسماند غذایی فراوان و پناهگاه‌های متعدد وجود دارد، به‌خوبی رشد می‌کنند.
کارشناسان معتقدند که این شرایط به موش‌ها اجازه می‌دهد در مکان‌هایی که انسان‌ها و زباله‌هایشان منبع دائمی غذا هستند، شکوفا شوند.
موش‌ها: بازماندگان نهایی طبیعت در محیط‌های شهری
موش‌ها توانسته‌اند به‌طور شگفت‌انگیزی در محیط‌های شهری سازگار شوند. کاتلین کورادی، مسئول کنترل موش‌ها در نیویورک، در یک کنفرانس گفت: «موش‌ها پس از انسان‌ها و موش‌های خانگی، سومین پستاندار موفق در جهان هستند.»
او افزود: «آنها انسان‌ها را در سراسر قاره‌ها دنبال کرده‌اند و در همه قاره‌ها به‌جز قطب جنوب حضور دارند. به همین دلیل این موضوع یک مشکل پیچیده محسوب می‌شود.»
قابلیت سازگاری و بقا در نزدیکی انسان‌ها توضیح می‌دهد که چرا جمعیت موش‌ها حتی با اجرای تدابیر کنترلی در حال افزایش است.
پیامدهای افزایش جمعیت موش‌ها
درحالی‌که موش‌ها به طرز باورنکردنی سازگار هستند، افزایش تعداد آنها خطرات جدی به همراه دارد. وقتی جمعیت جوندگان بالا می‌رود، سلامت عمومی و زیرساخت‌های شهری می‌تواند آسیب ببیند.
مایکل پارسونز، متخصص موش در هیوستون که در این مطالعه حضور نداشته، می‌گوید: «وقتی جمعیت موش‌ها زیاد باشد، مردم بیمار می‌شوند، خودروها از کار می‌افتند، سلامت روان کاهش می‌یابد، آتش‌سوزی‌ها رخ می‌دهد و مواد غذایی آلوده می‌شوند.»
این اظهارنظر به تأثیرات چندجانبه هجوم موش‌ها اشاره دارد. افزایش جمعیت موش‌ها می‌تواند منجر به افزایش انتقال بیماری‌ها، اختلال در سیستم حمل‌ونقل و چالش‌های اجتماعی دیگر شود.
شمارش جمعیت موش‌ها
به‌دلیل ماهیت مخفی و گریزان موش‌ها، شمارش دقیق آنها دشوار است. این مطالعه موش‌ها را مستقیماً شمارش نکرده، بلکه گزارش‌های مردمی از مشاهده موش‌ها را بررسی کرده است.
اگرچه این گزارش‌ها ممکن است تعداد واقعی موش‌ها را نشان ندهند، اما اطلاعات ارزشمندی درباره روندهای بلندمدت ارائه می‌کنند. ریچاردسون تأکید کرد که پایداری طولانی‌مدت در روش‌های گزارش‌دهی باعث اعتبار بیشتر این روندهای مشاهده شده شده است.
پیشگیری به‌جای سم‌پاشی
نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که روش‌های سنتی کنترل موش مانند استفاده از سم و تله ممکن است برای مقابله با این مشکل کافی نباشند.
به‌جای آن، اقدامات پیشگیرانه مؤثرتر به نظر می‌رسند. در شهرهایی مانند نیواورلئان، مقامات عمومی اقداماتی پیشگیرانه انجام می‌دهند.
برای مثال، کارگاه‌های آموزشی و کمپین‌های اجتماعی بر کاهش شرایط جذب موش‌ها، مانند مدیریت نامناسب زباله و در دسترس بودن بیش از حد غذا، تمرکز دارند.
ریچاردسون گفت: «در نیواورلئان تلاش زیادی می‌کنند تا به محله‌ها بروند و کارگاه‌های آموزشی برگزار کنند و با ساکنان درباره روش‌های کاهش احتمال حضور موش‌ها در املاکشان صحبت کنند.»
به‌طور مشابه، نیویورک اقدامات نوآورانه‌ای مانند جایگزینی کیسه‌های زباله خیابانی با ظروف مقاوم در برابر موش و تشکیل گروه داوطلبانه معروف به «گروه ضد موش نیویورک» انجام داده است.
نتایج اولیه این ابتکارات امیدوارکننده است، اگرچه هنوز داده‌های جامع برای نشان دادن تأثیر کامل آنها وجود ندارد.
چالشی پیچیده در محیط شهری
اگرچه با بهبود برنامه‌ریزی شهری و آموزش عمومی می‌توان جمعیت موش‌ها را بهتر مدیریت کرد، ریشه‌کن کردن کامل آنها غیرواقعی است.
نیل کارتر، دانشمند حفاظت از محیط زیست در دانشگاه میشیگان، اشاره کرد که: «ما می‌توانیم بهتر با آنها مبارزه کنیم، اما در نهایت مردم باید در محیط‌های شهری با حیات‌وحش، حتی موش‌ها، همزیستی داشته باشند.»
ریچاردسون گفت: «وجود صفر موش غیرممکن است، اما فکر کردن به این‌که باید با تعداد کنونی موش‌ها در شهرها کنار بیاییم نیز دیدگاه سالمی نسبت به این مشکل نیست.»
در پایان، این مطالعه نگاهی داده‌محور و حیاتی به عوامل پیچیده‌ای که موجب رشد جمعیت موش‌ها در محیط‌های شهری می‌شود، ارائه می‌دهد.
با ادامه گرمایش، گسترش و افزایش تراکم شهرها، چالش مدیریت جمعیت موش‌ها نیازمند رویکردهای نوآورانه و پایدار با تمرکز بر پیشگیری و آگاهی عمومی خواهد بود.
این مطالعه در مجله Science Advances منتشر شده است.
