تغییرات غیر معمولی در کاکتوس مشاهده می‌کنید که نمی‌دانید در نتیجه چه مشکلی است. شاید رنگ گیاه‌تان زرد شده، برگ‌هایش می‌ریزند، گیاه حالت گندیدگی گرفته و یا به نظر می‌رسد دارد خشک می‌شود.
وقتی رنگ کاکتوس‌تان تغییر کرده، خشک شده و یا برگ‌ها یا قسمت‌های دیگری از گیاه می‌ریزند، عوامل متفاوتی ممکن است گیاه را آزار دهند. در ابتدا شما باید مشکل را به خوبی تشخیص دهید و بعد در صدد رفع آن برآیید. قبل از هر کاری باید سریعا بجنبید و مشکلی که کاکتوس‌تان را آزار می‌دهد به طور موقت حل کنید. سپس با حوصله مسئله را به طور کامل برطرف کنید.
درمان اولیه را انجام دهید
۱- کاکتوس‌تان پژمرده شده؟ به آن مقداری آب بدهید
اگر قسمتی از کاکتوس‌تان آب رفته، چروک شده و پژمرده شده، احتمالا گیاه نیازمند آب است. اگر خاک گلدان گیاه کاملا خشک است، آن را به خوبی و تا جایی آبیاری کنید که آب از سوراخ‌های زهکش ته گلدان بیرون بریزد.
اگر خاک گلدان گیاه مرطوب است اما باز هم کاکتوس‌تان علائم پژمردگی را نشان می‌دهد، ممکن است مشکل گیاه نور کم باشد. در این صورت آن را به مکان پر نورتری منتقل کنید. اگر میزان نور هم مناسب است احتمالش هست که ریشه‌های گیاه آسیب دیده باشند.
۲- کاکتوس‌تان گندیده شده است؟ قسمت‌های گندیده را جدا کنید
هر قسمتی از کاکتوس که به رنگ سیاه یا قهوه‌ای درآمده باید از گیاه جدا شود. گندیدگی در اثر حمله قارچ‌های بیماری زا به گیاه رخ می‌دهند که خود در اثر آبیاری بیش از حد کاکتوس اتفاق می‌افتد. اگر خاک گیاه کاملا خیس و آبدار است، گیاه را از گلدانش خارج کنید و آن را در گلدانی جدید با خاک مخصوص کاکتوس و ساکولنت بکارید. اگر خاک گیاه خیلی خیس نیست، اجازه دهید خاک کاملا خشک شود سپس آبیاری را انجام دهید.
خاک استاندارد برای کاکتوس‌های بیابانی مخلوطی از ۲ قسمت خاک باغچه، ۲ قسمت شن درشت و ۱ قسمت پیت است.
۳- کاکتوس‌تان نازک و باریک شده؟ نور بیشتری برایش فراهم کنید
اگر کاکتوس‌تان نازک و باریک شده احتمالا نوری که به گیاه می‌رسد ناکافی است. برای حل این مشکل تنها کافی است نقطه‌ای از خانه که نور بیشتری دارد (یا برای مدت طولانی‌تری نور دارد) را پیدا کنید.
۴- کاکتوس‌تان زرد شده؟
اگر رنگ آن قسمتی از گیاه که رو به آفتاب است رو به زردی یا قهوه‌ای شدن رفته، احتمالا نوری که به گیاه می‌رسد بیش از اندازه است. در این حالت سریعا گیاه را به نقطه‌ای از خانه که نور کمتری دارد انتقال دهید، مثلا آن را در جلوی یک پنجره رو به شرق بگذارید.
چند هفته کاکتوس را زیر نظر بگیرید. اگر رنگ گیاه دوباره سبز شد که مشکل برطرف شده. در صورتی که رنگ آن همچنان زرد باقی ماند، قسمت‌های زرد گیاه را تا جایی ببرید که به نواحی سبز و سالم برسید. سپس محل بریدگی را با قارچ کش ضد عفونی کنید.
۵- بر روی گیاه حشره می‌بینید؟
بیشترین حشراتی که به کاکتوس‌ها و ساکولنت‌ها حمله می‌کنند شپشک آرد آلود و کنه تار عنکبوتی است. همانطور که از اسمشان پیدا است، شپشک‌های آرد آلود، سفید هستند و حالت آردی یا پنبه‌ای دارند و در دسته‌هایی چند تایی در کنار هم قرار دارند. اندازه آنها کوچک است. کنه‌های عنکبوتی از شپشک‌ها هم کوچک‌تر هستند. این آفات به رنگ قرمز اند و در بین شاخسار کاکتوس شبکه‌های تار درست می‌کنند. برای از بین بردن هر دوی این آفات، پنبه‌ای را به الکل آغشته کنید و مستقیم به نقاط آلوده گیاه بمالید. اگر مشکل‌تان جدی‌تر است می‌توانید از سموم شپشک کش و یا کنه کش هم استفاده کنید.
سلامت طولانی مدت گیاه را تضمین کنید
۱- مخلوط خاکی که گیاه را در آن کاشته اید مناسب است؟
برای اکثر کاکتوس‌های مناطق بیابانی خاک استاندارد شامل ۲ قسمت خاک باغچه، ۲ قسمت شن درشت و ۱ قسمت پیت است. این مخلوط خاکی باید زهکشی خوبی داشته باشد و هنگامی که خشک است خیلی سخت نباشد. بد نیست کاکتوس یا ساکولنت‌تان را درون گلدان سفالی (رسی) بکارید چرا که این گلدان به ریشه‌های گیاه اجازه نفس کشیدن می‌دهد و از گندیده شدن آنها جلوگیری می‌کند.
۲- تنها زمانی به کاکتوس یا ساکولنت آب دهید که خاک آن خشک است
میزان رطوبت گیاه را به وسیله فرو کردن انگشت‌تان درون چند سانتی متر از خاک سطحی گلدان اندازه بگیرید. اگر خاک کاملا خشک است، گیاه را به خوبی آبیاری کنید. به طوری که آب از سوراخ‌های زهکش ته گلدان خارج شوند. قبل از آبیاری مطمئن شوید سوراخ‌های زهکش گلدان باز و به اندازه کافی هستند. اگر سوراخ‌ها ناکافی بودند، به وسیله میخ، دریل یا هر شئ دیگری، تعدادی سوراخ به کف گلدان اضافه کنید تا آب اضافی در خاک نماند و باعث پوسیدگی ریشه گیاه نشود.
۳- آبیاری را بر اساس فصل تنظیم کنید
بسته به فصلی که درون آن قرار دارید، گیاهان‌تان، از جمله کاکتوس‌ها و ساکولنت‌ها، به میزان خاصی آب نیاز دارند. بسته به نوع کاکتوس یا ساکولنتی که پرورش می‌دهید، نیاز آبی را مشخص کنید. معمولا در طول فصل رشد، گیاه نیاز بیشتری به آب دارد و در طول فصولی که کاکتوس در دوره کمون و استراحت است آب کمتری می‌خواهند. آبیاری بیش از حد یکی از عوامل اصلی از بین رفتن کاکتوس‌ها و ساکولنت‌ها است.
۴- برای گیاه نور مناسب تهیه کنید
اکثر کاکتوس‌ها به مقدار زیادی نور نیاز دارند. بد نیست در فصل تابستان گیاه را در بیرون از خانه قرار دهید. در ابتدا آن را در مکانی با سایه بیشتر قرار دهید وبه تدریج آن را به آفتاب بیشتر عادت دهید تا گیاه دچار آفتاب سوختگی نشود. در زمستان گیاه را در جلوی یک پنجره رو به جنوب یا رو به غرب قرار دهید تا آفتاب بیشتری داشته باشد.
۵- دمای خانه را چک کنید
زمانی که کاکتوس در دوره استراحت و کمونش قرار دارد (برای اکثر کاکتوس‌ها و ساکولنت‌ها این دوره زمستان است) دماهای خنک‌تر را ترجیح می‌دهد. اما باید مواظب باشید گیاه را از معرض بادهای سرد و خشک دور نگه دارید. اگر پنجره شکسته و از میان آن باد سرد به گیاه اصابت می‌کند، گیاه را به مکان دیگری منتقل کنید. دمای مناسب در شب برای کاکتوس‌ها در فصل زمستان چیزی در حدود ۷ تا ۱۶ درجه سانتی گراد (البته باز هم این دما می‌تواند بسته به نوع کاکتوس یا ساکولنت‌تان متفاوت باشد).
تنها در صورتی که کاکتوس‌تان بی‌نهایت به سرما مقاوم باشد اجازه دهید دمای محیط نگهداری آن خیلی سرد شود و به مرز یخ زدن برسد، کاکتوس‌ها به سرما مقاوم نیستند.
۶- بر اساس سرعت رشد کاکتوس‌تان گلدانش را عوض کنید
زمانی باید گلدان کاکتوس‌تان را عوض کنید که یا آنقدر بزرگ شده باشد که موجب افتادن گلدانش شود و یا فاصله کاکتوس از لبه‌های گلدانش تنها ۳ سانتی متر باشد. خاک گلدان را در هر بار تعویض گلدان عوض کنید و از خاک مخصوص کاکتوس و ساکولنت برای کاشت کاکتوس‌تان استفاده کنید. کاکتوس را در گلدان جدید تا همان سطحی که در گلدان قبلی زیر خاک بود، بکارید.
۷- ریشه‌های مرده را جدا کنید
یکی از معمول‌ترین بیماری‌هایی که کاکتوس‌ها و ساکولنت‌ها به آن دچار می‌شوند پوسیدگی (یا همان گندیدگی) ریشه است. این حالت در صورتی رخ می‌دهد که ریشه‌های کاکتوس برای مدت طولانی در خاک خیس و مرطوب قرار بگیرند. در هنگام تعویض گلدان، بعد از اینکه کاکتوس را از گلدان قبلی‌اش خارج کردید، خاک اطراف ریشه را به آرامی با دست جدا کنید. در این هنگام سیستم ریشه‌ای کاکتوس‌تان را بررسی کنید و هر گونه ریشه گندیده، سیاه و خشک شده را با دقت از گیاه جدا کنید. برش را به وسیله یک قیچی یا چاقوی تیز و استریل تا جایی بزنید که ریشه سالم باشد.
به وسیله چک کردن سوراخ زهکش گلدان و مطمئن شدن از باز بودن آن، و همچنین با خالی کردن مرتب آب جمع شده در زیر گلدانی می‌توانید جلوی پوسیدگی ریشه کاکتوس‌تان را بگیرید.
۸- کاکتوس‌ها یا ساکولنت‌های آسیب دیده را بلافاصله در خاک نکارید
اگر ریشه کاکتوس‌تان آسیب دیده بود و مجبور شدید بخشی از آن را جدا کنید، گیاه را بلافاصه در خاک نکارید و اجازه دهید چند روز بیرون از خاک باشد تا جای زخم برش خشک شود. به این ترتیب بافتی به نام کالوس در اطراف محل زخم پدیدار می‌شود و زخم درمان می‌شود. این کار برای آن است که اگر کاکتوس را بلافاصه در خاک بکارید عوامل قارچی بیماری‌زا می‌توانند از طریق زخم به راحتی به درون ساختار گیاه راه پیدا کنند و آن را آلوده کنند.
در این حالت گیاه را برای چند روز بر روی دستمال کاغذی تمیز در محلی خنک و به دور از نور آفتاب قرار دهید.
اگر تعویض گلدان را در فصل رشد گیاه انجام دهید بسیار بهتر خواهد بود. اکثر کاکتوس‌ها باید هر سال یا هر دو سال یک بار تعویض گلدان شوند.
۹- از کودهایی که نیتروژن کمی دارند استفاده کنید
اکثر کودها برجسب‌هایی حاوی اطلاعاتی راجع به میزان نیتروژن و دیگر مواد معدنی که دارند به همراه دارند. مثالی از کودهای کم نیتروژن کودهای ۲۰-۳۰-۱۰ است که عدد ۱۰ نشان دهنده میزان نیتروژن است. نیتروژن زیاد ساختاری نرم و شل به کاکتوس می‌دهد و از رشد آن جلوگیری می‌کند.
هرگز یک کاکتوس را در فصل استراحتش کود دهی نکنید.
۱۰- گرد و خاک را بشویید
اگر پوست کاکتوس‌تان گرد و خاک زیادی دارد احتمالا گیاه نمی‌تواند به خوبی فتوسنتز کند. گیاه را به وسیله یک تکه پارچه نخی یا اسفنج و آب خالی یا محلولی از آب و مقدار خیلی کمی مایع ظرف شویی تمیز کنید. اگر در تمیز کردن گیاه از مایع ظرف شویی استفاده می‌کنید حتما بعدا گیاه را زیر شیر آن بگیرید و بشویید و یا با پارچه‌ای مرطوب تمیزش کنید.
