در قلب رشتهکوههای راکی کانادا و در دل دریاچهی فیروزهای مالین (Maligne)، جزیرهای کوچک قرار دارد که یکی از نمادینترین چشماندازهای کشور است: جزیره اسپریت یا Spirit Island. جایی که سالهاست میلیونها نفر رؤیای دیدنش را دارند، اما تقریباً هیچکس حق قدم گذاشتن روی آن را ندارد. این تکهی کوچک زمین که از دور بیشتر شبیه یک نقاشی خیالی است، برای مردم بومی Stoney First Nation جنبهای مقدس دارد و همین تقدس باعث شده که دسترسی عموم به آن کاملاً ممنوع باشد.
ماجرا از اینجا آغاز شد که نویسنده، پس از هفت روز پارو زدن در آبهای سرد و گاهی مهآلود دریاچه مالین، در میان مه غلیظی قرار میگیرد که همه چیز را محو میکند. صدای یخچالهای طبیعی، رد پای گوزنهای عظیمالجثه و سایهی درختان میان مه، همه تجربهای فراواقعی را شکل میدهد؛ اما هدف اصلی تنها یک چیز است: رسیدن به Spirit Island.
با اینکه این جزیره در بخشی از سال به دلیل پایین آمدن سطح آب تبدیل به شبهجزیره میشود، هنوز ۱۴ کیلومتر از نزدیکترین مسیر زمینی فاصله دارد. جهانی شدن تصویر آن از زمانی آغاز شد که کداک در سال ۱۹۶۰ عکسی ۱۸ متری از این منظره را در گرند سنترال نیویورک نصب کرد. از آن زمان، نام و تصویر Spirit Island روی بیلبوردها، محصولات اپل و انواع فیلمها دیده شده است.
- The best way to reach Spirit Island is by embarking on a 28km round-trip paddle towards the “Hall of the Gods” (Credit: Jake Graham)
با این حال، نزدیک شدن به آن آسان نیست. از آنجا که قایقهای شخصی بنزینی در پارک ملی ممنوعاند، دو راه بیشتر وجود ندارد:
۱) شرکت در تورهای رسمی که فقط ۱۵ دقیقه فرصت تماشا میدهند.
۲) یک سفر ۲۸ کیلومتری با کایاک یا کانوی شخصی که تجربهای بسیار دشوار اما باشکوه است.
- “When you go towards Spirit Island, you will feel its energy” (Credit: Jake Graham)
اما اصل داستان جای دیگری است: هیچکس جز اعضای قوم Stoney اجازه قدم گذاشتن روی جزیره را ندارد. به گفتهی «بری وسلی»، محافظ میراث فرهنگی این قوم، Spirit Island که در زبان بومی Githni-mi-Makoche یا «جزیرهی شفا» نامیده میشود، هزاران سال محل برگزاری آیینهای درمانی بوده است. اما با ایجاد پارک ملی جاسپر در سال ۱۹۰۷، مردم بومی از این منطقه رانده شدند و تنها در سالهای اخیر دوباره توانستهاند به مراسمهای سنتی روی جزیره بازگردند.
در سالهای گذشته، روند بازپسگیری سرزمینهای نیاکانی در میان بومیان کانادا افزایش یافته است و Spirit Island نیز نمادی آشکار از این بازگشت است. در کنار این تغییرات، آتشسوزیهای ویرانگر و اثرات شدید تغییرات اقلیمی نیز مناطق وسیعی از پارک را نابود کرده و اهمیت حفاظت از جزیره را دوچندان کرده است.
داستان ارتباط مردم غیر بومی با این مکان نیز قدمتی طولانی دارد. در سال ۱۹۰۷، «مری شفر وارن» با استفاده از نقشهای که شکارچی بومی سامسون بیور برایش کشیده بود، برای نخستین بار این دریاچه را پیدا کرد و بعدتر کتاب و عکسهایش باعث شد که دولت کانادا این منطقه را بهعنوان یک منطقهی تحت حفاظت ثبت کند. با این وجود، همین فرایند باعث اخراج بسیاری از خانوادههای بومی از سرزمینشان شد.
- Schäffer Warren befriended and photographed a Stoney guide named Samson Beaver and his family (Credit: Getty Images)
گردشگران امروز میتوانند بخشی از مسیر تاریخی شفر را از جادهی معروف Icefields Parkway طی کنند؛ جادهای ۲۳۲ کیلومتری که از کنار بیش از ۱۰۰ یخچال طبیعی و دریاچههای سبک کارتپستالی میگذرد و از آنجا بسیاری عازم دیدن Spirit Island میشوند. در سالهای اخیر، راهنمایان بومی مانند «تیم پترسون» و «لورِن موبِرلی» تلاش کردهاند این مسیرها را دوباره با روایت واقعی تاریخ و فرهنگ بومی معرفی کنند؛ روایتی که سالها به حاشیه رانده شده بود.
نویسنده پس از رسیدن به کمپ Fisherman’s Bay در نزدیکی جزیره، با گروهی از کایاکسواران و طبیعتگردان روبهرو میشود که هرکدام با انگیزهای متفاوت راهی این سفر سخت شدهاند. یکی از مهمترین هشدارها از سوی مسئولان پارک این است: این مسیر برای افراد بیتجربه بسیار خطرناک است؛ آب دریاچه حدود ۴ درجه است و هر واژگونی قایق میتواند مرگبار باشد.
- The colour of Maligne Lake’s water changes the closer you paddle to its glaciers (Credit: Eliot Stein)
اما اوج تجربه، زمانی است که نویسنده برای نخستین بار Spirit Island را در میان موجهای ایجادشده توسط کشتیهای تفریحی میبیند؛ تصویری خیرهکننده که حتی پس از انتظارهای طولانی زیر نور متغیر کوهستان، همچنان شکوه خود را حفظ میکند. نزدیک شدن بیشتر تنها تا فاصلهی آب امکانپذیر است؛ چراکه تابلویی کنار ساحل هشدار میدهد: «منطقهای مقدس و آسیبپذیر – ورود ممنوع».
- Seeing Spirit Island in the early morning fog is a surreal experience (Credit: Eliot Stein)
بازگشت نویسنده در سپیدهدم روز بعد، زمانی که مه دریاچه همه چیز را بلعیده و سکوت خیرهکنندهای فضا را گرفته، لحظهای رؤیایی خلق میکند. در این انزوا، اهمیت این جزیره و دلیل حفاظت سختگیرانه از آن آشکار میشود: مکانی مقدس که هم نشانی از تاریخ مردم بومی است و هم آینهای از آیندهی آسیبپذیر طبیعت راکیها.




