کیست بیضه در مردان یا اسپرماتوسل، نوعی کیست غیرسرطانی است که در بیضه‌های مردان ایجاد می‌شود. نگران نباشید زیرا توده خوش‌خیم و بی‌آزاری است و ممکن است اصلا متوجه ایجاد شدن آن نشوید. در بسیاری از موارد حتی نیازی نیست آن را درمان کنید، مگر آنکه به‌حدی بزرگ شده باشد که ناراحتی یا درد خفیف برایتان به وجود آورد. البته این را بگوییم که بدون درمان از بین نمی‌رود. در این مطلب، درباره علائم کیست بیضه و راه‌های درمان آن صحبت می‌کنیم.در صورت نیاز می‌توانید از مشاوره آنلاین اورولوژیست‌های دکترساینا برای بررسی دقیق‌تر و دریافت بهترین راهکارها استفاده کنید.
کیست بیضه در مردان چیست؟
کیست بیضه یا اسپرماتوسل (Spermatocele)، توده‌ای است که در ناحیه بیضه در مردان ایجاد می‌شود. این توده ممکن است در خود بیضه‌ها یا لوله اپیدیدیم (Epididymis) ظاهر شود، لوله‌ای که در بالا و پشت بیضه‌ها قرار دارد و وظیفه آن ذخیره و انتقال اسپرم‌ها (سلول‌های تولیدمثل مرد) است.
بافت این کیست نرم نیست و اگر آن را لمس کنید، درست مانند یک توده صاف ولی سخت احساس می‌شود. درون آن پر از مایع کدر یا شفافی است که ممکن است حاوی اسپرم باشد. کیست‌ها می‌توانند در اندازه‌های مختلف از چند میلی‌متر تا چند سانتی‌متر ظاهر شوند.
کیست‌های اسپرماتیک معمولا دردناک نیستند مگر اینکه بسیار بزرگ یا عفونی شوند. به همین دلیل ممکن است اصلا متوجه وجود آنها نشوید. البته به شما حق می‌دهیم که حتی مشاهده توده در اطراف بیضه شما را نگران کند. اگر متوجه تغییراتی در بیضه‌های خود شدید، به پزشک اورولوژیست مراجعه کنید.
اسپرماتوسل چقدر شایع است؟
کیست بیضه در مردان نسبتا شایع است. تقریبا از هر سه مرد بالغ، یک‌نفر کیست بیضه دارد.
علائم کیست بیضه در مردان
بسیاری از مردان ممکن است کیست بیضه داشته باشند بدون اینکه هیچ علامتی از آن مشاهده کنند. بیشتر کیست‌هایی که کوچک هستند علائم ندارند و آزاردهنده نیستند. آنهایی که کمی بزرگ‌تر هستند، ممکن است علائم خفیف تا متوسطی ایجاد کنند. برای نمونه می‌توان به علائم زیر اشاره کرد:
- درد مبهم بیضه یا درد در کیسه بیضه؛
- احساس سنگینی در کیسه بیضه؛
- تورم و ناراحتی خفیف در کیسه بیضه یا کشاله ران.
اندازه‌های مختلف کیست بیضه
کیست بیضه در مردان می‌تواند اندازه‌های مختلفی داشته باشد. از این نظر آن را به سه دسته تقسیم می‌کنند:
- کیست‌های کوچک که دیده نمی‌شوند و نمی‌توان آنها را با لمس‌کردن کشف کرد. تشخیص این موارد با دکتر اورولوژیست است. او با آزمایش‌های رادیولوژی ازجمله سونوگرافی می‌تواند کیست را تشخیص دهد.
- کیست‌های متوسط که به‌اندازه یک نخودفرنگی هستند. بیشتر موارد اسپرماتوسل در این دسته قرار می‌گیرند. با بررسی و لمس‌کردن بیضه‌ها می‌توانید این توده‌ها را در بالا یا پشت بیضه احساس کنید. البته مدت‌هاست که پزشکان خودآزمایی بیضه‌ها را توصیه نمی‌کنند.
- کیست‌های بزرگ که توده‌های بزرگ‌تری به‌اندازه خود بیضه‌ها هستند، طوری که انگار سه یا چهار بیضه دارید.
علل ایجاد کیست بیضه در آقایان
در بیشتر مواقع علت دقیق کیست بیضه مشخص نیست. متخصصان می‌دانند که وقتی اسپرم‌ها در جایی از لوله اپیدیدیم تجمع می‌یابند، کیست بیضه تشکیل می‌شود؛ اما نمی‌دانند علت تجمع این اسپرم‌ها چیست. برخی پزشکان بر این باورند که انسداد مجرای اپیدیدیم یا التهاب آن باعث می‌شود مسیر عبور اسپرم‌ها بسته شود و درنتیجه، اسپرم‌ها جمع شوند و کیست ایجاد کنند. اغلب اوقات هیچ نشانه‌ای از آسیب، عفونت باکتریایی یا علت واضح دیگری برای انسداد لوله اپیدیدیم وجود ندارد.
کیست بیضه چگونه تشخیص داده می‌شود؟
اینکه کیست بیضه تا چه حد قابل‌تشخیص است، به اندازه آن بستگی دارد. کیست‌های متوسط را پزشک با معاینه فیزیکی هم می‌تواند پیدا کند و توده‌های بزرگ با چشم هم قابل‌تشخیص است. مشکل زمانی است که کیست بسیار کوچک است. این کیست‌ها اصلا علامتی ندارند و نمی‌توانید با لمس‌کردن آنها را حس کنید. بنابراین ممکن است زمانی که برای مشکل دیگری به پزشک مراجعه کرده‌اید یا هنگام چکاپ سالانه‌تان، به‌طور اتفاقی کشف شوند. توده‌های بزرگ‌تر را پزشک با معاینه می‌تواند تشخیص دهد. به همین دلیل است که نباید منتظر بمانید تا حتما کیست‌ها بزرگ شوند. مراجعه به اورولوژیست به‌صورت دوره‌ای برای بررسی هرگونه مشکل در بیضه‌ها بهترین راه کشف کیست بیضه در مردان است. اگر هم مراجعه حضوری برایتان دشوار است، می‌توانید از دکتر انلاین اورولوژی استفاده کنید. بسیاری از افراد به‌دلیل مشغله زیاد و مسائل شخصی، از خدمات پزشک آنلاین دکترساینا استفاده می‌کنند تا مجبور نباشند زمان و انرژی بابت نوبت‌گرفتن، منتظرماندن و رفت‌وآمد صرف کنند.
آزمایش‌های تشخیصی برای کیست بیضه
به‌جز معاینه فیزیکی برای توده‌های متوسط تا بزرگ، برخی از آزمایش‌هایی که ممکن است پزشک یا اورولوژیست برای اطمینان از وجود کیست بیضه یا رد آن تجویز کند شامل موارد زیر هستند:
- ترانس ایلومیناسیون: در این آزمایش پزشک روی محلی که به نظرش توده می‌رسد، نور می‌تاباند. برخلاف توده‌های جامد، اسپرماتوسل‌ها تا حدودی شفاف (نیمه‌شفاف) هستند و زیر نور مشخص می‌شوند.
- سونوگرافی: سونوگرافی روشی است که برای تشخیص انواع مشکلات داخلی بدن از امواج اولتراسوند استفاده می‌کند و برای کیست بیضه هم کاربرد دارد. با این روش غیرتهاجمی می‌توان جزئیات دقیق کیست‌های بیضه را بررسی کرد.
- آزمایش: اگر در بیضه‌هایتان دردی احساس می‌کنید، ممکن است پزشک برای شما آزمایش ادرار یا آزمایش‌هایی برای تعیین عفونت مقاربتی یا التهاب بنویسد.
برخی افراد هنگام خودآزمایی بیضه متوجه اسپرماتوسل می‌شوند ولی این روش را پزشکان مدت‌هاست توصیه نمی‌کنند.
آیا اسپرماتوسل مسری است؟
بسیاری از افراد به‌دلیل نگرانی از عفونت‌های مقاربتی، کیست بیضه را هم ترسناک می‌دانند. نگران نباشید، اسپرماتوسل یک عفونت مقاربتی (STI) نیست و به کسی سرایت نمی‌کند. کیست بیضه از شما به دیگران منتقل نمی‌شود. حتی انزال هم نمی‌تواند اندازه آن را افزایش دهد یا آن را بدتر کند.
چه کسانی در معرض خطر اسپرماتوسل قرار دارند؟
همه افرادی که بیضه دارند ممکن است به کیست بیضه مبتلا شوند. فرقی هم نمی‌کند در چه بازه سنی قرار دارند. بااین‌حال، بیشتر در میان‌سالی (۴۰ یا ۵۰ سالگی) ظاهر می‌شود.
روش‌های درمان کیست بیضه
معمولا کیست بیضه مردان بدون درمان از بین نمی‌رود. آنهایی که اندازه کوچکی دارند یا هیچ علامتی ندارند و حتی آنهایی که علائم خفیفی ایجاد می‌کنند، اگر برای خودتان ناراحت‌کننده نیست، نیازی به درمان ندارند. پزشک ممکن است به شما بگوید که به‌شکل دوره‌ای برای معاینه مراجعه کنید تا مطمئن شود که توده‌ها رشد نکرده‌اند یا تغییر شکل نداده‌اند.
درصورتی‌که ناراحتی یا درد دارید و می‌خواهید از آن خلاص شوید، احتمالا پزشک جراحی را توصیه می‌کند. اورولوژیست، که در بیماری‌های مربوط به سیستم ادراری و تولید مثل شما تخصص دارد، عمل اسپرماتوسلکتومی یا برداشتن کیست بیضه را انجام می‌دهد. ممکن است حتی به عمل اپیدیدیمکتومی هم نیاز باشد، عملی که در آن بخشی از لوله اپیدیدیم یا تمام آن باید برداشته شود.
جراحی کیست بیضه
اسپرماتوسلکتومی یک عمل سرپایی است. بنابراین پس از جراحی می‌توانید به منزل بروید. در طول عمل اسپرماتوسلکتومی، جراح برشی در کیسه بیضه یا ناحیه کشاله ران شما ایجاد می‌کند. سپس از طریق این برش کیست را خارج می‌کند. معمولا نیازی به بیهوشی کامل نیست و می‌توان آن را با بی‌حسی موضعی انجام داد.
کلام آخر
کیست بیضه در مردان مشکل شایعی است اما می‌توان آن را مدیریت کرد. درست است که این کیست‌ها بی‌خطر هستند اما نباید آنها را نادیده بگیرید. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می‌تواند از عوارض احتمالی جلوگیری کند. علاوه بر معاینات دوره‌ای، در صورت مشاهده هرگونه توده یا ناراحتی در بیضه، حتما به اورولوژیست مراجعه کنید یا از پلتفرم‌هایی مانند دکترساینا برای مشاوره با پزشک آنلاین کمک بگیرید. دکترساینا دسترسی به دکتر اورولوژی را آسان‌تر و سریع‌تر می‌کند تا بدون اتلاف وقت و صرف هزینه زیاد، برای سلامت بیضه‌ها اقدام کنید و در صورت وجود کیست بیضه، با روش‌های درمان آشنا شوید.
