آسانسورها تجهیزاتی ضروری در ساختمان های بلند و چند طبقه هستند که راحتی جابجایی را برای افراد فراهم می کنند. با این حال همانند تمامی سیستم ها و تجهیزات مکانیکی، این دستگاه ها نیز عمر مفید دارند. تشخیص عمر مفید آسانسورها، عوامل موثر بر آن و اهمیت سرویس و نگهداری می تواند به مالکان و مدیران ساختمان ها کمک کند تا برای افزایش طول عمر این سیستم ها تصمیمات آگاهانه ای بگیرند. در این مطلب به بررسی عمر مفید آسانسور، نحوه تشخیص و عوامل موثر بر آن پرداخته ایم.
عمر مفید آسانسورها
معمولا متوسط عمر یک آسانسور بین 20 تا 25 سال در نظر گرفته می شود. البته برخی از سیستم ها حداکثر تا 30 سال نیز عمر می کنند که به نوع دستگاه، نوع قطعات یا تجهیزات و نحوه سرویس و نگهداری آن ها بستگی دارد. پس از پایان دوره عمر مفید، آسانسورها معمولا نیاز به بازسازی و نوسازی دارند تا کارایی و ایمنی خود را در حین عملکرد خود حفظ کنند. آسانسورها غالبا به دلایلی همچون فرسودگی قطعات و تجهیزات، افزایش هزینه های سرویس و نگهداری و تغییراتی که در استانداردها و مقررات مربوط به ایمنی و انرژی ایجاد می شود، نیاز به نوسازی و بازسازی پیدا می کنند. در این شرایط مدیران و مالکان باید به منظور بازسازی و نوسازی آسانسور اقدامات لازم را انجام دهند.
نشانه های پایان عمر مفید آسانسور
پایان عمر مفید آسانسور علاوه بر سپری شدن مدت زمان آن، معمولا با نشانه هایی همراه است. با وجود این نشانه ها می توان تا حدود زیادی پایان عمر مفید آسانسور را تشخیص داد. در این قسمت به این نشانه ها اشاره شده است:
- خرابی های مکرر
خرابی های مکرر در آسانسور و افزایش درخواست برای تعمیر و سرویس دستگاه نشانه واضحی است که سیستم به پایان عمر مفید خود رسیده است. خرابی های مکرری همچون توقف های نامنظم، عدم پاسخ درست به درخواست های کاربران، صداهای غیر معمول، حرکت با تاخیر و غیره، نشان دهنده فرسودگی و از بین رفتن اجزای مختلف آسانسور است.
- افزایش هزینه های نگهداری
با افزایش سن آسانسور، هزینه های سرویس و نگهداری دستگاه نیز به میزان قابل توجهی افزایش می یابد. زیرا خرابی های مکرر و نیاز به قطعات جدید که یافتن آن ها نیز مشکل است، باعث افزایش این هزینه ها می شود. چنانچه هزینه های سرویس و نگهداری دستگاه به طور ناگهانی افزایش یابد، ممکن است هزینه کردن برای خرید یک آسانسور جدید نسبت به ادامه کار با همان سیستم قدیمی به صرفه تر باشد.
- عدم مطابقت با معیارهای ایمنی
با گذشت زمان نیاز است تا آسانسورها با مقررات و استانداردهای جدید ایمنی مطابقت پیدا کنند. چنانچه سیستم آسانسور نتواند با استانداردهای ایمنی جدید مطابقت پیدا کند یا این که گزارش های بازرسی آسانسور، نواقص ایمنی را نشان دهد، می تواند نشانه ای از پایان یافتن عمر دستگاه باشد. در این صورت باید اقدامات لازم به منظور بروزسانی دستگاه و تعویض قطعات و تجهیزات برای اطمینان از ایمنی آن انجام شوند.
- افت عملکرد دستگاه
چنانچه سیستم آسانسور دچار افت عملکرد همانند پاسخ دهی کند به درخواست های کاربران، سروصدای زیاد، افزایش مصرف انرژی، کاهش سرعت و غیره شود، می تواند نشانه ای باشد که دستگاه به پایان عمر مفید خود نزدیک شده است. فرسودگی اجزا و تجهیزات باعث می شود تا عملکرد آسانسورها دچار افت شده و هزینه های سرویس و تعمیر آن ها افزایش یابد. با دیدن این نشانه ها توصیه می شود سیستم آسانسور توسط یک کارشناس ماهر مورد ارزیابی جامع قرار گیرد تا تعیین شود آیا سیستم به تعمیر و تعویض قطعات یا بازسازی و نوسازی نیاز دارد یا خیر.
عوامل تاثیرگزار بر عمر مفید آسانسور
چند عامل کلیدی روی عمر مفید آسانسورها تاثیر می گزارد. در ادامه این عوامل را مورد بررسی قرار داده ایم:
- نوع آسانسور
انواع مختلف آسانسورها شامل مدل های کششی، هیدرولیک، گیربکسی، گیرلس، باربری، مسکونی، کارگاهی، صنعتی، ویلایی، خانگی و غیره هر یک عمر مفید متفاوتی دارند. برای مثال آسانسورهای کششی به دلیل سیستم محرکه و تجهیزات متفاوت معمولا عمر مفید بیشتری نسبت به مدل های هیدرولیکی دارند.
- نوع و نحوه استفاده
نحوه و نوع استفاده از آسانسور تاثیر زیادی در عمر مفید آن دارد. آسانسورهایی که در ساختمان های پرترافیک راه اندازی می شوند به دلیل فراوانی استفاده توسط کاربران، زودتر دچار فرسودگی قطعات و کاهش عمر مفید می شوند. علاوه بر تعداد استفاده از آسانسور در شبانه روز، نحوه استفاده از دستگاه توسط کاربران نیز بر عمر مفید آن تاثیر می گزارد. بالا و پایین رفتن های غیر ضروری با آسانسور، فشردن مکرر کلیدها و دکمه ها، استفاده فراتر از ظرفیت آسانسور، جابجایی بار با آسانسورهای مسافربر و غیره روی عمر مفید دستگاه تاثیر گزاشته و آن را کاهش می دهد.
- نحوه سرویس و نگهداری
سرویس و نگهداری منظم برای افزایش عمر مفید آسانسورها مساله ای ضروری است. بازدیدها و سرویس های دوره ای و انجام تعمیرات به موقع می توانند از تبدیل ایرادات و نواقص جزئی به خرابی های اساسی جلوگیری کنند. غفلت از سرویس و نگهداری منظم آسانسور می تواند منجر به فرسودگی زودهنگام قطعات و خرابی های گسترده در آن ها شده و در این صورت عمر کلی سیستم به میزان قابل توجهی کاهش یابد. به طوری که عدم توجه به مساله سرویس و نگهداری دوره ای باعث می شود تا دستگاه پیش از رسیدن به متوسط عمر مفید و در حدود 10 تا 15 سال پس از بهره برداری نیاز به بازسازی و نوسازی داشته باشد.
- شرایط محیطی
شرایط محیطی بر عمر مفید آسانسورها تاثیر می گزارد. آسانسورهایی که در شرایط محیطی نامساعد همچون وجود رطوبت زیاد و دمای بالا نصب می شوند، ممکن است سریع تر فرسوده و خراب شوند. زیرا نفوذ آب و رطوبت منجر به زنگ زدگی قطعات و خرابی مکانیکی آن ها می شود. همچنین گرمای شدید روی قطعات الکتریکی و عملکرد آن ها تاثیر منفی می گزارد.
- نحوه نصب و راه اندازی
نحوه نصب و راه اندازی آسانسور روی طول عمر و عملکرد آن تاثیر می گزارد. آسانسورهایی که به درستی و اصولی و طبق استانداردهای مربوطه نصب و راه اندازی می شوند، عمر مفید بیشتری خواهند داشت. همچنین مشکلات عملیاتی و خرابی های کم تری خواهند داشت.
اقدامات لازم برای افزایش عمر مفید آسانسورها
برای آن که عمر مفید آسانسور به حداکثر میزان خود برسد، داشتن یک برنامه منظم نگهداری که شامل اقدامات مختلفی می شود، ضروری است. در زیر به برخی از این اقدامات اشاره شده است:
- انجام بازدیدها و بازرسی های دوره ای (ماهانه و سالانه) به منظور حصول اطمینان از عملکرد درست و وجود ایمنی کافی در دستگاه
- اجرای یک برنامه منظم سرویس و نگهداری پیشگیرانه شامل بازدید، کنترل عملکرد، تعمیر، تعویض و نظافت قطعات یا تجهیزات مختلف
- استفاده از خدمات یک شرکت معتبر آسانسوری برای سرویس و نگهداری دستگاه
- ارتقا و بروزرسانی اجزا و تجهیزات مختلف آسانسور
- نصب تجهیزات ایمنی پیشرفته به منظور افزایش ایمنی مسافران
- تعویض موتور آسانسور با مدل هایی که بهره وری انرژی بالایی دارند.
- بروزرسانی داخل کابین به منظور بهبود زیبایی و جلوگیری از سایش و ناهموار شدن سطوح
کلام آخر
آسانسورها با هر مدل و نوع کاربری، عمر مفید معینی دارند. برخی از عوامل که در بالا اشاره کردیم روی عمر مفید این سیستم ها تاثیر گذاشته و آن را کاهش یا افزایش می دهند. با داشتن یک برنامه منظم سرویس و نگهداری، می توان عمر مفید آسانسور را تا حداکثر آن ارتقا داد. در این رابطه یکی از شرکت هایی که انواع آسانسورها را در کیفیت بالا و طول عمر طولانی تولید کرده و به مشتریان عرضه می کند، شرکت اوکسین لیفت است. متخصصان و تکنسین های این شرکت تلاش زیادی می کنند تا آسانسورها مطابق با آخرین استانداردها و فناوری های روز طراحی و تولید شوند. همچنین نصابان شرکت اوکسین لیفت با نصب آسانسورها به شکل کاملا اصولی و طبق استانداردها، تلاش می کنند تا سیستم ها بتوانند ضمن ارائه کارایی مطلوب، عمر مفید زیادی نیز داشته باشند.
