دلایل گوناگونی برای شکم دادن سقف تیرچه بلوک مطرح می‌شود. با این وجود در اغلب اوقات و به‌طور خلاصه، مهم‌ترین علت رخ دادن این مشکل، رعایت نکردن قوانین و استانداردهای طراحی و اجرای ساختمان است.
با این وجود برای درک مشکل نشست سقف تیرچه بلوک (که از انواع سقف دال بتنی یک طرفه محسوب می‌شود.) و برطرف کردن آن در صورت وقوع، باید با جزئیات بیشتری درباره علت آن بدانید. بر این اساس در این نوشته به بررسی علل شکم دادن و نشست سقف تیرچه بلوک و راه‌های جلوگیری و رفع آن پرداخته‌ایم.
دلایل شکم دادن سقف تیرچه بلوک
همان‌طور که گفتیم سقف تیرچه بلوک یکی از انواع سقف‌های دال بتنی یک طرفه است. به همین دلیل نیز اغلب از آن در ساختمان‌های بزرگ و چندین طبقه استفاده می‌شود. این سقف‌ها به دلایل زیادی بسیار محبوب و کاربردی هستند؛ با این وجود گاهی پس از اجرا دچار نشست شده و به اصطلاح شکم می‌دهند.
برای درک بهتر علت این مشکل، ابتدا باید با ساختار این سقف‌ها آشنا شوید. به زبان بسیار ساده، یک سقف تیرچه بلوک شامل دو عنصر اصلی تیرچه و بلوک است. در این سیستم تیرچه‌ها به موازات یک‌دیگر چیده شده و بلوک ها فضای بینابینی آنها را پر می‌کنند.
البته امروزه در اغلب پروژه‌ها به جای بلوک از فوم‌های سبک استفاده می‌شود. همین عامل نیز موجب کاهش وزن کلی سقف و کاهش احتمال شکم دادن آن می‌شود. با این وجود ساختار کلی این سبک سقف، اگرچه باعث ایجاد مقاومت خمشی بالایی در برابر بارهای عمودی می‌شود؛ در مقایسه با سایر سقف‌ها استعداد بیشتری برای نشست کردن دارد.
به‌طور خلاصه می‌توان موارد زیر را اصلی‌ترین دلایل شکم دادن سقف تیرچه بلوک دانست:
- عدم رعایت استانداردهای طراحی و اجرای این سقف
- شرایط محیطی نامناسب و آسیب‌زننده به سازه در محل اجرا
- استاندارد نبودن یا اجرای نامناسب اسکلت فلزی اصلی ساختمان
- کیفیت پایین بتن (در صورت بتن ریزی در این سقف)
- محاسبات اشتباه در طراحی سازه، به خصوص محاسبه میزان بار عمودی وارد شده
- استفاده از مصالح ساختمانی نامناسب و بی‌کیفیت
چگونه از نشت سقف تیرچه بلوک جلوگیری کنیم؟
اگرچه در اغلب اوقات مشکل شکم دادن سقف تیرچه بلوک به طراحی سازه مرتبط نیست. اما برای جلوگیری از رخ دادن آن، اولین قدم اطمینان از طراحی اصولی سازه (به خصوص در پروژه‌های پیچیده) است. به همین دلیل در این زمینه کمک گرفتن از مهندسین با تجربه و متخصص را در اولویت خود قرار دهید.
در ادامه و هنگام اجرای پروژه نیز، برای جلوگیری از رخ دادن این مشکل و سایر مشکلات مشابه، مهم‌ترین عامل استفاده از سرکارگران و تکنسین های باتجربه است. فراموش نکنید که اگرچه اجرای سقف تیرچه بلوک ساده بوده و توسط کارگران ساده نیز قابل انجام است.
اما برای توجه به جزئیات بیشتر و اطمینان از انجام کار بر اساس اصول و استانداردهای ساخت ساختمان، بسیار مهم است که این کار با نظارت متخصصین امر انجام شود.
رفع مشکل شکم دادن سقف تیرچه بلوک
اگر موارد گفته شده در بالا را به دقت رعایت کرده باشید؛ احتمال اینکه دچار مشکل شکم دادن سقف تیرچه بلوک شوید؛ بسیار بسیار کم است. به عنوان مثال استفاده از روش‌های غیراستاندارد برای کاهش قیمت سنگدال بتنی می‌تواند در نهایت منجر به این مشکل شود.
با این وجود اگر ساختمان نیمه کاره شما با چنین چالشی مواجه شده است؛ نگران نباشید. چرا که راهکارهای زیادی برای حل مشکل و اصلاح ساختمان وجود دارد. با این حال این راه‌کارها می‌تواند از روش‌های جزئی و کم هزینه تا روش‌های مفصل و پرهزینه را شامل شوند.
به هر حال در آخرین بخش این مقاله و به‌طور خلاصه به معرفی این راه‌کارها پرداخته‌ایم. توجه کنید که اجرای این اصلاحات نیز باید مطابق با استانداردها و رعایت اصول و مقررات ملی ساختمان باشد؛ تا در نهایت ساختمان شما از ایمنی کافی برخوردار بوده و بتوانید پایان کار آن را از شهرداری دریافت کنید.
تقویت سازه
گاهی علت نشست سقف تیرچه بلوک به دلیل وجود ضعف در این سقف و حتی سایر بخش‌های سازه است. البته تشخیص نقاط ضعف یک سازه کاری تخصصی و نیازمند محاسبات دقیق است.
با این وجود با تشخیص این نقاط، می‌توان به کمک تیرآهن و پوسته‌گذاری، بخش‌های مختلف سقف و سازه و حتی ستون‌ها را تقویت نمود. از این طریق، فشار وارده بر سقف کاهش یافته و مشکل شکم دادن سقف تیرچه بلوک برطرف می‌شود.
تغییر مصالح ساختمانی
گاهی مصالح مورد استفاده در این سقف از نظر کیفیت و وزن در شرایط مساعدی نیستند. بنابراین می‌توان با تغییر آنها، مشکل رخ داده را برطرف نمود. به عنوان مثال استفاده از فوم‌ها به جای بلوک‌های سفالی روشی برای کاهش وزن کلی سقف و رفع مشکل نشست سقف تیرچه بلوک است.
حتی گاهی در صورت بتن ریزی نامناسب بر روی این سقف (بتنی که به جای عملکرد پوششی و افزایش استحکام، تنها به باری بیشتر بر روی سقف تبدیل شود.) شکم دادن آن محتمل است. در این شرایط نیز بتن ریزی مجدد به صورت استاندارد و با مصالح مناسب، راه‌کار حل مشکل است.
اصلاح ساختار اصلی سازه
گاهی مسئله عمیق‌تر بوده و به وقوع اشتباه در محاسبات طراحی سازه کلی ساختمان مرتبط است. در این شرایط روش اصلاح پیچیده‌تر است. بنابراین بازبینی محاسبات و نقشه‌ها توسط مهندس طراح و یافتن اشتباهات، اولین قدم حل مشکل خواهد بود. پس از آن مهندس طراح باید به دنبال یافتن راهکارهای مناسب برای اصلاح سازه با کم‌ترین نیاز به تخریب و تغییر باشد.
این مطلب صرفا جنبه تبلیغاتی داشته و فوت و فن هیچ مسئولیتی را در رابطه با آن نمی‌پذیرد
