آیا تا به حال به دنیای پنهان ارتباطات حشرات فکر کردهاید؟ بیش از ۳۰ سال است که دانشمندی به نام رکس کوکرفت تمام دوران حرفهای خود را به فهم این حوزه شگفتانگیز اختصاص داده است.
با پیشینهای در موسیقی و زیستشناسی، کارهای کوکرفت در سراسر جهان شناخته شده و او را به یکی از چهرههای برجسته در مستند سریال BBC تبدیل کرده است. همچنین محققان همکار او نام یک گونه جدید از درختخوارها را به افتخار او “Cladonota rex” گذاشتهاند.
درختخوارها از طریق ارتعاشات ارتباط برقرار میکنند
درختخوارها حشراتی کوچک هستند که در تمامی قارهها به جز قطب جنوب یافت میشوند. این موجودات کوچک سیستمهای ارتباطی پیشرفتهای دارند که به همان اندازه که جذاب هستند، مرموز نیز میباشند.
این حشرات از طریق ارتعاشاتی که در برگها و ساقه گیاهان ایجاد میکنند، با یکدیگر ارتباط برقرار میکنند. این مانند یک سمفونی بیصدایی است که انسانها قادر به تشخیص آن نیستند.
ارسال پیام از طریق ارتعاشات
کوکرفت که زیستشناسی در دانشگاه میسوری است، توضیح میدهد: “درختخوارها سنسورهای ارتعاشی دارند که وقتی پاهایشان به سمت بالا و پایین حرکت میکند، این حرکت را تشخیص میدهند و بسیار حساس به این نوع حرکت هستند”.
این ارتعاشات همانند حس شنوایی ما عمل میکند و به درختخوارها امکان میدهد پیامها و سیگنالها را منتقل کنند. اما به یاد داشته باشید، آنچه که ما بهعنوان سکوت میپنداریم، برای درختخوارها گفتوگویی پرشور است.
کوکرفت از سنسورهای خاصی استفاده میکند که مانند تقویتکنندههای گیتار عمل میکنند. او توضیح میدهد: “مواد پیزوالکتریک زمانی که تحت فشار مکانیکی قرار میگیرند، جریان الکتریکی تولید میکنند”.
بنابراین، با استفاده از دیسک پیزو، ارتعاشات به سیگنال الکتریکی تبدیل میشوند که میتوان آن را تقویت کرد و این به او امکان میدهد تا به مکالمه میان این حشرات گوش دهد.
روشهای متنوع ارتباطی درختخوارها
درختخوارها با ارتعاش بخشهای مختلف بدنشان که از طریق پاهایشان به ساقه گیاه منتقل میشود، ارتباط برقرار میکنند.
جالب است که این موجودات میتوانند صدای کلیکمانندی شبیه به سیکاداها تولید کنند و حتی برخی از آنها صداهایی شبیه به آهنگ ایجاد میکنند که در زیر و بم، لحن و حجم متغیر است.
کوکرفت توضیح میدهد: “درختخوارها معمولاً چندین نوع سیگنال مختلف در رپرتوار خود دارند و در تشخیص این سیگنالها و پاسخ به آنها بسیار ماهر هستند”. ممکن است این چیزی نباشد که ما بهطور معمول با صدای حشرات مرتبط میدانیم، اما مکانیزمهای تولید و انتقال این صداها منحصر به فرد هستند.
کوکرفت گفت: “با وجود بیش از 3000 گونه درختسنج در سراسر جهان، هر گونه آهنگهای مختلفی دارد، بنابراین شما نمیدانید که چه چیزی را خواهید شنید تا زمانی که شروع به گوش دادن کنید”.
موسیقیدانی که به زیستشناسی روی آورد
کوکرفت در دوران دبیرستان به پیانو علاقهمند شد و در ابتدا به دنبال مدرک موسیقی در دانشگاه رفت.
اما علاقهاش به زیستشناسی، که از کودکی با او بود، برای نادیده گرفتن بیش از حد قوی بود. پس از مدتی بهعنوان دستیار پژوهش در موزه ملی تاریخ طبیعی اسمیتسونیان، علاقه کوکرفت به ارتباطات حیوانی پررنگتر شد؛ سفری که او را به دنیای شگفتانگیز درختخوارها کشاند.
“ارتباطات بخش کلیدی رفتار هر حیوانی است”، گفت کوکرفت که ترکیبی منحصر به فرد از شور، کنجکاوی و تعهد را به نمایش میگذارد.
ارتباطات برای بقا
ممکن است کسی بپرسد، چنین ارتباطات پیچیدهای چه مزیت تکاملی برای درختخوارها به ارمغان میآورد؟ این حشرات کوچک فقط به مکالمات بیهدف نمیپردازند؛ ارتباطات آنها برای بقا و تولید مثل حیاتی است.
از طریق سیگنالهای ارتعاشی، درختخوارها میتوانند هشدارهایی درباره شکارچیان بالقوه ارسال کنند، حرکتهای جمعی را هماهنگ کنند و حتی در دوئتهای جفتگیری شرکت کنند، جایی که نرها و مادهها برای ارزیابی سازگاری با هم سیگنال میدهند.
چنین لایههای پیچیدهای از ارتباطات احتمالاً بهمنظور اطمینان از اینکه درختخوارها میتوانند با محیط خود بهطور کارآمد تعامل داشته باشند و تصمیمات سازگارانهای بگیرند که برای تنوع زیستی آنها حیاتی است، تکامل یافتهاند.
رازهای ارتباطات حشرات
کوکرفت با بازتابی بر دههها تحقیق، به آینده مطالعه ارتباطات حشرات خوشبین است.
با پیشرفت فناوری، پژوهشگران در آستانه کشف رازهای بیشتری درباره نحوه ارتباط درختخوارها و دیگر حشرات هستند.
نوآوریها در فناوری حسگرها و تحلیلهای محاسباتی نوید میدهند که فهم ما از اکولوژی ارتعاشی و پیامدهای آن در سراسر اکوسیستمها عمیقتر خواهد شد.
کوکرفت آیندهای را میبیند که این بینشها میتوانند بر کشاورزی، حفاظت از محیط زیست و حتی روباتیک تأثیر بگذارند، با الگوبرداری از سیستمهای ارتباطی کارآمدی که در طبیعت یافت میشوند.
“ما فقط سطح آنچه که این موجودات کوچک میتوانند به ما درباره ارتباطات و سازگاری بیاموزند را خراشیدهایم.”
صداهای ظریف درختخوارها
با قدردانی از صداهای ظریف درختخوارها، ما شاهد شگفتیهای بیپایان طبیعت هستیم.
برای بیش از 30 سال، کوکرفت این حشرات و استراتژیهای ارتباطی منحصر به فرد آنها را مطالعه کرده و جهانی را که اغلب نادیده گرفته میشود، به ما نزدیکتر کرده است.
و حتی در حالی که ما از این اکتشافات شگفتزده میشویم، واضح است که هنوز چیزهای زیادی برای درک باقی مانده است. کوکرفت گفت: “من همیشه بخش اکتشافی تاریخ طبیعی را دوست داشتم و هنوز هم چیزهای زیادی وجود دارد که میتوانیم درباره نحوه ارتباط حشراتی مانند درختخوارها کشف کنیم”.