گونه‌های مهاجم چالشی جدی برای اکوسیستم‌ها و کشاورزی محسوب می‌شوند و اغلب تا زمانی که آسیب قابل توجهی ایجاد نکرده‌اند، ناشناخته باقی می‌مانند. اکنون محیط‌بانان و کشاورزان در مبارزه با پروانه فانوسی خالدار، یکی از گونه‌های مهاجم، یار جدیدی و غیرمعمول یافته‌اند: سگ‌های آموزش‌دیده.
مطالعه‌ای جدید که در مجله Ecosphere منتشر شده است، نشان می‌دهد که این سگ‌های جستجوگر در شناسایی توده‌های تخم پروانه فانوسی در محیط‌های دشوار عملکرد بهتری نسبت به انسان‌ها دارند و راهکاری نوین برای مهار گسترش این آفت ارائه می‌دهند.
محققان می‌گویند: «پیشگیری از ورود گونه‌های مهاجم به عنوان استراتژی‌ای مقرون‌به‌صرفه و کارآمد برای جلوگیری از تأثیرات منفی بر سیستم‌ها توصیه می‌شود. با این حال، اگر گونه‌ای وارد شده باشد، بهترین گزینه بعدی شناسایی جمعیت و از بین بردن آن پیش از تثبیت و گسترش بیشتر در منطقه است.»
شیوع پروانه فانوسی خالدار
پروانه فانوسی خالدار اولین بار در سال ۲۰۱۴ در ایالت پنسیلوانیا مشاهده شد و اکنون به ۱۹ ایالت، از جمله نیویورک، گسترش یافته است. این حشره مهاجم از گیاهان چوبی مانند انگور، سیب، رازک و انواع درختان تغذیه می‌کند و تخریب گسترده‌ای به همراه دارد.
آنجلا فولر، یکی از نویسندگان این مطالعه و استاد بخش منابع طبیعی و محیط‌زیست دانشگاه کرنل، می‌گوید: «شیوع پروانه فانوسی در یک تاکستان می‌تواند باعث مرگ ۸۰ تا ۱۰۰ درصدی تاک‌ها در یک فصل رشد شود.»
فولر همچنین به هزینه‌های مالی این آلودگی‌ها اشاره کرد و افزود: «شیوع این آفت باعث افزایش استفاده از آفت‌کش‌ها می‌شود که می‌تواند هزینه‌ها را تا ۱۷۰ درصد در یک فصل رشد افزایش دهد.»
آموزش سگ‌ها برای شناسایی گونه‌های مهاجم
در همکاری با سازمان‌های New York-New Jersey Trail Conference و Working Dogs for Conservation، محققان یک سگ لابرادور و یک سگ مالینوی بلژیکی را برای شناسایی توده‌های تخم پروانه فانوسی آموزش دادند.
این سازمان‌ها پیش‌تر نیز سگ‌هایی را برای شناسایی گونه‌های مهاجم و عوامل بیماری‌زا آموزش داده بودند و تجربه خوبی در این زمینه داشتند.
در این مطالعه، کارایی انسان‌ها و سگ‌ها در ۲۰ تاکستان در ایالت‌های پنسیلوانیا و نیوجرسی مقایسه شد. محققان مسیرهایی را در ردیف‌های تاکستان و جنگل‌های مجاور، جایی که تخم‌ها احتمالاً زمستان‌گذرانی می‌کنند، نقشه‌برداری کردند. انسان‌ها و سگ‌ها در روزهای مختلف این مناطق را بررسی کردند تا از آلودگی متقابل بوها جلوگیری شود.
سگ‌ها در جنگل‌ها بهتر عمل می‌کنند
در حالی که انسان‌ها در شناسایی توده‌های تخم در تاکستان‌ها عملکرد بهتری داشتند، سگ‌ها در مناطق جنگلی برتر بودند. در تاکستان‌ها، انسان‌ها ۱.۸ برابر بیشتر از سگ‌ها تخم‌ها را شناسایی کردند (۳۱ تخم در ساعت در مقابل ۲۴ تخم توسط سگ‌ها). فولر این موضوع را به توانایی انسان‌ها در جستجوی سیستماتیک تاک‌ها و پایه‌های فلزی نسبت داد، در حالی که سگ‌ها به حس بویایی خود وابسته بودند و جستجوهای تصادفی‌تری انجام می‌دادند.
با این حال، در جنگل‌ها سگ‌ها بهتر عمل کردند و ۳.۴ برابر بیشتر از انسان‌ها توده‌های تخم را یافتند. سگ‌ها به طور متوسط ۷.۶ تخم در ساعت شناسایی کردند، در حالی که انسان‌ها تنها ۶.۷ تخم در ساعت پیدا کردند.
فولر توضیح داد: «سگ‌ها توده‌های تخم را با بویایی پیدا می‌کنند. در محیط‌های بسیار پیچیده، بو کشیدن برای سگ‌ها آسان‌تر از دیدن چیزی است که کوچک و پنهان است.»
اهمیت شناسایی گونه‌های مهاجم
این مطالعه بر اهمیت شناسایی زودهنگام در مدیریت گسترش پروانه فانوسی تأکید دارد. سگ‌ها در مناطقی با تراکم کم توده‌های تخم عملکرد فوق‌العاده‌ای داشتند و برای تلاش‌های واکنش سریع بسیار ارزشمند هستند.
فولر اشاره کرد که اگرچه سگ‌ها زمان بیشتری برای جستجو صرف می‌کنند، این زمان اضافی ارزشش را دارد. وی گفت: «زمان بیشتری که سگ‌ها برای یافتن تخم‌ها صرف می‌کنند، به اندازه یافتن تخم‌ها در وهله اول مهم نیست، زیرا شما باید تخم‌ها را شناسایی کنید تا بتوانید آنها را از بین ببرید.»
بینش‌هایی درباره رفتار پروانه فانوسی
محققان با استفاده از مدل‌سازی کامپیوتری الگوهایی را در توزیع توده‌های تخم پروانه فانوسی شناسایی کردند. آنها دریافتند که نرخ اشغال تخم‌ها در تاکستان‌ها بیشتر از جنگل‌ها است، به ویژه روی پایه‌های فلزی.
تاکستان‌های نزدیک به جنگل‌ها جمعیت بیشتری از پروانه فانوسی داشتند، احتمالاً به این دلیل که این حشرات به طور معمول از درختان نزدیک مهاجرت می‌کنند و پراکندگی زیادی ندارند.
فولر گفت: «اگر در یک تاکستان نزدیک جنگل جستجو کنید، احتمال بیشتری وجود دارد که آنها را پیدا کنید.»
مبارزه با گونه‌های مهاجم با سگ‌ها
این روش نوآورانه امید تازه‌ای برای مبارزه با گونه‌های مهاجمی مانند پروانه فانوسی خالدار به همراه دارد. با ترکیب بررسی‌های انسانی با سگ‌های آموزش‌دیده، کشاورزان و محیط‌بانان می‌توانند دفاع خود را در برابر این آفت مخرب تقویت کنند.
ادغام شناسایی توسط سگ‌ها در استراتژی‌های مدیریت آفات، گامی مهم در حفاظت از اکوسیستم‌ها و منابع کشاورزی حیاتی است.
این مطالعه در مجله Ecosphere منتشر شده است.
