“بهترین دوست انسان” نقش جدیدی در حوزه پزشکی پیدا کرده است. یافتههای جدید نشان میدهد که سگها میتوانند بهطور مؤثر سرطان مثانه را در سگهای دیگر شناسایی کنند.
این کشف حاصل مطالعهای است که توسط پژوهشگران دانشگاه بریستول انجام شده است.
آموزش سگها برای تشخیص سرطان
سه سگ آموزشدیده – کیزی، یک اسپانیل شکلاتی؛ جوبی، یک اسپانیل سیاه؛ و مارلو، یک لابرادور سیاه – نقش اصلی در این مطالعه داشتند.
این سگها قبلاً در شناسایی سرطانهای مثانه و پروستات در انسان تجربه داشتند و توسط سازمان Medical Detection Dogs (MDD) برای تشخیص سرطان مثانه در سگها (کارسینوم اوروتلیال) دوباره آموزش دیدند.
فرایند آموزش شامل یادگیری بو کشیدن نمونههای ادرار متصل به پایههای فلزی در اتاق آموزشی MDD بود. سگها رفتارهایی مانند نشستن، خیره شدن یا ایستادن را بهعنوان علامت تشخیص نمونههای مثبت از خود نشان میدادند.
پاداشهایی مانند غذا و بازی، این آموزشها را برای سگها جذاب نگه میداشت.
تشخیص سرطان توسط سگها
یافتهها نشان میدهند که سرطان مثانه سگها بویی مشخص دارد که سگهای آموزشدیده میتوانند بهصورت غیرتهاجمی آن را شناسایی کنند.
نرخ تشخیص به ۹۰ درصد حساسیت (نرخ تشخیص صحیح نمونههای مثبت) و تا ۹۵ درصد ویژگی (تشخیص صحیح نمونههای منفی) رسید.
این نتایج دقت چشمگیر این روش را نشان میدهد.
چالشهای روشهای تشخیصی سنتی
سرطان مثانه تقریباً ۲ درصد از تمامی سرطانهای گزارششده در سگها را تشکیل میدهد و تقریباً یکچهارم سگها در طول عمر خود به سرطان مبتلا میشوند.
کارسینوم اوروتلیال اغلب علائمی مشابه اختلالات دیگر دستگاه ادراری، مانند عفونتها یا سنگهای مثانه، دارد که تشخیص آن را دشوار میکند.
علاوه بر این، روشهای تشخیصی سنتی مانند نمونهبرداری از ادرار با استفاده از سیستو سنتز خطراتی مانند گسترش تومور دارد و تشخیص قطعی نیازمند روشهای تهاجمی مانند بیوپسی است.
این عوامل میتوانند درمان را به تأخیر بیندازند و باعث پیشرفت بیماری شوند.
پیامدهای گستردهتر تحقیق
کلر گست، مدیرعامل و یکی از بنیانگذاران MDD، گفت:
«ما خوشحالیم که سگها در یافتن بوی سرطان مثانه موفق بودند، زیرا این بیماری با روشهای سنتی به سختی تشخیص داده میشود و برای سگها ناخوشایند و تهاجمی است.»
وی افزود:
«این تحقیق میتواند منجر به توسعه یک تست تشخیصی جدید، ارزان، سریع و غیرتهاجمی شود که فرصتهای مداخله زودهنگام را فراهم میکند.»
مطالعه همچنین نشان میدهد که سگهای آموزشدیده میتوانند جایگزینی سریعتر و راحتتر برای روشهای تشخیصی سنتی ارائه دهند. این امر میتواند درمان زودهنگام را برای سگهای مبتلا ممکن کند و نتایج و کیفیت زندگی آنها را بهبود بخشد.
سگها در تشخیص بیماریهای انسانی و حیوانی
دکتر نیکولا رونی از دانشکده دامپزشکی بریستول گفت:
«این مطالعه شواهد بیشتری را ارائه میدهد که نشان میدهد سگها در تشخیص بوهای مرتبط با تغییرات سلامتی در انسانها و حیوانات بسیار مؤثر هستند.»
ایزابل دسمس-بازل، سرپرست مطالعه، افزود:
«سگهای شرکتکننده حساسیتی بالاتر از تست سیتولوژی نمونه ادرار داشتند و نتایجی مشابه تست BRAF ارائه کردند.»
این مطالعه نشان میدهد که سلولهای سرطانی الگوی بوی خاصی دارند که احتمالاً از طریق مواد شیمیایی آلی فرّار ترشح میشوند.
بازل اضافه کرد:
«این تحقیق هیجانانگیز میتواند به توسعه “بینی الکترونیکی” بهعنوان تست تشخیصی کمکی برای کارسینوم اوروتلیال منجر شود.»
تشخیص غیرتهاجمی سرطان
این مطالعه نشان میدهد که سگها بیش از همراهی برای انسانها هستند. توانایی بویایی استثنایی آنها میتواند تشخیصهای دامپزشکی را متحول کند.
در حالی که روشهای سنتی همچنان ضروری هستند، ترکیب تشخیص توسط سگها و پیشرفتهایی مانند بینی الکترونیکی میتواند روش تشخیص و درمان بیماریهایی مانند کارسینوم اوروتلیال را در سگها متحول کند.
سگها و تشخیص بیماری
سگها علاوه بر سرطان، در تشخیص بیماریهای مختلف نیز تواناییهای خارقالعادهای نشان دادهاند.
برای مثال، سگهای آموزشدیده میتوانند افت قند خون را از طریق تغییرات بوی بدن افراد شناسایی کنند. بهطور مشابه، آنها میتوانند حضور مالاریا را با بو کردن جورابهای استفادهشده افراد مبتلا تشخیص دهند.
سگها همچنین توانایی شناسایی بیماریهای عصبی مانند پارکینسون و برخی عفونتهای باکتریایی مانند کلستریدیوم دیفیسیل را نشان دادهاند.
این مهارتها به حواس بویایی حساس آنها متکی است که میتواند مواد آلی فرّار مرتبط با بیماریهای مختلف را شناسایی کند.
کاربرد این تواناییها در تشخیص پزشکی در حال گسترش است و روشی غیرتهاجمی و سریع برای شناسایی بیماریهایی ارائه میدهد که معمولاً نیاز به آزمایشهای پیچیده دارند.
این مطالعه در مجله Veterinary Oncology منتشر شده است.