تحقیقات جدید نشان می‌دهد که اسب‌ها می‌توانند نقشی کلیدی در پر کردن شکاف موجود در درمان‌های روانی کودکان ایفا کنند. در شرایطی که لیست‌های انتظار طولانی هستند و بسیاری از روش‌های سنتی مشاوره مؤثر واقع نمی‌شوند، برخی از کودکان همچنان بدون حمایت باقی می‌مانند.
اما اکنون، جلسات درمانی در فضای باز و در کنار اسب‌ها به روشی متفاوت و مؤثر تبدیل شده‌اند.
تغییر مسیر درمان با کمک اسب‌ها
تحقیقی از دانشگاه استرالیای جنوبی
مطالعه‌ای از سوی دانشگاه استرالیای جنوبی نشان می‌دهد که درمان‌های کمکی با اسب در حال ایجاد تحولی جدی در نحوه حمایت مددکاران اجتماعی از کودکان هستند. این پژوهش بر تجربیات ده متخصصی تمرکز دارد که پیش‌تر از اسب‌ها برای برقراری ارتباطی عمیق‌تر با کودکان بهره برده‌اند.
درمان در طبیعت، همراه با اسب‌ها
تعامل کودک و اسب در محیطی آرام
درمان‌های کمکی با اسب (EAI) به‌صورت جلساتی در طبیعت برگزار می‌شوند، جایی که کودکان و اسب‌ها در کنار هم و در فضای باز وقت می‌گذرانند. این جلسات توسط روان‌درمانگران آموزش‌دیده و مربیان اسب‌سواری باتجربه هدایت می‌شوند.
فضای طبیعی، حضور اسب و امکان حرکت و تنفس آزادانه، همگی احساس امنیت و باز بودن را در کودکان تقویت می‌کنند و به بهبود کیفیت ارتباط و درمان منجر می‌شوند.
اسب‌ها، پلی به‌سوی اعتماد
کودکان به اسب‌ها اعتماد می‌کنند
مورگین استیسی، فارغ‌التحصیل مددکاری اجتماعی دانشگاه استرالیای جنوبی که سرپرست این مطالعه بوده، اشاره می‌کند که درمان گفتاری سنتی برای همه کودکان مؤثر نیست. او می‌گوید:
«اما زمانی که به آن‌ها فضای آزاد برای بودن در کنار یک اسب داده می‌شود، اتفاقی شگفت‌انگیز رخ می‌دهد. کودک احساس امنیت و آرامش می‌کند و آماده می‌شود تا احساساتش را بروز دهد.»
اسب‌ها به‌طور طبیعی نسبت به احساسات و زبان بدن انسان‌ها حساس هستند. این ویژگی منجر به نوعی انعکاس رفتاری می‌شود که کودک را قادر می‌سازد احساسات خود را بهتر بشناسد و مدیریت کند.
یکی از درمانگران این تجربه را چنین توصیف کرده است: «مثل این است که از دریچه چشم یک اسب دیده می‌شوی» – تجربه‌ای که می‌تواند باعث تغییری عمیق در درون کودک شود.
مزایای گسترده درمان با اسب
بیش از سلامت روان
درمانگرانی که از این روش بهره می‌برند، تنها به حضور اسب اکتفا نمی‌کنند بلکه از زمین و طبیعت نیز استفاده می‌کنند. فعالیت‌هایی مانند راه رفتن پابرهنه روی شن، دنبال کردن رد پای حیوانات یا ایستادن در سکوت کنار اسب، کودک را در لحظه نگه می‌دارد و او را به زمین متصل می‌کند.
استیسی توضیح می‌دهد:
«مزایای این نوع درمان فقط به سلامت روان محدود نمی‌شود. بسیاری از کودکان اعتمادبه‌نفس بیشتری پیدا می‌کنند، مهارت‌های ارتباطی خود را بهبود می‌دهند و تاب‌آوری عاطفی بالاتری کسب می‌کنند.»
برخی از کودکان حتی در ابتدا از اسب می‌ترسند. اما با راهنمایی مناسب و انتخاب اسب مناسب، آن‌ها بر این ترس غلبه می‌کنند و همین پیروزی به اعتمادبه‌نفس آن‌ها در سایر جنبه‌های زندگی نیز سرایت می‌کند.
اسب‌ها و کودکان آسیب‌دیده
کمک به کودکان با تجربه‌های آسیب‌زا
دکتر فاتین شبّر، پژوهشگر ارشد دانشگاه استرالیای جنوبی و مددکار اجتماعی، معتقد است که این نوع درمان به‌ویژه برای کودکانی که تجربه آسیب یا تروما داشته‌اند – مانند کودکان تحت مراقبت‌های حمایتی – می‌تواند بسیار مؤثر باشد.
او می‌گوید:
«متخصصان در این مطالعه، نمونه‌هایی عمیق و تأثیرگذار از ارتباط کودکان با اسب‌ها را توصیف کرده‌اند که منجر به تحولات عاطفی شده‌اند؛ تحولاتی که در سایر روش‌های درمانی حاصل نشده بود.»
چالش‌های مالی و دسترسی محدود
درمان مؤثر اما پرهزینه
با وجود اثربخشی بالا، این نوع درمان برای بسیاری از خانواده‌ها دست‌نیافتنی باقی مانده است. مراقبت از اسب‌ها و نگهداری فضاهای روستایی برای درمان، هزینه‌بر است. بدون حمایت مالی – از سوی نهادهایی مانند خدمات پشتیبانی ناتوانی ملی (NDIS) یا خدمات حمایت از کودکان – بسیاری از خانواده‌ها نمی‌توانند این خدمات را تأمین کنند.
نیاز به استانداردسازی و چارچوب اخلاقی
نبود دستورالعمل‌های ملی در استرالیا
یکی از بزرگ‌ترین موانع پیش‌روی گسترش این نوع درمان، فقدان استانداردهای ملی در استرالیاست. نبود چهارچوب مشخص آموزشی برای درمانگران، نگرانی‌هایی درباره ایمنی کودکان و اسب‌ها ایجاد کرده است.
دکتر شبّر هشدار می‌دهد:
«نبود نظارت و مقررات کافی باعث شده افرادی بدون صلاحیت لازم وارد این حوزه شوند و خدماتی ارائه دهند که ممکن است برای کودک و حیوان خطرناک باشد.»
حتی درمانگران بسیار متخصص نیز در حال حاضر با موانع زیادی روبه‌رو هستند، زیرا این روش در بسیاری از نهادها به‌عنوان یک روش علمی و مبتنی بر شواهد به رسمیت شناخته نشده است.
نیاز به پذیرش رسمی و منابع حمایتی
درمان مؤثر نیازمند پشتیبانی ساختاری
نویسندگان این تحقیق تأکید می‌کنند:
«این پژوهش نشان می‌دهد که درمان کمکی با اسب می‌تواند تجربه‌ای عمیقاً شفابخش باشد. اما برای آنکه بتواند به کودکان بیشتری کمک کند، باید به رسمیت شناخته شود، دارای راهنمایی‌های اخلاقی مشخص باشد و از منابع مالی کافی برخوردار شود.»
بازنگری در مفهوم درمان
نگاهی تازه به شفابخشی
این مطالعه صرفاً درباره اسب‌ها نیست؛ بلکه درباره بازاندیشی در مفهوم درمان و شفابخشی است. درباره شنیدن صدای کسانی است که در خط مقدم فعالیت می‌کنند – درمانگران، مددکاران اجتماعی و مهم‌تر از همه، کودکان – که می‌گویند راهی دیگر نیز وجود دارد.
با حمایت مناسب، درمان کمکی با اسب می‌تواند از یک روش خاص به یک گزینه قابل اعتماد، مؤثر و انسانی برای کودکان تبدیل شود؛ کودکانی که نیازمند روشی متفاوت، واقعی و کاربردی هستند.
