همراه با هوای تازه سپتامبر (شهریور – مهر)، یک ضیافت نجومی را تجربه کنید. سیاره‌های مشتری، زحل، و قمرهایشان در آسمان شب ما ظاهر می‌شوند و نمایشی درخشان برای علاقه‌مندان به آسمان ارائه می‌دهند.
در حالی که از ماه خودمان لذت می‌برید، همتایان آسمانی او را فراموش نکنید. با نگاه کردن به بالاترین نقطه آسمان شب، می‌توانید آن‌ها را پیدا کنید و با استفاده از تلسکوپ‌ها و دوربین‌های دوچشمی‌تان، به یک سفر کیهانی بروید.
نمایش زحل در آسمان‌های سپتامبر
با آغاز ماه نهم سال ۲۰۲۴، نمایشی در مدار زحل با ۱۴۶ قمر شناسایی شده در انتظار ماست که در مقابل ۹۵ قمر مشتری قرار دارد.
ابعاد این اجرام کیهانی از سنگریزه‌های کوچک چند صد فوتی تا تیتان عظیم، دومین قمر بزرگ در منظومه شمسی، متفاوت است.
حتی از فاصله حیرت‌انگیز ۹۰۰ میلیون مایلی، تیتان همچنان به عنوان یک چراغ پایدار در کنار زحل می‌درخشد و حتی دارندگان تلسکوپ‌های ۴ اینچی که در زیر آسمان‌های شهری یا حومه شهر قرار دارند، می‌توانند آن را ببینند. اندازه عظیم و ترکیب جوی آن که شامل نیتروژن، هیدروژن و متان است، آن را به یک جرم آسمانی منحصر به فرد تبدیل کرده است.
یک کاوش کوتاه توسط کاوشگر هایگنز در سال ۲۰۰۵ که بخشی از ماموریت کاسینی-هایگنز بود، لایه‌های سطح تیتان را آشکار کرد و پایه‌گذار ماموریت دراگون‌فلای ناسا شد که قرار است در دهه ۲۰۳۰ به اکتشاف بیشتر تیتان بپردازد.
قمر زحل، انسلادوس، یک دنیای یخی درخشان، جاذبه دیگری است. یافته‌های مأموریت کاسینی فوران‌های جت‌های یخی را از زیر سطح آن نشان دادند که مواد پرتاب شده به شکوه حلقه‌های زحل اضافه می‌کنند.
به نظر می‌رسد انسلادوس ویژگی مشترکی با ماه ما دارد – هر دو قمر به صورت مداری قفل شده‌اند و یک سمت آن‌ها همیشه به سمت سیاره‌های خودشان رو به رو است.
فراتر از زحل: شکوه‌های گالیله‌ای مشتری
با جابجایی نگاه خود از زحل به پادشاه سیارات، مشتری، به یک نمایش متفاوت می‌رسیم. اگرچه قمرهای مشتری به تعداد قمرهای زحل نمی‌رسند، اما چهار قمر آن بدون شک اثری ماندگار بر علاقه‌مندان به آسمان باقی می‌گذارند.
با قمرهای گالیله‌ای آشنا شوید – گانیمد، کالیستو، آیو با ردهای آتشفشانی‌اش، و محتمل‌ترین مکان برای پیدا کردن حیات در منظومه شمسی ما، اروپا.
این قمرها که به طور تصادفی در سال ۱۶۱۰ کشف شدند، همچنان با ویژگی‌های منحصر به فرد و شکل‌گیری قابل مشاهده‌شان در طول یک خط مشخص، علاقه‌مندان به ستاره‌شناسی را در سراسر جهان جذب می‌کنند.
با استفاده از دوربین‌های دوچشمی یا حتی تلسکوپ‌های کوچک به راحتی قابل مشاهده‌اند و به چشمان کنجکاو ما خوشامد می‌گویند.
با گانیمد شروع می‌کنیم، بزرگترین قمر منظومه شمسی که حتی از سیاره عطارد هم بزرگتر است. این قمر دارای یک میدان مغناطیسی خاص خود است و احتمالاً دارای یک اقیانوس زیرزمینی از آب شور است.
در ادامه با کالیستو آشنا می‌شویم، سومین قمر بزرگ منظومه شمسی. سطح آن با شمار زیادی از دهانه‌های برخوردی پوشیده شده است که نشان‌دهنده تاریخچه کیهانی شدید آن است. با اینکه دورترین قمر گالیله‌ای از مشتری است، اما کالیستو تنها ۱۷ روز طول می‌کشد تا به دور مشتری بچرخد.
سومین جواهر در این صف، آیو، نزدیک‌ترین قمر به مشتری است. تنش گرانشی که مشتری اعمال می‌کند، این دنیای سنگی را با فعالیت‌های آتشفشانی زنده نگه می‌دارد، نمایشی که حتی از برخی از بزرگترین تلسکوپ‌های زمین نیز قابل مشاهده است.
در نهایت با اروپا روبرو می‌شویم، قمری از مشتری که بیشترین احتمال را برای داشتن یک اقیانوس مایع در زیر سطح سرد خود دارد. مأموریت پیش‌روی کلیپر اروپا ناسا که در اکتبر ۲۰۲۴ پرتاب خواهد شد، امیدوار است که تایید کند آیا اروپا شرایطی مناسب برای حیات دارد یا خیر.
حقایق جذاب درباره زحل و مشتری
فراتر از قمرهایشان، هر دو سیاره زحل و مشتری ویژگی‌های جالبی را نشان می‌دهند. زحل به خاطر سیستم حلقه‌های گسترده‌اش شناخته شده است. این حلقه‌ها عمدتاً از ذرات یخ تشکیل شده‌اند و برخی از آن‌ها شامل سنگ‌های بزرگتر هستند.
این حلقه‌ها ۱۷۵,۰۰۰ مایل قطر دارند اما تنها حدود ۳۰ فوت ضخامت دارند. در مقابل، مشتری دارای لکه قرمز بزرگ است، یک طوفان عظیم که بزرگتر از زمین است و بیش از ۳۵۰ سال است که ادامه دارد.
جالب است که هر دو سیاره زحل و مشتری انرژی بیشتری از آنچه که از خورشید دریافت می‌کنند، منتشر می‌کنند، که نشان‌دهنده گرمای داخلی قابل توجهی است.
این ویژگی‌ها نه تنها به عنوان موضوعاتی حیرت‌انگیز عمل می‌کنند بلکه همچنین بینش‌های ارزشمندی درباره تشکیل و تکامل سیارات ارائه می‌دهند.
ستاره‌شناسی در آسمان‌های سپتامبر
با نزدیک شدن به شب در سپتامبر، هنر ستاره‌شناسی به یک ماجراجویی هیجان‌انگیز تبدیل می‌شود. برای لذت بردن واقعی از شگفتی‌های آسمانی مشتری و زحل، باید به مکان‌های تاریک‌تری بروید که دور از نورهای مضر شهری هستند.
یک نقشه ستاره‌شناسی مطمئن به همراه داشته باشید که به شما در شناسایی این قمرهای باشکوه در میان درخشش سیاره‌هایشان کمک خواهد کرد.
یک دوربین دوچشمی خوب می‌تواند برای مشاهده دقیق‌تر کافی باشد، اگرچه یک تلسکوپ کوچک جزئیات بیشتری از حلقه‌های زحل و نوارهای ابری مشتری را به نمایش خواهد گذاشت.
صبوری و کنجکاوی را به همراه خود داشته باشید؛ آسمان شب یک تابلوی پویاست که با هر لحظه تغییر می‌کند. چه شما یک ستاره‌شناس باتجربه باشید و چه یک تازه‌کار کنجکاو، شب‌های سپتامبر نوید یک ارتباط عمیق با اسرار کیهان را می‌دهند و همه ما را دعوت می‌کنند تا در این جشنواره ستاره‌ای شرکت کنیم.
