هیچ چیز مانند رسیدن به قله کوه و نگاه کردن به هیبت منظره زیر پا نیست، آن هم در حالی که سعی دارید تا نفس خودتان را تازه کنید. برای برخی از افراد، این حس موفقیت، آن‌ها را به صعود از بلندترین کوه‌های روی زمین سوق می‌دهد که شناخته‌شده‌ترین آن‌ها نیز کوه اورست (Mount Everest) در رشته کوه هیمالیا است.
در حالی که صعود به قله اورست مطمئناً بسیار پیروزمندانه و چشمگیر خواهد بود اما بلندترین کوه روی سیاره زمین در واقع یکی از کوچکترین کوه‌های منظومه شمسی ما به شمار می‌رود و بسته به نحوه اندازه‌گیری آن، بلندترین کوه روی سیاره زمین ما نیز محسوب نمی‌شود؛ بنابراین، بلندترین کوه در منظومه شمسی کدام است؟ پاسخ به این سؤال، موقعیت مکانی و اندازه عظیم آن ممکن است شما را شگفت زده کند.
کوهی در چهارمین سیاره منظومه شمسی
بسیاری از مردم از اینکه می‌فهمند بلندترین کوه منظومه شمسی روی زمین نیست، شگفت زده می‌شوند. از این گذشته، سیارات و قمرهای زمینی دیگری که می‌توان آن‌ها را صخره‌ای نامید نیز در منظومه شمسی به اندازه کافی بزرگ نیستند که یک کوه بزرگ درون خودشان داشته باشند.
با این حال، بلندترین کوه در منظومه شمسی ما روی سیاره مریخ قرار دارد و Olympus Mons نامیده می‌شود. تصور آن سخت است اما این آتشفشان عظیم و غول پیکر ۱۶ مایل یا ۲۵ کیلومتر از سطح سیاره سرخ بالاتر رفته است و یکی از ده‌ها آتشفشان عظیم روی سیاره مریخ محسوب می‌شود. برای مقایسه، بلندترین آتشفشان روی سیاره زمین، آتشفشان Mauna Kea است که فقط ۱۰ کیلومتر ارتفاع دارد و تنها ۴.۱ کیلومتر آن بالاتر از سطح دریا قرار گرفته است.
نکته جالب‌تر درباره قله Olympus Mons این است که دهانه بزرگی به طول ۸۰ کیلومتر در سراسر این آتشفشان قرار دارد. در همین حال، پایه کوه Olympus Mons ۵۴۹ کیلومتر عرض دارد که اساساً طول ایالت می سی سی پی است.
چرا کوه Olympus Mons این قدر بزرگ است؟
کوه Olympus Mons بیش از دو برابر کوه اورست بلندی دارد که با توجه به اینکه اندازه سیاره مریخ از نظر قطر نصف زمین است، ممکن است عجیب به نظر برسد. دانشمندان فرض می‌کنند که قله Olympus Mons و دیگر آتشفشان‌های غول پیکر روی این سیاره به خاطر سه عامل مختلف تا این حد ارتفاع گرفته‌اند.
اول اینکه مریخ از نظر آتشفشانی بسیار فعال‌تر از سیاره زمین است. در حالی که سیاره ما نیز مدت‌ها پیش دوره‌ای بسیار شدید از فعالیت آتشفشانی را پشت سر گذاشته است ولی مریخ برای مدتی طولانی‌تر از نظر آتشفشانی فعال‌تر بوده است.
علاوه بر این، صفحات تکتونیکی مریخ کُندتر از روی زمین حرکت می‌کنند و همین نیز به شکل‌گیری کوه‌های عظیم و مرتفع باقی ماندن آن‌ها کمک می‌کند و این در حالی است که کوه‌های غول پیکر زمین ممکن است به زیر صفحات تکتونیکی دیگر رانده شوند، چیزی که سیاره شناسان آن را فرایند فرورانش می‌نامند یا اینکه تحت تأثیر فعالیت‌های زمین ساختی قرار بگیرند.
در نهایت، به دلیل تفاوت در جرم هر سیاره، نیروی گرانش در مریخ تنها ۳۸ درصد زمین است. سیاره شناسان بر این باور هستند که این ممکن است به کوه‌ها اجازه رشد بیشتری بدهد چراکه جاذبه همانند سیاره زمین، ماگما را به سمت خودش نمی‌کشاند. این سه مورد به کوهستان Olympus Mons اجازه دادند تا بزرگترین کوه در منظومه شمسی باشد و در طول میلیاردها سال در تاریخ منظومه شمسی ما به همین شکل باقی بماند.
بلندترین کوه روی زمین
همان‌طور که بسیاری از افراد می‌دانند، بلندترین کوه روی زمین، کوه اورست به ارتفاع ۸۸۴۸ متر است ولی این ارزیابی فقط اندازه آن را از سطح دریا به بالا اندازه‌گیری کرده است. اگر ارتفاع کوه از کف دریا حساب شود، کوه Mauna Kea در هاوایی بلندترین کوه سیاره زمین محسوب می‌شود که ۱۰۲۱۰ متر از کف دریا ارتفاع دارد.
با این حال، اگر خیلی ریز شوید و مبنای اندازه‌گیری بلندترین کوه روی زمین را مرکز زمین قرار بدهید، بلندترین کوه این سیاره، کوه چیمبورازو (Mount Chimborazo) است. این آتشفشان در اکوادور قرار دارد و ۲۰۷۲ متر بلندتر از کوه اورست است. بخشی از ارتفاع این کوه نیز به خاطر برآمدگی گریز از مرکز زمین است و این واقعیت که زمین در نزدیکی مدار استوا کمی گسترده‌تر است.
