اقیانوس، که 70 درصد از سطح زمین را پوشش میدهد، به دمایی بیسابقه دست یافته است؛ نه تنها در سطح، بلکه در عمق 2000 متری (6561 فوتی) نیز این گرما گسترش یافته است.
یک مطالعه جدید به سرپرستی لیجینگ چنگ، استاد مؤسسه فیزیک جوی در آکادمی علوم چین، این واقعیت نگرانکننده را به وضوح نشان میدهد.
چنگ میگوید: «شکسته شدن رکوردهای اقیانوس تبدیل به یک رکورد تکراری شده است.» وی این پژوهش را با همکاری 54 دانشمند از هفت کشور رهبری کرده است.
این تحقیق بر نقش حیاتی گرمایش اقیانوس در شکلدهی به حیات روی زمین و مسیر آینده اقلیم تأکید میکند.
نقش اقیانوس در تغییرات اقلیمی
اقیانوس نقشی حیاتی در سیستم اقلیمی زمین ایفا میکند و به عنوان منبع اصلی گرما عمل میکند. اقیانوس 90 درصد از گرمای اضافی ناشی از گرمایش جهانی را جذب کرده و به تنظیم الگوهای آبوهوایی جهانی کمک میکند.
این تنظیم از طریق انتقال گرما و رطوبت به جو صورت میگیرد و بر پدیدههایی مانند بارش و شدت طوفان تأثیر میگذارد.
پروفسور جان آبراهام از دانشگاه سنت توماس توضیح میدهد: «برای درک تغییرات اقلیمی، پاسخ در اقیانوس است.»
روند نگرانکننده در اقیانوس
پژوهش سه تیم بینالمللی تأیید کرد که گرمای محتوای اقیانوس (OHC) در سال 2024 به رکوردهای جدیدی رسیده است. دادهها نشان میدهد که لایههای بالایی اقیانوس همچنان به میزان بیسابقهای گرما جذب میکنند.
تنها در فاصله سالهای 2023 تا 2024، محتوای گرمایی اقیانوس به میزان چشمگیری 16 زتاجول (ZJ) افزایش یافته است. برای مقایسه، این میزان تقریباً 140 برابر کل برق تولید شده در جهان در سال 2023 است.
این افزایش چشمگیر بر گرمایش مداوم و خطرناک اقیانوسهای سیاره ما تأکید میکند.
پیامدهای گرمایش اقیانوس
ادامه گرمایش اقیانوس تأثیرات عمیقی بر آبوهوا، اکوسیستمها و زندگی انسانها دارد.
تغییرات منطقهای در گرمایش مناطقی مانند اقیانوس اطلس، دریای مدیترانه و مناطق جنوبی عرضهای میانی را برجسته میکند، جایی که دما به سرعت در حال افزایش است. مناطق قطبی نیز گرمای زیادی جذب میکنند که این امر باعث ذوب یخها و افزایش سطح دریا میشود.
آبهای گرمتر اقیانوس بخار آب جوی را افزایش میدهند که یک گاز گلخانهای قوی است. این پدیده باعث تشدید طوفانها، خشکسالیها، آتشسوزیها و سیلها میشود.
دکتر کوین ترنبرت از مرکز ملی تحقیقات جوی توضیح میدهد: «اصلیترین راه تأثیرگذاری اقیانوس بر اقلیم، افزایش بخار آب در جو است.»
نتیجه این امر چرخهای از افراطهای اقلیمی، از جمله طوفانهای سهمگین، گردبادها و موجهای گرمایی بیسابقه است.
تأثیرات فزاینده گرمایش اقیانوس
در سال گذشته، 104 کشور گرمترین دماهای خود را تجربه کردند که تأثیرات رو به رشد گرمایش جهانی را نشان میدهد.
این افزایش دما باعث وقوع رویدادهای آبوهوایی فاجعهبار در سراسر جهان شده است. موجهای گرما، خشکسالیها، سیلابها و آتشسوزیها در مناطقی از جمله آفریقا، آسیا، اروپا و قاره آمریکا خسارتهای گستردهای به جوامع، اقتصادها و اکوسیستمها وارد کردهاند.
در ایالات متحده، فجایع مرتبط با اقلیم هزینههای هنگفتی به همراه داشتهاند. از سال 1980 تاکنون، این رویدادها تقریباً 3 تریلیون دلار خسارت به بار آوردهاند که نشاندهنده بار اقتصادی قابلتوجه گرمایش اقلیمی است.
افزایش دماهای سطحی اقیانوس نقش مهمی در تشدید این تأثیرات دارد.
افزایش چشمگیر گرمایش اقیانوس
آبهای سطحی، جایی که اقیانوس با جو تعامل دارد، گرما و رطوبت را انتقال داده و رویدادهای شدید آبوهوایی را تغذیه میکنند.
از دهه 1950 تاکنون، این دماها به طور چشمگیری افزایش یافتهاند و پیامدهای گستردهای برای اکوسیستمهای دریایی و جوامع ساحلی به همراه داشتهاند.
آبهای گرمتر زندگی دریایی را مختل میکنند، زیستگاههای ساحلی را فرسایش میدهند و فراوانی و شدت طوفانها را افزایش میدهند و این وضعیت را فوریتر میسازند.
هشداری از سوی اقیانوسها برای سیاره ما
دکتر کارینا فون شوکمان از مؤسسه بینالمللی مرکاتور اقیانوسها اقیانوس را به عنوان نگهبان گرمایش سیاره توصیف میکند. وی میگوید: «اقیانوس نگهبان گرمایش سیاره ماست و به عنوان مخزن اصلی گرمای اضافی عمل میکند.»
اگر اقدامات فوری برای مبارزه با تغییرات اقلیمی انجام نشود، پیامدها به طور فزایندهای شدیدتر خواهند شد. افزایش هزینهها، خسارات و تلفات انسانی نیازمند تلاشهای فوری برای کاهش گرمایش و حفاظت از آینده سیاره ماست.
یافتههای این مطالعه یادآوری میکنند که مقابله با گرمایش اقیانوس برای حفظ اقلیم زمین و آینده بشریت ضروری است.
این مطالعه در مجله Advances in Atmospheric Sciences منتشر شده است.