مون‌پلیه (Montpellier) یکی از شهرهای برجسته فرانسه به شمار می‌رود که قرار است در سال ۲۰۲۳ میلادی حمل و نقل عمومی را برای شهروندان خودش رایگان کند. با اجرای این طرح، مون‌پلیه به بزرگترین شهر فرانسه تبدیل می‌شود که چنین طرحی را به اجرا می‌گذارد. در ادامه همراه با ما باشید.
از تاریخ ۲۱ دسامبر سال ۲۰۲۳ میلادی، ساکنین بومی شهر مون‌پلیه قادر خواهند بود تا در سراسر شبکه اتوبوس‌رانی و تراموای شهر از حمل و نقل عمومی رایگان استفاده کنند. هدف از اجرای این طرح، کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، کاهش سطح آلودگی و بهبود دسترسی ساکنین شهر به نقاط مختلف آن است.
شهردار مون‌پلیه یعنی میشائل دلافوس در این رابطه اظهار داشته:
«با اجرای طرح حمل و نقل عمومی رایگان، ما به معیارهای بزرگی از عدالت اجتماعی و پیشرفت به شکلی جسورانه عمل می‌کنیم و این در حالی است که این طرح به محیط زیست نیز کمک خواهد کرد.»
مون‌پلیه در حالی طرح حمل و نقل عمومی رایگان را از اواخر سال ۲۰۲۳ میلادی به اجرا در می‌آورد که این شهر از ماه سپتامبر سال ۲۰۲۰ میلادی حمل و نقل را در تعطیلات آخر هفته رایگان کرده است. این در حالی بود که در سال ۲۰۲۱ میلادی نیز حمل و نقل رایگان در کل هفته به افراد زیر ۱۸ سال و بالای ۶۵ سال ارائه می‌شد.
حمل و نقل عمومی در کدام شهرهای فرانسه رایگان است؟
نکته جالب‌توجه آن است که مون‌پلیه در زمینه حمل و نقل عمومی رایگان چندان پیشگام نیست و شهرهای دیگری در فرانسه نیز از مدت‌ها قبل و از زمان غیرمتمرکز شدن حمل و نقل عمومی در کل فرانسه، این چنین طرح‌هایی را به اجرا در آورده‌اند. البته اکثر شهرهای اجراکننده این طرح، کمتر از ۱۵۰۰۰۰ نفر جمعیت دارند.
شهر دانکرک با بیش از ۲۰۰۰۰۰ نفر جمعیت، بزرگترین شهر در فرانسه به شمار می‌رود که تاکنون طرح رایگان حمل و نقل عمومی را به اجرا در آورده است. در این شهر و پس از اعلام رایگان بودن اتوبوس‌ها، میانگین مسافران ۸۵ درصد افزایش داشت. بودجه این طرح با افزایش اندک مالیات اتخاذ شده از شرکت‌های دولتی و خصوصی با بیش از ۱۰ کارمند تامین می‌شود.
به طور کلی، ۳۹ منطقه در فرانسه طرح‌هایی این چنینی را به اجرا در آورده‌اند که از جمله آن‌ها می‌توان به حومه شهر مارسی به نام اوباگن، شهر بندری کاله و کمون غربی نیور اشاره کرد. در این میان، شهر مون‌پلیه به عنوان بزرگترین شهری شناخته می‌شود که قرار است چنین طرحی را به اجرا بگذارد.
مزایا و معایب حمل و نقل رایگان چیست؟
طرفداران طرح حمل و نقل عمومی رایگان می‌گویند این چنین طرح‌هایی باعث می‌شود تا استفاده از خودرو کاهش پیدا کند و در نتیجه آلودگی و انتشار گازهای گلخانه‌ای کاهش می‌یابد. از سوی دیگر، حمل و نقل رایگان باعث می‌شود تا مردم بیشتر به سمت مراکز شهر بروند و دسترسی بهتری به مراکز خرید داشته باشند و در کل، دموکراسی حمل و نقل را ثابت می‌کند.
با این حال، برخی بر این باور هستند که این طرح رایگان می‌تواند سرمایه‌گذاری و توسعه در بخش حمل و نقل را کاهش بدهد و هزینه‌های این طرح نیز می‌تواند روی دوش مالیات‌دهندگان سنگینی کند. از سوی دیگر، سفرهای رایگان می‌تواند باعث افزایش تقاضا برای سفر به سمت مناطق شلوغ شهری شود و در شلوغ‌تر شدن شهر تاثیرگذار باشد.
آیا دیگر کشورهای اروپایی نیز حمل و نقل رایگان دارند؟
دو کشور اروپایی به دلیل طرح‌های حمل و نقل رایگان پیشگامانه خودشان در بین دیگر کشورها متمایز هستند. تالین، پایتخت استونی، از سال ۲۰۱۳ میلادی حمل و نقل عمومی رایگان را در اختیار ساکنین خودش قرار داده است. در سال ۲۰۲۰ میلادی نیز لوکزامبورگ به اولین کشور در جهان تبدیل شد که به طور کلی کرایه حمل و نقل عمومی را لغو کرد.
اسپانیا نیز در طرحی که تا پایان سال جاری میلادی ادامه دارد، در حال آزمایش بلیط رایگان قطار برای سفرهای کوتاه و در حد متوسط است. هدف از اجرا این طرح، کاهش تأثیر بحران هزینه‌های زندگی و همچنین کاهش انتشار کربن دی اکسید است. آلمان نیز در بین ژوئن تا اوت سال گذشته میلادی نیز اقدامی این چنینی انجام داده و حمل و نقل عمومی در سراسر کشور را با تخفیف ارائه کرده است. در کل، بیش از ۵۰ شهر در سراسر اروپا حمل و نقل عمومی را به شهروندان خودشان ارائه می‌کنند که در راستای بهبود شرایط اقلیمی و همچنین برابری اجتماعی است.
