بر اساس گزارشی جدید، شمار مبتلایان به سرطان دهان در طول یک دهه گذشته بیش از یک‌سوم افزایش یافته که تاکیدی مجدد بر اهمیت آگاهی از علائم این بیماری و مراجعه زودهنگام به پزشک است.
بنا بر نتایج پژوهشی که بنیاد سلامت دهان منتشر کرد، در سال ۲۰۲۱، هشت هزار و ۸۶۴ نفر در بریتانیا مبتلا به این بیماری تشخیص داده شدند که نسبت به یک دهه پیش ۳۶ درصد افزایش یافته است. در این سال سه هزار و ۳۴ نفر بر اثر این بیماری جان باختند.
این نشان‌دهنده افزایش ۴۰ درصدی مرگ‌ومیر طی ۱۰ سال گذشته و افزایش ۲۰ درصدی آن در پنج سال گذشته است.
دکتر نایجل کارتر، مدیرعامل بنیاد سلامت دهان، گفت: «عوامل سنتی نظیر سیگار کشیدن و نوشیدن بیش از حد مشروب به‌سرعت جای خود را به معیارهای خطرناک تازه‌ای مانند ویروس پاپیلومای انسانی (اچ‌پی‌وی) می‌دهند.»
«در تابو ابتلا به سرطان دهان تغییرات زیادی پدید آمده؛ حالا این بیماری سرطانی است که واقعا هرکسی ممکن است به آن مبتلا شود.»
«ما از نزدیک آثار ویرانگر ابتلا به سرطان دهان بر زندگی فرد را شاهد بوده‌ایم. بر نحوه حرف زدن فرد اثر می‌گذارد، خوردن و آشامیدن را دشوار می‌کند و اغلب ظاهر فرد را تغییر می‌دهد.»
«از همه می‌خواهیم دهان‌آگاه شوند تا بتوانند علائم هشدار اولیه ابتلا به سرطان دهان را تشخیص دهند و از عوامل معمول آن آگاهی پیدا کنند.»
«از همه مهم‌تر این نکته است که اگر متوجه هرچیز غیرعادی شدید، لطفا بی‌درنگ به پزشک یا دندان‌پزشک مراجعه کنید.»
بنا بر توضیح سازمان ملی خدمات سلامت بریتانیا، ابتلا به سرطان دهان وقتی رخ می‌دهد که روی سطح زبان، داخل لپ‌ها، سقف دهان یا در لب‌ها یا لثه‌ها تومور رشد کند.
در حالتی کمتر شایع، هم ممکن است تومور درون غدد بزاق‌ساز، لوزه و حلق و بخش وصل‌کننده دهان به نای در درون گلو ایجاد شود.
نشانه‌های سرطان دهان عبارت‌اند از:
- زخم دردناک دهان که حتی پس از چند هفته بهبود نیابد
- پدیدار شدن توده‌های ماندگار در دهان یا گردن
- لق شدن دندان‌ها یا بهبود نیافتن زخم به‌جامانده پس از کشیدن دندان
- بی‌حسی لب یا زبان
- پدیدار شدن لکه‌های سفید یا قرمز روی غشای مخاطی دهان یا زبان
- ایجاد تغییر در تکلم مثل نوک‌زبانی حرف زدن ناگهانی
اگر هرکدام از علائم بالا را داشتیم و پس از سه هفته برطرف نشدند، به‌خصوص اگر مرتب سیگار می‌کشیم یا مشروب مصرف می‌کنیم‌ــ که اعتقاد بر آن است هر دو خطر ابتلا به این عارضه را افزایش می‌دهندــ بهتر است برای معاینه به پزشک عمومی یا دندان‌پزشک مراجعه کنیم.
همان طور که دکتر کارتر در بالا اشاره کرد، ابتلا به اچ‌پی‌وی یک علت رایج دیگر این بیماری است.
سرطان دهان به سه روش قابل درمان است که عبارت‌اند از برداشتن سلول‌های سرطانی با عمل جراحی، پرتودرمانی یا شیمی‌درمانی.
برای اطمینان یافتن از بازنگشتن سرطان و حفظ کارایی دهان می‌توان ترکیب این روش‌ها را به کار گرفت.
سازمان ملی خدمات سلامت بریتانیا برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری هم کاهش مصرف دخانیات و مشروب و حفظ خورد و خوراک سالم و متوازن شامل سبزیجات تازه، به‌ویژه گوجه‌فرنگی و همچنین مرکبات، روغن زیتون و ماهی را توصیه می‌کند.
برای تشخیص زودهنگام هر علامت احتمالی هم معاینات دندان‌پزشکی مرتب توصیه می‌شود.
