با افزایش شدت خشکسالی‌ها و قوانین سخت‌گیرانه‌تر در ایالت کالیفرنیا، پژوهش جدیدی نشان می‌دهد که ابزارهای دیجیتال می‌توانند نقش قابل‌توجهی در تشویق خانواده‌ها به صرفه‌جویی در مصرف آب ایفا کنند.
مطالعه‌ای به سرپرستی پروفسور مهدی نعمتی از دانشگاه کالیفرنیا، ریورساید، نشان می‌دهد که یک اپلیکیشن هوشمند به نام Dropcountr می‌تواند به‌طور متوسط ۶ درصد از مصرف آب خانگی بکاهد؛ این کاهش در میان خانوارهایی که مصرف بیشتری دارند، حتی بیشتر است.
استفاده هوشمندانه از کنتورهای هوشمند
هدف اولیه نصب کنتورهای هوشمند
در ابتدا، کنتورهای آب هوشمند توسط بسیاری از شرکت‌های آب نصب شدند تا فرآیند صدور قبض‌ها را با خوانش از راه دور ساده‌تر کنند. اما اپلیکیشن Dropcountr پا را فراتر گذاشته و داده‌های کنتور را به بازخوردی زنده و قابل‌فهم برای کاربران خانگی تبدیل کرده است.
اطلاعات شخصی‌سازی‌شده و کاربردی
این اپلیکیشن به کاربران نشان می‌دهد که چه مقدار آب مصرف کرده‌اند، مصرف‌شان در مقایسه با خانوارهای مشابه چگونه است و روند مصرف آن‌ها در گذر زمان چگونه تغییر کرده است.
پروفسور نعمتی این عملکرد را نوعی «تلنگر» می‌نامد؛ یعنی یک هشدار کوچک و به‌موقع که بدون اعمال قوانین یا جریمه‌ها باعث تغییر رفتار می‌شود. در زمینه صرفه‌جویی آب، این تلنگر می‌تواند شامل یادآوری برای تعمیر نشتی، کاهش مدت زمان دوش گرفتن یا صبر کردن تا پر شدن ماشین ظرف‌شویی قبل از راه‌اندازی آن باشد.
«سازمان‌های آب کالیفرنیا تحت فشار هستند تا به اهداف مصرف فردی و اهداف کلی صرفه‌جویی آب در قالب قانون «تبدیل صرفه‌جویی به سبک زندگی کالیفرنیایی» دست یابند. مطالعه ما نشان می‌دهد که این ابزار بازخورد دیجیتال می‌تواند روشی مؤثر و کم‌هزینه برای کمک به خانواده‌ها در مدیریت مصرف آب باشد.»
— پروفسور مهدی نعمتی
ثبت داده‌های واقعی از مصرف آب در زمان واقعی
تجربه شهر فالسوم در کالیفرنیا
تحقیقات در شهر فالسوم در شمال کالیفرنیا انجام شده، جایی که Dropcountr در اواخر سال ۲۰۱۴ به ساکنان معرفی شد. حدود ۳۶۰۰ خانوار از این اپلیکیشن استفاده کردند و پژوهشگران توانستند بیش از ۳۲ میلیون رکورد مصرف روزانه آب از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۹ را بررسی کنند.
کاهش چشمگیر مصرف
با مقایسه این گروه با گروه کنترل، پژوهشگران دریافتند که کاربران اپلیکیشن به طور متوسط ۶.۲ درصد مصرف آب خود را کاهش دادند. این کاهش در میان ۲۰ درصد از پرمصرف‌ترین کاربران حتی به ۱۲ درصد نیز رسید.
«وقتی هر قطره آب اهمیت دارد، این نتیجه بسیار ارزشمند است.»
— نعمتی
تلنگرهایی که واقعاً اثر دارند
هشدار درباره نشت و مصرف بیش از حد
Dropcountr فقط مصرف آب را نشان نمی‌دهد، بلکه هشدارهایی درباره رسیدن به سطح مصرف گران‌تر یا احتمال نشت را هم ارائه می‌دهد.
شناسایی نشتی و کاهش آنی مصرف
در صورت مشاهده الگوی مصرف مداوم (مثل جریان آب به‌مدت ۷۲ ساعت مداوم)، اپلیکیشن هشدار ارسال می‌کند. پس از این هشدار:
- مصرف آب بلافاصله ۵۰ درصد کاهش یافت
- سپس به ۳۰ درصد رسید
- و پس از شش روز، همچنان ۹ درصد کاهش مشاهده شد
«این افت ناگهانی نشان می‌دهد که مردم هشدارها را جدی می‌گیرند و سریع واکنش نشان می‌دهند. یکی از مزایای اصلی این سیستم، شناسایی سریع نشتی‌هاست – حتی قبل از اینکه خسارتی وارد شود یا قبض‌های سنگینی صادر گردد.»
— نعمتی
مقایسه اجتماعی و تأثیر آن بر رفتار
اپلیکیشن با نمایش مصرف کاربر در مقایسه با همسایگان صرفه‌جوتر، به روانشناسی اجتماعی تکیه می‌کند تا افراد را به تعیین اهداف واقعی برای صرفه‌جویی تشویق کند.
فراتر از راه‌حل‌های مقطعی
پایدار بودن اثرات در بلندمدت
یکی از نتایج امیدوارکننده مطالعه این بود که تغییرات ایجادشده موقتی نبودند.
«ما مصرف آب را تا ۵۰ ماه بعد هم بررسی کردیم و همچنان کاهش پایداری در مصرف مشاهده شد. مردم فقط یک‌بار واکنش نشان ندادند، بلکه درگیر باقی ماندند.»
— نعمتی
مقایسه با روش‌های قدیمی و ناکارآمد
در مقابل، برخی از شرکت‌های آب‌رسانی هنوز به روش‌های قدیمی مثل ارسال قبض کاغذی تکیه دارند. این اطلاع‌رسانی‌ها معمولاً دیرهنگام یا بیش از حد فنی هستند و باعث تغییر رفتاری نمی‌شوند.
«اکثر قبوض مصرف آب را با واحدهایی مثل فوت مکعب گزارش می‌دهند که برای اغلب افراد قابل‌فهم نیست. آنچه پلتفرم‌هایی مثل Dropcountr انجام می‌دهند، معنادار کردن داده‌ها برای کاربران است.»
آماده‌سازی برای آینده‌ای کم‌آب
زیرساخت‌های هوشمند در راه است
اگرچه اپلیکیشن Dropcountr بیشترین کارایی را با کنتورهای هوشمند دارد، اما بسیاری از خانه‌های کالیفرنیا هنوز از خوانش دستی استفاده می‌کنند. با این حال، زیرساخت‌های اندازه‌گیری پیشرفته در حال گسترش است.
استفاده بهینه از داده‌های موجود
«ما داده‌ها را در اختیار داریم. فقط باید آن‌ها را هوشمندانه‌تر استفاده کنیم. این مطالعه نشان می‌دهد که یک راه‌حل نسبتاً ارزان می‌تواند به خانواده‌ها کمک کند مصرف خود را کاهش دهند و فشار بر منابع آب را کاهش دهد.»
— نعمتی
نتیجه‌گیری: نقش ابزارهای دیجیتال در نجات منابع آبی
با توجه به اینکه تغییرات اقلیمی به منابع فشار وارد می‌کند، ابزارهایی مانند Dropcountr می‌توانند در ساخت آینده‌ای آگاهانه‌تر نسبت به آب، نقش حیاتی ایفا کنند — خانه به خانه، قطره به قطره.
این مطالعه در نشریه Resource and Energy Economics منتشر شده است.
