انتقاد کردن از دیگران علاوه بر اینکه آنها را بی‌نهایت ناراحت می‌کند، به خود ما هم آسیب می‌زند. شاید این دلایل به ما نشان دهند که دیگر زمان دست برداشتن از این کار است.
اشکالی ندارد اگر رفتارهایی که یک فرد انجام می‌دهد و ما را آزارمان می‌دهد را به افراد بگوییم، اما خرده جویی و عیب گرفتن از آنها بحث دیگری است. به علاوه، این کار باعث خراب شدن رابطه ما با افراد می‌شود.
اولین قدم در از بین بردن این رفتار آن است که اصلا نگذاریم فکر انتقاد کردن از فرد هم به سرمان راه پیدا کند. بعد از آن دنبال راهی باشید تا به آن فرد بفهمانید که رفتارش شما را آزار می‌دهد.
رفتارتان را تغییر دهید
۱- قبل از حرف زدن فکر کنید. قبل از اینکه بخواهید در ذهن‌تان از کسی ایراد بگیرید، ابتدا بیاندیشید که اصلا لازم است چیزی به زبان بیاورید؟ اگر کسی کاری انجام داده که شما را خشمگین کرده، اصلا لازم است دوباره مسئله را یادآوری کنید؟ گاهی بهتر است بگذارید دلخوری‌های کوچک و مسائل بی‌اهمیت بگذرند. به جای عیب جویی چند نفس عمیق بکشید و فضا را ترک کنید.
هرگز شخصیت کسی را مسخره نکنید و از آن عیب جویی نکنید. معمولا افراد کنترل کمی روی شخصیت‌شان دارند و به سختی می‌توانند آن را تغییر دهند. به علاوه ایراد گرفتن از افراد و عیب جویی از آنها کمک نمی‌کند که رفتارشان را تغییر دهند.
۲- واقع گرا باشید. افراد عیب جو معمولا توقعات بالایی از اطرافیان‌شان دارند. ممکن است تمایل شما به ایراد گرفتن از افراد ریشه در این توقع بالاتان از آنها داشته باشد. اگر مرتب از جانب اطرافیان‌تان دلسرد می‌شوید و یا به نظر می‌رسد همیشه از آنها عصبانی هستید، شاید بد نباشد به جای ایراد گیری از آنها توقع‌تان را پایین بیاورید.
به آخرین باری که از یک نفر ایراد گرفتید فکر کنید. چه چیزی شما را به این عیب جویی سوق داد؟
۳- رفتارهای دیگران را به خود نسبت ندهید. معمولا افراد ایراد گیر تمایل دارند هر اتفاقی که در اطراف‌شان می‌افتد را به خود بگیرند. این می‌تواند شامل رفتارهای دیگران هم بشود. اگر رفتار کسی شما را اذیت می‌کند و نمی‌توانید آن را تحمل کنید، ممکن است بخواهید شروع به ایراد گرفتن از او کنید. این را به خاطر داشته باشید که افراد دیگر هم کار و زندگی دارند و زمان اضافه‌ای برای اذیت کردن شما ندارند، پس اگر کسی کاری کرد که شما را آزار داد، به احتمال خیلی زیاد قصدش آزار شما نبوده است.
۴- افراد را از کارهای‌شان جدا کنید. این به آن معنی است که اگر فردی ایراد گیر باشد معمولا روی نقاط منفی و بدی‌های یک نفر یا یک موقعیت تمرکز می‌کند و خوبی‌ها و زیبایی‌های اطرافش را از دست می‌دهد. این باعث می‌شود فرد بیشتر از پیش از همه چیز عیب جویی کند. اگر متوجه شده‌اید که درمورد شخصیت افراد فرض و گمان می‌کنید و بعد آنها را باور می‌کنید، از این کار دست بردارید و خودتان را متوقف کنید. سعی کنید یک رفتار نامناسب را از فردی که آن رفتار را انجام می‌دهد جدا کنید. همه ما گاهی رفتارهای نامناسبی از خود نشان می‌دهیم، اما نباید یک رفتار را ملاک قضاوت شخصیت کسی قرار داد.
۵- بر روی نکات مثبت تمرکز کنید. اکثر مواقع عیب جویی می‌تواند با تغییر زاویه نگاه ما بر طرف شود. همه ما نقض‌ها و عیب‌هایی داریم. با این حال خوبی اکثر افراد از بدی‌هاشان بیشتر است. بنابراین بهتر است در هنگام مواجهه با یک فرد بر ویژگی‌های مثبت شخصیتی او تمرکز کنید.
ارتباطات موثرتر داشته باشید
۱- به جای عیب جویی از دیگران، به آنها بازخورد دهید. همان طور که قبلا گفتیم اکثر افراد مشکلاتی در شخصیت یا رفتارشان دارند که برای حل آنها نیاز به کمک دارند. یک همکار که همیشه دیر بر سر جلسات می‌رسد، ممکن است به کم شما برای مدیریت زمان نیاز داشته باشد. در نظر داشته باشید که بازخورد با ایراد گیری و عیب جویی کاملا فرق دارد.
۲- چیزی را که می‌خواهید صریحا بیان کنید. روابط اغلب به خاطر ایراد گیری بد می‌شوند. اگر به کسی چیزی که می‌خواهید را نگویید، نمی‌توانید از او انتظار داشته باشید او خود به خود خواسته شما را بداند. پس مطمئن شوید چیزهایی که می‌خواهید را، با رفتاری مناسب، مستقیما به زبان می‌آورید. با این کار ایراد گیری و عیب جویی به حداقل می‌رسد.
۳- احساسات‌تان را بیان کنید. در هر رابطه‌ای لحظه‌های سختی فرا می‌رسند. اگر کسی به احساسات شما لطمه وارد کرده و یا به هر طریقی شما را آزار داده، باید به او بگویید. به جای ایراد گیری یا مسخره کردن رفتار شخص بهتر است به طور مستقیم به او بگویید: “ببین، من فکر می‌کنم این رفتارت درست نبوده و من رو اذیت کرده”. به همین سادگی! پس از این به بعد به جای سرزنش کردن و قضاوت کردن فرد، این روش را در پیش بگیرید.
۴- خودتان را جای فرد بگذارید. قبل از اینکه نظرتان را راجع به رفتار، ظاهر و یا هر چیز دیگر طرف مقابل با صدای بلند بیان کنید و از او ایراد بگیرید، ببینید اگر جای او بودید و چنین رفتاری با شما می‌شد چه احساسی پیدا می‌کردید؟ اگر می‌خواهید از فرد انتقادی بکنید که تا حدودی درست است، به جای لحن بد و ایراد جو، از یک لحن درست و کلمات خوب برای بیان نظرتان استفاده کنید و این کار را در جمع انجام ندهید.
۵- به منفعت‌های حل کردن مشکل بیاندیشید. در نهایت بهترین راه برای جلوگیری از انتقاد و ایرادگیری این است که به دنبال راه حل برای مشکلاتی که با دیگران دارید بگردید. مسخره کردن و عیب جویی نه تنها مشکل را حل نمی‌کند، که آن را بدتر هم می‌کند.
به جلو حرکت کنید
۱- فرض‌هاتان راجع به بقیه را به چالش بکشید. ما همواره در حال حدس و گمان زدن راجع به بقیه مردم هستیم. حدس و گمان زیاد و بر اساس تصورات خود جلو رفتن می‌تواند منجر شود که انسان ایراد گیر و انتقادی شویم. در تمام طول روز زمانی که متوجه می‌شوید در حال تصور کردن خصوصیات اخلاقی دیگران هستید و دارید گمان‌هایی درمورد آنها می‌زنید، خود را به چالش بکشید.
شاید تصور کنید کسی که همیشه لباس‌های خیلی مرتب و شیک می‌پوشد و آرایش زیادی می‌کند، مادی گرا است. اما ممکن است این انسان تنها احساس ناامنی داشته باشد و لباس پوشیدن به این نحو باعث شود او آرام شود و حال بهتری داشته باشد. شاید به نظرتان بیاید کسی که تحصیلات مدرسه‌اش را تمام نکرده تنبل و کم هوش است. اما ممکن است شرایط خاصی در خانواده این فرد برقرار بوده که او را از ادامه تحصیل بازداشته است.
۲- روی خودتان کار کنید. آیا مشکلی در زندگی‌تان وجود دارد که شما دارید تقصیر آن را به گردن اطرافیان‌تان می‌اندازید؟ آیا از شغل‌تان ناراضی هستید، رابطه‌تان را دوست ندارید و یا مشکلی شخصی با خود دارید؟ این مشکلات می‌توانند بر روی سلامت شما تاثیر بگذارند و کاری کنند نتوانید استرس ناشی از آنها را تحمل کنید. این مسئله می‌تواند باعث ضعیف شدن ارتباط‌تان در اجتماع شود.
۳- خودتان را فرهیخته کنید. ممکن است افرادی که در اطراف شما هستند مشکلاتی داشته باشند که در نظر اول به چشم نیایند و به خاطر وجود این مشکلات رفتاری کنند که باعث شود شما بخواهید از آنها ایراد بگیرید. پس قبل از اینکه بخواهید آنها را قضاوت و یا مسخره کنید، کمی صبر کنید.
همکاری که با شما یک کلمه هم صحبت نمی‌کند و به این خاطر در نظرتان بی‌ادب می‌آید ممکن است از مسئله اضطراب اجتماعی رنج ببرد. دانش آموزی که در کلاس مرتب یک سوال یکسان را می‌پرسد، ممکن است با مشکل اختلا ل یادگیری دست به گریبان باشد.
۴- اگر لازم است، نزد یک تراپیست بروید. اگر متوجه شدید ایراد گیری شما ریشه در خوشحال نبودن درونی‌تان دارد، بهتر است با یک مشاور صحبت کنید. برای مثال مشکلاتی مانند افسردگی می‌توانند باعث شوند شما مرتبا از دست دیگران عصبانی و ناراضی باشید.
