سرطان ریه، علت اصلی مرگ و میر ناشی از سرطان در مردان و زنان است. اما این سرطان همیشه کشندهترین نبوده است. در واقع، پیش از استفاده گسترده از دستگاههای رول کن مکانیکی سیگار، سرطان ریه نادر بود. امروزه حدود ۹۰ درصد مرگ بر اثر سرطان ریه، به دلیل کشیدن سیگار است، در حالی که گاز رادون، آلودگی و سایر موارد نقش کمتری را بازی میکنند. جدیداً داروهایی تولید شده است که میتواند امیدی دوباره برای افراد مبتلا به سرطان ریه باشد.
سیگار، علت اصلی سرطان ریه
سیگار حاوی مواد شیمیایی سرطانزای بسیاری است که میتواند سیستم دفاع طبیعی ریه را از کار بیاندازد. راههای هوایی با موهای کوچکی به نام “سیلیا” لاینگذاری شدهاند. سیلیا برای محافظت از ریهها، سموم، باکتری و ویروسها را از بین میبرد. دود توتون، سیلیا را از انجام کار خود باز میدارد و باعث میشود تا سرطان به دلیل مواد شیمیایی راحتتر رشد کند.
علائم
سرطان ریه به آرامی شروع میشود. معمولا در مراحل اولیه، نشانه یا علائم هشدار دهنده خاصی وجود ندارد. اگر در حال بدتر شدن باشد، ممکن است متوجه علائم زیر شوید:
- سرفههایی که تمامی ندارند
- درد قفسه سینه، به خصوص هنگامی که نفس عمیق میکشید
- خس خس یا کوتاهی نفس ( نفس به طور کامل بالا نمیآید)
- سرفه همراه با خلطهای خونی
- احساس خستگی و کوفتگی
چکاپ و بررسی ریهها
یک نوع اسکن به نام سی تی اسکن مارپیچ ممکن است بتواند سرطان ریه در مراحل اولیه را تشخیص دهد. اما مشخص نیست علائمی را که پیدا میکنند بتواند به اندازه کافی برای نجات جان انسانها کمک کننده باشد.
نیروی وظیفه خدمات پیشگیری آمریکا پیشنهاد میدهد که افراد سیگاری بین ۵۵ تا ۸۰ سال باید هر ساله سی تی اسکن بشوند. این امر برای افرادی که سیگار را به مدت کمتر از ۱۵ سال ترک کردهاند نیز صدق میکند.
تشخیص
اگر پزشک شما فکر میکند که ممکن است سرطان ریه داشته باشید – به عنوان مثال، زیرا شما سرفههای طولانی مدت یا خس خس سینه دارید، با اشعه ایکس از قفسه سینه شما تصویربرداری میکند. ممکن است برای آزمایش، دکتر از شما بخواهد که سرفه کنید تا خلط شما را بررسی کند. اگر هر یک از این آزمایشها نشان دهد که شما میتوانید سرطان داشته باشد، احتمالا لازم باشد یک بیوپسی انجام دهید.
بیوسپی چیست؟
پزشک شما یک نمونه کوچک از رشد مشکوک را، معمولا با یک سوزن، برای آزمایش در زیر میکروسکوپ بیرون میآورد. با مطالعه نمونه، یک پاتولوژیست میتواند تعیین کند که آیا تومور شما، سرطان ریه است یا خیر، و اگر چنین باشد، از چه نوعی است.
دو نوع اصلی
سرطان ریه سلول کوچک، تهاجمیتر است، به این معنی که در اوایل بیماری به سرعت میتواند به سایر قسمتهای بدن گسترش یابد. به شدت به استفاده از سیگار وابسته است و در افراد غیر سیگاری نادر است. سرطان ریه سلول غیر کوچک بسیار آرامتر رشد میکند و شایع تر است و تقریبا ۸۵٪ از همه سرطانهای ریه را شامل میشود.
مرحلهبندی
مرحلهبندی توضیح میدهد که سرطان یک فرد تا چه حد گسترش یافته است. سرطان ریه سلول کوچک به دو مرحله تقسیم میشود: “محدود” به این معنی است که سرطان محدود به یک ریه و شاید گرههای لنفاوی مجاور است. “گسترده” به این معنی است که سرطان به ریه دیگر یا فراتر از آن گسترش یافته است. سرطان ریه سلول غیر کوچک، بسته به اینکه چقدر گسترش یافته است، از ۱ تا ۴ مرحله بندی میشود.
درمان در مراحل اولیه
هنگامی که پزشکان سرطان ریه سلول غیر کوچک را پیش از گسترش در ریه دیگر مشاهده کنند، یک عمل جراحی ممکن است کمک کننده باشد. جراح ممکن است بخشی از ریه که تومور دارد یا در صورت لزوم کل ریه را بردارد. برخی از افراد بعد از آن رادیواکتیو یا شیمی درمانی میشوند تا هر گونه سلول سرطانی باقی مانده را از بین ببرند. جراحی معمولا برای سرطان سلول کوچک به کار برده نمیشود زیرا احتمالا قبل از تشخیص، گسترش یافته است.
اگر سرطان ریه پیشرفت کند
وقتی که سرطان ریه بیش از حد گسترش پیدا کند، درمان ممکن است به آنها کمک کند تا بیشتر زندگی کنند و کیفیت زندگی بهتری داشته باشند. اشعه و شیمی درمانی میتواند تومور را خرد کند و به کنترل علائم مانند درد استخوانی یا راههای هوایی مسدود شده کمک کند. شیمی درمانی معمولا درمان اصلی سرطان ریه سلول کوچک است.
درمانهای جدید
اگر روشهای دیگر کار نکنند، درمان هدف و شیمی درمانی ممکن است کمک کننده باشند. نوع اول از رشد رگهای خونی جدید که سلولهای سرطانی را تامین میکند، جلوگیری میکند. انواع دیگر، همانطور که در تصویر نشان داده شده است، سیگنالهایی که باعث افزایش سلولهای سرطانی ریه میشوند را قطع میکنند.
“ایمونوتراپی” با سیستم ایمنی بدن شما برای مبارزه با موارد پیشرفته سرطان ریه سلول غیر کوچک کار میکند. این درمان بر روی همه کار نمیکند، اما اگر کار کند، نتایج میتواند قوی به نظر رسد. شما همچنین میتوانید شیمی درمانی را به کار گیرید.
پیوستن به یک مطالعه
آزمایشات بالینی به پزشکان کمک میکنند تا درمانهای جدیدی برای سرطان ریه کشف کنند. از پزشک خود بپرسید که آیا شما میتوانید عضو شوید، چه باید بکنید و چگونه ثبت نام کنید.
ترک سیگار بسیار کمک کننده است
تشخیص سرطان ریه م تواند یک شوک بزرگ باشد. اگر سیگار میکشید یا قبلا میکشیدید، هنوز برای ایجاد تغییرات سالم دیر نیست. تحقیقات نشان دادند که درمان افرادی که متوجه شدند دچار سرطان ریه هستند و سیگار را ترک کردند، بسیار نتیجه بخشتر از درمان افرادی بود که سیگار میکشیدند.
استنشاق دود سیگار اطرافیان
در حالی که سیگار کشیدن علت اصلی سرطان ریه است، اما تنها عامل خطر نیست. تنفس دود سیگار در خانه و یا در محل کار نیز میتواند ریسک ابتلا به سرطان ریه را افزایش دهد. افرادی که همسرشان سیگاری هستند، ۲۰٪ تا ۳۰٪ بیشتر احتمال دارد که نسبت به همسران غیر سیگاری دچار سرطان ریه بشوند.
مشاغل خطرناک
بعضی از مشاغل احتمال ابتلا به سرطان ریه را افزایش میدهند. افرادی که با اورانیوم، آرسنیک و سایر مواد شیمیایی کار میکنند، باید تلاش کنند که کمتر در معرض این مواد قرار بگیرند. آزبست، که به طور گسترده در عایقکاریها استفاده میشود، علت شناخته شده سرطان ریه است. امروزه این کار به ندرت مورد استفاده قرار می گیرد، اما کارگرانی که سالها در معرض این ماده بودند هنوز هم در معرض خطر هستند.
گاز رادون
گاز طبیعی رادیواکتیو که در بخشهای خاصی از کشورها، بیشتر از حد معمول یافت میشود، میتواند در داخل خانه ایجاد شود و خطر ابتلا به سرطان ریه را افزایش دهد، به خصوص در افرادی که سیگار میکشند. این دومین علت سرطان ریه در ایالات متحده است. شما نمیتوانید آن را ببینید یا بو کنید، اما میتوانید از یک کیت ساده برای پیدا کردن آن استفاده کنید.
آلودگی هوا
آلودگی هوا بسیار کمتر از سیگار کشیدن اثرگذار است، اما در هر حال باید از آن دوری کرد. کارشناسان معتقدند که آلودگی خودروها، کارخانهها و نیروگاهها میتوانند مانند استنشاق دود سیگار بر ریهها تاثیر بگذارند.
موارد دیگری که ریسک سرطان ریه را افزایش میدهند
- سابقه خانوادگی سرطان ریه
- آب آشامیدنی که حوای آرسنیک بالا باشد
اگر افرادی که هیچ عامل شناخته شدهی خطرناکی در آنها وجود ندارد – از جمله افرادی که هرگز سیگار نکشیدند- دچار سرطان ریه شوند، علت آن میتواند موارد بالا باشد و به نظر میرسد که در زنان بیشتر از مردان اتفاق میافتند.
پیشگیری
سرطان ریه علت اصلی مرگ و میر ناشی از سرطان در مردان و زنان است. اما اگر سیگار نکشید و از دود سیگار دیگران دوری کنید، احتمال شانس مبتلا به آن بسیار پایین خواهد بود. اگر سیگار میکشید، هر کاری که لازم است برای ترک انجام دهید. اغلب برای دور انداختن این عادت باید چندین بار تلاش کرد، بنابراین به تلاش خود ادامه دهید. این کار ارزشش را دارد و به نفع تمام بدن شما است.