با نزدیکشدن اولین ماه کامل فصل بهار، ستارهشناسان در انتظار رویدادی جذاب هستند. ماه کامل ماه مارس که به قرص ماه معروف است، با یک خسوف ماه جزئی همزمان خواهد شد. این پدیده قرار است در ساعات پایانی شب یکشنبه و تا ساعات اولیه صبح دوشنبه رخ دهد.
طبق گفته ناسا، این رویداد نجومی منحصربهفرد قرار است مخاطبان سراسر آمریکا را مجذوب خود کند.
ناسا توضیح داد: «درحالیکه ماه کامل در اواخر عصر ۲۴ مارس به ساعات اولیه صبح ۲۵ مارس طلوع میکند، از نیمسایه زمین یا قسمت بیرونی ضعیف سایه آن عبور میکند. این پدیده خسوف نیمسایه نامیده میشود.»
«خسوف ماه در سراسر آمریکای شمالی و جنوبی قابلمشاهده خواهد بود. ماه در طول آن چند ساعت شب به طور ناچیزی کمنور میشود که میتواند برای یک تایملپس جالبتوجه باشد، حتی اگر با یک نگاه به آسمان بهسختی قابلتوجه باشد.»
درک خسوف ماه جزئی
خسوفهای ماهگرفتگی در سه نوع رخ میدهند: کامل، جزئی و نیمسایهای. این خسوف آینده بهعنوان یک خسوف ماه نیمسایهای طبقهبندی میشود، جایی که ماه از قسمت بیرونی و ضعیف سایه زمین عبور میکند.
برخلاف همتایان نمایشیترش، خسوف نیمسایهای به دلیل ظرافتش شناخته شده است و تنها باعث کاهش جزئی در روشنایی ماه میشود.
ناسا گفت: «معمولاً دیدن آن سخت است، اما ممکن است اگر قبل از خسوف و سپس در اوج نگاه کنید، تفاوت را ببینید. در اوج، ناظران گاهی اوقات میتوانند یک شیب ظریف در روشنایی را در سراسر قرص ماه مشاهده کنند.»
خسوف از ساعت ۱:۰۰ صبح بهوقت شرقی (۱۰ شب بهوقت منطقهای آرام) در روز دوشنبه شروع میشود و تا ۵:۳۰ صبح بهوقت شرقی (۲:۳۰ صبح بهوقت منطقهای آرام) ادامه دارد. زمان خسوف فرصتی عالی برای مشاهده در مکانهای جغرافیایی مناسب و تحت شرایط آبوهوایی شفاف فراهم میکند.
خسوف ماه بعدی که یک خسوف جزئی است، برای ۱۸ سپتامبر ۲۰۲۴ پیشبینیشده و در آمریکا، اروپا و آفریقا قابلمشاهده خواهد بود.
چگونه قرص ماه نام خود را گرفت
ماه کامل ماه مارس بهطورکلی بهعنوان قرص ماه شناخته میشود. این نام به زمانی از سال اشاره دارد که زمین شروع به ذوبشدن میکند، ریختهشدن کرمهای خاکی دوباره ظاهر میشود و بازگشت روبینها و پرندگان دیگر پایان زمستان و آغاز بهار را نشان میدهد.
بااینحال، Farmers Almanac گزارش میدهد که توضیح دیگری برای نام ماه کامل مارس وجود دارد. کاپیتان جاناتان کارور در نوشتههای دهه ۱۷۶۰، نام آن را به لارو سوسکها، بهجای کرمهای خاکی که از پوست درختان در حال ذوبشدن بیرون میآیند، نسبت میدهد.
چه زمانی قرص ماه را تماشا کنیم
قرص ماه در ساعت ۳:۰۰ صبح بهوقت شرقی در روز دوشنبه ۲۵ مارس ۲۰۲۴ به اوج روشنایی خود میرسد. در صورت نامساعد بودن هوا، شب بعد فرصت دیگری برای مشاهده زیبایی ماه کامل و سایههای ظریف خسوف فراهم میشود.
خسوفهای ماه اغلب با خسوفهای خورشیدی به فاصله چند هفته قبل یا بعد از رویداد ماه، بهصورت متوالی رخ میدهند. قرار است یک خورشیدگرفتگی کامل در ۸ آوریل آمریکای شمالی را طی کند و در مناطق سراسر مکزیک، ایالات متحده و کانادا قابلمشاهده باشد.
این توالی رویدادهای آسمانی – از خسوف ماه نیمسایهای ظریف همراه با قرص ماه تا خورشیدگرفتگی کامل – ماهیت پویا و همیشه در حال تغییر جهان هستی ما را برجسته میکند.
نامهای مختلف برای قرص ماه
درحالیکه بهطورکلی بهعنوان قرص ماه شناخته میشود، نامی که به قبایل آلگونکوی سرخپوستان آمریکایی نسبت داده میشود، همچنین بهعنوان ماه شیره شناخته میشود – زمانی که شیره افرا شروع به جریانیافتن میکند و ضربهزدن سالانه به درختان افرا آغاز میشود.
در برخی فرهنگها، ماه کامل مارس ماه کلاغ نامیده میشود، زمانی که قارقار کلاغها پایان زمستان و آمدن بهار را نوید میدهد.
اهمیت مذهبی قرص ماه
ماه کامل مارس در سنتهای مختلف در سراسر جهان اهمیت مذهبی و فرهنگی قابلتوجهی دارد. این ماه اغلب مصادف با جشنوارهها و مناسبتهای مهم است:
مسیحیت
تاریخ عید پاک، مهمترین تعطیلات مسیحی، با اولین ماه کامل بعد از اعتدال بهار تعیین میشود. به همین دلیل عید پاک میتواند بین ۲۲ مارس تا ۲۵ آوریل باشد.
یهودیت
جشن یهودی پوریم که نجات یهودیان از هامان در امپراتوری پارس باستان را گرامی میدارد، گاه با ماه کامل مارس مصادف میشود. این جشن در روز ۱۴ ماه عبری آدار که یک ماه قمری است، برگزار میشود، بنابراین تاریخ آن در تقویم میلادی متفاوت است.
هندوئیسم
هولی، جشنواره رنگها و عشق که پیروزی خیر بر شر را جشن میگیرد، ارتباط نزدیکی با ماه کامل مارس دارد. این جشن پایان زمستان و آغاز بهار را نشان میدهد. هولی در شب ماه کامل (پورنیما) در ماه هندو فالگونا که معمولاً در مارس است، آغاز میشود.
بودیسم
ماغا پوجا که بهعنوان روز سانغا نیز شناخته میشود، در ماه کامل سومین ماه قمری جشن گرفته میشود. این روز یادآور روزی است که ۱۲۵۰ شاگرد به طور خودبهخود برای شنیدن موعظه بودا جمع شدند. این روز بر اهمیت جامعه بودایی تأکید دارد و با دعا، مراقبه و نذورات مشخص میشود.
نمادی از امید و تجدید حیات
ماه کامل در طول تاریخ بشر راهنمای کشاورزی و زمانسنجی بوده است و دورهای از روشنایی را در آسمان شب که در غیر این صورت تاریک است، نشان میدهد که قبل از ظهور روشنایی مدرن برای برنامهریزی فعالیتها استفاده میشد.
قرص ماه پایان زمستان و آغاز بهار را نوید میدهد، دورهای از تجدید حیات و تولد دوباره در طبیعت.
این مفهوم تولد دوباره و تجدید حیات را میتوان در فرهنگهای مختلف در سراسر جهان یافت، هر کدام با سنتها و تفاسیر منحصربهفرد خود از این ماه کامل بهاری. بااینحال، مضمون ظهور از تاریکی زمستان به نور و زندگی بهار، موضوعی مشترک است که قرص ماه را به نمادی از امید و رشد در جوامع مختلف تبدیل میکند.
حقایق جالبی درباره قرص ماه:
- در برخی فرهنگها، ماه مارس بهعنوان ماه باد نیز شناخته میشود، زیرا بادهای بهاری در این زمان شروع به وزیدن میکنند.
- در اروپا، ماه مارس بهعنوان ماه “ماه عذرا” شناخته میشود.
- در برخی از فرهنگهای بومی آمریکا، ماه مارس بهعنوان ماه “ماه گرسنگی” شناخته میشود، زیرا ذخایر غذایی قبل از بهار به پایان میرسد.
- در علم نجوم، ماه مارس بهعنوان “حوت” شناخته میشود.
- ماه کامل مارس در سال ۲۰۲۴ در ساعت ۳:۰۰ صبح بهوقت شرقی (۱۲:۰۰ صبح بهوقت PST) در ۲۵ مارس طلوع میکند.