شبکه استارلاین اروپا ۲۱ قصد دارد ۳۹ مقصد در کشورهای اروپایی را به هم متصل کند – با مسیرهایی که به بریتانیا، ترکیه و اوکراین نیز خواهند رسید.
در سال‌های اخیر، ده‌ها مسیر ریلی جدید راه‌اندازی شده‌اند که سفر بین مرزهای کشورهای اروپایی را تسهیل می‌کنند.
اما یک اندیشکده مستقر در کپنهاگ اخیراً پیشنهادی بلندپروازانه‌تر برای اتصال ریلی قاره ارائه داده است.
طرحی برای مترو قاره‌ای اروپا
برنامه پیشنهادی اروپا ۲۱ یک شبکه ریل پرسرعت در سراسر اروپا را تصور می‌کند که مانند یک سیستم مترو یا خط لوله عمل کند.
این پروژه که استارلاین نامیده می‌شود، قصد دارد زیرساخت ریلی اروپا که پراکنده، نامنظم و اغلب کند است را بازطراحی کند و اتصالات فوق سریع را ارائه دهد که بتوانند با حمل‌ونقل هوایی رقابت کنند.
اندیشکده مذکور اظهار دارد:
«یک سیستم ریلی یکپارچه، دیگر صرفاً یک گزینه راحتی نیست؛ بلکه یک ضرورت استراتژیک برای تاب‌آوری اروپا در قرن ۲۱ محسوب می‌شود.»
در این طرح، اروپا به‌عنوان یک شبکه سریع و به‌هم‌پیوسته دیده می‌شود، نه مجموعه‌ای از پایتخت‌های دور از هم.
هدف اروپا ۲۱ این است که شبکه استارلاین تا سال ۲۰۴۰ عملیاتی شود – اما آیا این چشم‌انداز واقع‌بینانه است؟
ساخت یک سیستم مترو در سراسر اروپا
شبکه ریلی سراسری اروپا به طور قطع مورد استقبال گسترده مسافران قرار خواهد گرفت.
طبق گفته این اندیشکده، علاقه عمومی به سفرهای باز و قابل دسترس کاملاً مشهود است؛ از دوران طلایی قطارهای شبانه تا بیش از ۴۰۰ هزار کاربر سالانه اینترریل.
«اما با وجود تقاضای عمومی، سفرهای بین‌مرزی همچنان پراکنده، کند و گران هستند.»
در حال حاضر، شبکه حمل‌ونقل ترانس-اروپایی (TEN-T) توسط اتحادیه اروپا در حال توسعه است تا زیرساخت‌های قاره را یکپارچه کند.
با این حال، اروپا ۲۱ این پروژه را از نظر طراحی و چشم‌انداز ناکافی می‌داند.
آن‌ها معتقدند که سیستم فعلی دچار مشکلاتی همچون بلیط‌فروشی پیچیده، خدمات نامنظم و ایستگاه‌های قدیمی است که ریلی بودن اروپا را به یک فرصت ازدست‌رفته تبدیل کرده است.
به گفته این گروه:
«ایستگاه‌ها حس گسستگی دارند، طراحی قطارها بسیار متفاوت است و تجربه سفر در نظر گرفته نمی‌شود.»
آن‌ها معتقدند که باید یک طراحی یکپارچه برای سیستم ریلی ایجاد شود.
قطارهای استارلاین: از هلسینکی تا برلین در ۵ ساعت
شبکه استارلاین با ۲۲,۰۰۰ کیلومتر خط ریلی قصد دارد ۳۹ مقصد را در کشورهای اروپایی به هم متصل کند – و مسیرهایی به بریتانیا، ترکیه و اوکراین نیز خواهد داشت.
این سیستم ۳۰٪ سریع‌تر از سفرهای جاده‌ای و ریلی فعلی خواهد بود و قطارها با سرعت ۳۰۰ تا ۴۰۰ کیلومتر بر ساعت حرکت خواهند کرد.
«مسافران می‌توانند از هلسینکی به برلین در ۵ ساعت برسند، در حالی که اکنون این مسیر یک روز کامل طول می‌کشد.»
«سفر از کی‌یف به برلین که پیش‌تر یک مسیر شبانه بود، تبدیل به یک اتصال سریع و یکپارچه می‌شود.»
«مسیر میلان به مونیخ که امروز کند و پیچ‌درپیچ است، به یک خط سریع و پرتردد بین دو مرکز اقتصادی مهم تبدیل خواهد شد.»
قطارهای استارلاین دارای لباسی آبی تیره و قابل شناسایی خواهند بود و به جای کلاس‌های معمول، بخش‌هایی برای نیازهای مختلف مانند مناطق آرام برای کار و قسمت‌های خانوادگی خواهند داشت.
ایستگاه‌های جدید در خارج از شهرهای بزرگ ساخته می‌شوند، اما به سیستم حمل‌ونقل شهری متصل خواهند بود.
این ایستگاه‌ها به‌عنوان مراکز فرهنگی با امکاناتی مانند رستوران‌ها، فروشگاه‌ها، سالن‌های کنسرت، موزه‌ها، اماکن ورزشی و فضاهای رویدادی طراحی خواهند شد.
فرصتی برای رسیدن به اهداف زیست‌محیطی ۲۰۵۰ اروپا
اروپا ۲۱ استارلاین را به‌عنوان یک پروژه محیط‌زیستی نیز معرفی می‌کند.
حمل‌ونقل یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های آب‌وهوایی اروپا است و در سال ۲۰۲۲، این بخش ۲۹٪ از کل انتشار گازهای گلخانه‌ای اتحادیه اروپا را به خود اختصاص داد.
با این حال، قطارهای پرسرعت تا ۹۰٪ کمتر از پروازهای کوتاه‌مدت CO2 تولید می‌کنند.
«فرانسه و اتریش پروازهای کوتاه‌مدت را در صورت وجود جایگزین ریلی محدود کرده‌اند، اما تأثیر واقعی مستلزم یک رویکرد قاره‌ای است.»
طبق نظر اندیشکده:
«تغییر گسترده به سمت قطارهای پرسرعت، بهترین فرصت اروپا برای دستیابی به اهداف صفر کربن تا ۲۰۵۰ است، در حالی که هم‌زمان حمل‌ونقل را سریع و سبز نگه می‌دارد.»
مدل سرمایه‌گذاری عمومی برای استارلاین
استارلاین چگونه به واقعیت تبدیل خواهد شد؟
اروپا ۲۱ پیشنهاد می‌دهد که مدیریت مرکزی برای هماهنگی قطارها، تجربه مسافران و فناوری داشته باشد، در حالی که اپراتورهای ملی راه‌آهن بتوانند مسیرهای خود را تحت یک مدل حق امتیاز (فرنچایز) اداره کنند.
این سیستم با بودجه عمومی تأمین مالی خواهد شد و توسط شرکت‌های ملی راه‌آهن مورد تأیید اداره خواهد شد.
یک نهاد جدید به نام «اداره راه‌آهن اروپا» (ERA) بر هماهنگی، یکپارچگی و گسترش سیستم نظارت خواهد کرد.
برای اینکه استارلاین به یک سیستم یکپارچه اروپایی تبدیل شود، به استانداردهای فنی، قوانین ایمنی و توافق‌های کارگری هماهنگ نیاز خواهد داشت.
«این بدان معناست که اپراتورهای قطار، کارکنان تعمیر و نگهداری و پرسنل ایستگاه‌ها تحت یک چارچوب مشترک اروپایی آموزش خواهند دید تا از یکپارچگی عملیاتی در سراسر سیستم اطمینان حاصل شود.»
این پیشنهاد بسیار بلندپروازانه است، اما اندیشکده معتقد است که تا سال ۲۰۴۰ قابل اجرا خواهد بود.
«اکنون زمان آن رسیده که ساخت شبکه را آغاز کنیم و تغییر واقعی را به ارمغان بیاوریم، با گردهم‌آوردن سیاست‌گذاران، طراحان و رهبران صنعت برای تبدیل این چشم‌انداز به واقعیت.
