با سفر به گذشته، گروهی از دانشمندان پرشور وظیفه چالش‌برانگیز بازسازی دقیق بوی مبهمی را که دیکتاتور معروف رومی، ژولیوس سزار، استفاده می‌کرد، به عهده گرفته‌اند.
این عطر خاص که به عنوان “تلینوم” شناخته می‌شود، ترکیبی بسیار مورد علاقه از نعمت‌های طبیعت بود که با دقت از مجموعه‌ای از گل‌ها، میوه‌ها و روغن‌ها ساخته شده بود. شگفت‌آور اینکه این عطر حتی شامل عرق گلادیاتورها نیز می‌شد.
پیشگامان عطرسازی: رومیان و مصریان
در حالی که تولد عطر معمولاً به مصریان نسبت داده می‌شود که آن را به طور گسترده در مراسم و اهداف درمانی خود استفاده می‌کردند، این رومیان بودند که هنر عطرسازی را به کمال رساندند.
عطرهای پیچیده آن‌ها جوهره جامعه رومی را به تصویر می‌کشید و سخنان زیادی درباره تمایزات طبقاتی، جایگاه اجتماعی و سبک شخصی بیان می‌کرد.
بوی قدرت: عطر ژولیوس سزار
حاکم رومی که از سال ۴۶ تا ۴۴ قبل از میلاد قدرت را در دست داشت، با عطری خاص که بخشی جدایی‌ناپذیر از هویت او بود، پیوند نزدیکی داشت. محققان به دقت به متون تاریخی پرداخته و اجزای عطر امضای سزار را شناسایی کردند.
کارشناسان به رهبری پروفسور جنکر آتیلا از دانشگاه سیواس جمهوریت، به طور دقیق به نوشته‌های باستانی و آثار هم‌عصران سزار مراجعه کردند تا فهرست جامعی از مواد ممکن برای عطر او تهیه کنند.
نتایج نشان داد که عطر تلینوم احتمالاً شامل ترکیبی معطر از نعناع، رز، لیمو، برگاموت، اسطوخودوس، یاسمن، نیلوفر آبی، بنفشه، چوب عود سدر و کهربا بوده است.
اما بر اساس افسانه، عنصر نهایی از ماده‌ای نسبتاً غیرمعمول آمده بود: عرق گلادیاتورها.
عرق گلادیاتورها: عنصر منحصربه‌فرد
گنجاندن عرق گلادیاتورها در جامعه رومی ارزش بسیار بالایی داشت. این عرق حاوی آثاری از خون، پوست، خاک و روغن زیتون بود که قبل از ورود به مبارزات مرگبار روی بدن گلادیاتورها مالیده می‌شد.
این افزودنی عجیب توسط دانشمندان انجمن فرهنگ و گردشگری عطر با استفاده از پچولی، گیاهی گلدار با بوی غنی، خاکی و مشکی، به دقت بازسازی شد.
از تاریخ به بازار: احیای عطر
این عطر بازسازی‌شده قرار است در ماه اکتبر در ترکیه، فرانسه و ایتالیا عرضه شود. با این حال، جزئیات قیمت‌گذاری هنوز منتشر نشده است.
محققان اظهار داشتند: “همیشه این سؤال وجود داشته که ژولیوس سزار چگونه بویی داشت، چه چیزی در عطرش بود، او عطر خود را از کجا تهیه می‌کرد، یا چه کسی آن را برای او ساخته بود.”
“محتوای عطرهای او عمدتاً توسط اطلاعاتی که نویسندگان باستانی و دوستان نزدیک او ارائه کرده‌اند، تعیین شده است.”
اهمیت بویایی در جامعه باستانی روم
ژولیوس سزار که خود را دیکتاتور جمهوری روم اعلام کرد، از نفوذ خود استفاده کرد تا سلطه روم را با تهاجم به بریتانیای کبیر گسترش دهد و پس از شکست ارتش بطلمیوس در نبرد نیل، کلئوپاترا را به عنوان ملکه مصر بر تخت بنشاند.
ترجیحات بویایی در میان رومیان باستان بسیار ساده بود. آن‌ها معمولاً بوی مرطوب و تند را ترجیح می‌دادند.
از سوی دیگر، امپراتوران، اشراف، کاهنان و فرماندهان نظامی عطرهای شیرین‌تری از خارج از کشور می‌خواستند یا برندهای محلی خود را سفارش می‌دادند تا خود را از توده‌های مردم عادی متمایز کنند.
عطر و ریشه‌های باستانی آن
سنت استفاده از عطر برای اهداف آیینی و درمانی به حدود ۴۰۰۰ سال قبل بازمی‌گردد و اولین بار توسط مصریان و مردم بین‌النهرین به کار گرفته شد و سرانجام در قرن اول میلادی توسط رومیان پذیرفته شد.
در نهایت، تلاش بی‌وقفه برای بازسازی عطر نمادین ژولیوس سزار بینش‌های جالبی در مورد ترکیب پیچیده تاریخ، فرهنگ و زیبایی‌شناسی شخصی در روم باستان و همچنین امکانات بی‌پایان برای آینده عطرسازی ارائه می‌دهد.
علم بویایی
مطالعه بویایی – که به عنوان اولفاکتولوژی شناخته می‌شود – بررسی می‌کند که چگونه حس بویایی ما رفتار، حافظه و احساسات را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این حس باستانی به ما کمک می‌کند تا دنیای اطراف را بشناسیم و گیرنده‌های بویایی به طور دقیق طیف گسترده‌ای از بوها را شناسایی می‌کنند.
تحقیقات نشان می‌دهد که برخی از عطرها خاطرات و احساسات قوی را برانگیخته و ما را به تجربیات و افراد گذشته متصل می‌کنند.
در عطرسازی، ساخت عطرها نیز شامل تعادل بین نت‌های اولیه، میانی و پایانی است. نت‌های اولیه تأثیر اولیه را ایجاد می‌کنند، نت‌های میانی قلب عطر را تشکیل می‌دهند و نت‌های پایانی اثری ماندگار به جا می‌گذارند.
فراتر از زیبایی‌شناسی، بوها همچنین با تأثیرات فیزیولوژیکی مرتبط هستند. به عنوان مثال، اسطوخودوس اغلب با خواص آرامش‌بخش همراه است، در حالی که عطرهای مرکبات به تحریک ذهنی مرتبط هستند.
اهمیت بو هم در تجربیات فردی و هم در زمینه‌های اجتماعی گسترده‌تر، نقش ماندگار آن در شکل‌گیری تعاملات و هویت‌های انسانی در طول تاریخ را برجسته می‌کند.
