خورشید در صحرای سونوران سریع طلوع می‌کند و تا ساعت شش صبح، هوای شهر توسان در آریزونا، گرم و پر از دود و عطر هیزم از تنورهای نان‌پزی محلی است. نان‌ها با گندم‌های بومی که قرن‌ها پیش کاشته شده‌اند، به آرامی پف می‌کنند و هنگام شکافتن پوست نان، شیرینی مغزدار آن هم طعم دارد و هم خاطره. هر دانه یادآور کشاورزان، سیلاب‌ها و دستانی است که اجازه ندادند این گندم فراموش شود. توسان اولین شهر آمریکایی است که عنوان شهر غذای یونسکو را دریافت کرده است.
این عنوان تاکنون به تنها ۵۶ شهر در جهان اهدا شده است؛ مکان‌هایی ویژه که نشان می‌دهند مردم چگونه غذا را رشد می‌دهند، به اشتراک می‌گذارند و حفظ می‌کنند و ثابت می‌کنند میراث غذایی به اندازه زبان یا معماری اهمیت دارد. برای کسب این عنوان، یک شهر باید نشان دهد که غذا در دی‌ان‌ای آن جریان دارد؛ در خاک محلی ریشه دارد، در بازارها مبادله می‌شود، توسط رستوران‌داران خلاق ارتقا می‌یابد، در کلاس‌ها آموزش داده می‌شود و با احترام به زمین سرو می‌شود. هر چهار سال یک‌بار، دوباره ارزیابی می‌شوند تا اصالت آنها حفظ شود.
از صحرای توسان تا دره‌های پارما در ایتالیا، از شالیزارهای باتامبانگ در کامبوج تا سرزمین‌های یخ‌زده اوستروند در سوئد، همه این شهرها اعتقاد مشترکی دارند: غذا بیش از تأمین انرژی است؛ وسیله‌ای برای انتقال خاطره است. غذا می‌تواند به ما یادآوری کند که چه کسی هستیم، کجا بوده‌ایم و چه می‌خواهیم بشویم.
شهر توسان، آریزونا
در توسان، بیابان منوی غذا را تعیین می‌کند. تابستان‌ها خاک ترک می‌خورد و در فصل باران، خیابان‌ها به رودخانه تبدیل می‌شوند. عنوان شهر غذای یونسکو به توسان نه تنها برای طعم غذا، بلکه برای مقاومت و تبدیل دانش اجدادی به فرهنگی که جامعه را به هم پیوند می‌دهد، اهدا شد.
پارما، ایتالیا
در پارما، قلب «دره غذا» در شمال ایتالیا، فراوانی تبدیل به سنت شده است. پارما در سال ۲۰۱۵ به‌عنوان شهر غذای یونسکو شناخته شد، نه تنها به خاطر محصولات نمادینش مانند Parmigiano Reggiano و Prosciutto di Parma، بلکه به خاطر تلاش‌های آموزشی و نوآوری در شهرسازی غذایی.
در مدارس، کودکان می‌آموزند چرا گوجه‌فرنگی تابستانی طعم بهتری دارد و وعده‌های غذایی با غلات و سبزیجات محلی سرو می‌شوند. در دانشگاه، دانشجویان مطالعه می‌کنند چگونه جامعه‌ای حول غذا بسازند نه راحتی.
باتامبانگ، کامبوج
در باتامبانگ، خاطره‌ها با عطر لیمو، سس ماهی پراهوک و دود هیزم عجین شده است. بازارها پر از گیاهان تازه هستند و غذاهایی مانند mee kola و bok teuk amereuk روایتگر نسل‌ها و تاریخ منطقه‌اند. صاحب رستوران Lok Ov Pok می‌گوید: «ما به سبک پدران و مادرانمان آشپزی می‌کنیم؛ ساده، با مواد محلی و خاطره‌ای از گذشته.»
این شهر در سال ۲۰۲۳ به شبکه شهرهای خلاق یونسکو پیوست و نشان داد که غذا می‌تواند پل فرهنگی باشد و سنت‌ها و تاب‌آوری جامعه را تقویت کند.
اوستروند، سوئد
در اوستروند، در حاشیه دایره قطبی شمالی، خاطره در سرمای سخت بلوغ می‌یابد. غذاهایی مانند گوشت گوزن Suovas، پنیر مسمِر و ماهی Arctic char، پایه آشپزی این منطقه را تشکیل می‌دهند.
اوستروند اولین شهر یونسکو در سال ۲۰۱۰ شد و شهرت خود را بر پایدارسازی و تولید کوچک مقیاس بنا کرده است. تولیدکنندگان محلی در Eldrimner، مرکز ملی غذای هنری سوئد، نسل جدیدی از تولیدکنندگان پنیر و آبجو را آموزش می‌دهند. آنها می‌گویند: «پنیر بز، مربای کلودبری و نان تونبرود طعم‌های منطقه ما هستند و درس‌هایی در تاب‌آوری و سازگاری با چالش‌های مدرن ارائه می‌دهند.»
این روحیه در آشپزخانه‌های نسل جدید نیز جریان دارد و سوئد حتی با تولید سوخت زیستی، سبک زندگی پایدار و احترام به زمین را نشان می‌دهد.
