پژوهشگران در آمریکا یک حسگر قابل بلع را ساخته‌اند که می‌تواند هنگام حرکت در دستگاه گوارش کنترل شده و با اختلالات روده از جمله یبوست مقابله کند. همزمان یک شرکت اسرائیلی نیز کپسولی ارتعاشگر برای درمان یبوست به بازار فرستاده است.
حسگر ریز ساخته‌شده توسط محققان در موسسه فناوری ماساچوست (MIT) و مؤسسه فناوری کالیفرنیا (Caltech) ، جدیدترین استفاده از ربات‌های کوچک در صنعت پزشکی به شمار می‌رود.
سارانش شارما، محقق در مؤسسه فناوری کالیفرنیا که در توسعه حسگر‌های تشخیصی قابل بلع نقش داشته است، در این باره گفت: «ربات‌های پزشکی آنقدر کوچک هستند که می‌توانید آن‌ها را از طریق دهان به داخل بدن فرد بفرستید. این ربات‌ها می‌توانند کارهای زیادی را در داخل روده انجام دهند.»
طبق گفته مقامات بهداشتی ایالات متحده از هر ۱۰۰ بزرگسال در این کشور، ۱۶ نفر از علائم یبوست رنج می‌برند. این عدد برای آمریکایی‌های بالای ۶۰ سال دو برابر است.
دستگاه جدید که ۲۰ میلی‌متر طول و ۸ میلی‌متر عرض دارد می‌تواند به پزشکان در تشخیص اختلالات دستگاه گوارش، که از حرکت طبیعی غذا جلوگیری می‌کنند، کمک کند. پزشکان می‌توانند این کپسول را به داخل بدن فرد بفرستند و سپس آن‌را ردیابی کنند. مکان کپسول نشان خواهد داد که در کجا به دلیل اختلال، سرعت حرکت حسگر در حال کم شدن است.
پژوهشگران می‌گویند ابداع تازه اطلاعات ضروری زیادی را به پزشک می‌دهد تا بتواند کار بهتری را در تشخیص و درمان انجام دهد. به گفته محققان حسگر جدید می‌تواند جایگزینی برای روش‌های تهاجمی مانند آندوسکوپی یا سایر تکنیک‌های تشخیصی نظیر تصویربرداری هسته‌ای، اشعه ایکس یا کاتتر باشد.
ربات کوچک جدید در مرحله فعلی روی خوک‌ها آزمایش شده است و تیم تحقیقاتی امیدوار است که در نهایت بتواند تاییدیه سازمان غذا و داروی ایالات متحده را برای آزمایش‌های بالینی انسانی به دست آورد.
آقای شارما در این باره می‌گوید: «اگر بتوانیم نشان دهیم دستگاهی در داخل بدن حیوانات بزرگ مانند خوک‌ها با ضریب اطمینان بسیار بالا کار می‌کند، می‌توانیم بگوییم که در آناتومی انسان نیز عملکرد بسیار خوبی خواهد داشت.»
این حسگر با تشخیص میدان مغناطیسی تولید شده توسط یک سیم‌پیچ الکترومغناطیسی در خارج از بدن کار می‌کند. در واقع قدرت میدان مغناطیسی با فاصله از سیم‌پیچ تغییر می‌کند و با استفاده از همین تغییر می‌توان موقعیت حسگر در دستگاه گوارش را بر اساس اندازه‌گیری میدان مغناطیسی با دقتی میلی‌متری محاسبه کرد.
نتایج تحقیقات تازه به تازگی در نشریه علمی «Nature Electronics» منتشر شده است.
ساخت این حسگر قابل بلع، که هنوز در مرحله توسعه قرار دارد، در شرایطی است که یک شرکت اسرائیلی به نام «ویبرنت گسترو» (Vibrant Gastro) اخیراً شروع به بازاریابی برای یک کپسول ارتعاشی در ایالات متحده کرده که برای تسکین یبوست مزمن به کار می‌رود.
این کپسول، که دریافت آن به نسخه پزشک نیاز ندارد، مورد تایید سازمان غذا و داروی آمریکا قرار گرفته و ویژه آن دسته از مبتلایان به یبوست است که پس از یک ماه درمان با استفاده از ملین تسکین پیدا نکرده‌اند.
به گفته سازندگان، این کپسول ارتعاشات ملایمی برای تحریک روده بزرگ ایجاد می‌کند و تعداد و دفعات اجابت مزاج را افزایش می‌دهد.
در آزمایش بالینی فاز ۳ این کپسول که بر روی ۳۰۰ نفر انجام شد، شرکت‌کنندگانی که آن را مصرف کرده بودند به طور قابل‌توجهی بیشتر از افرادی که دارونما دریافت کرده بودند، دفع مدفوع داشتند.
