در سالهای ابتدایی زندگی کودک، والدین مهمترین افرادی هستند که در دنیای او وجود دارند. کودک دلبند شما همیشه با چشمانی مشتاق و آماده یادگیری نظاره گر رفتارتان است.
ممکن است فکر کنید این وضعیت تنها در سالهای ابتدایی زندگی کودک اتفاق میافتد اما حقیقت این است که هر چیزی که کودک در این سالها یاد میگیرد، برای همیشه در رفتار او باقی میماند.
اگر به اطرافتان نگاه کنید متوجه چیزهای بدی که والدین دارند هر روز به کودکانشان یاد میدهند، میشوید. اگر میخواهید ۷ مورد از بی ادبانهترین این رفتارها را بدانید، به لیست زیر نگاه کنید!
۱- به بچهها یاد بدهید دروغ بگویند
درس اول: “به او بگو من خانه نیستم”
والدین بچههاشان را تشویق به راست گویی و درستکاری میکنند، اما زمانی که حوصله صحبت، یا دیدن کسی را ندارند، بچه را وادار میکنند به دیگران دروغ بگوید. زمانی که کسی برای دیدن شما به در خانه میآید و یا برای صحبت با شما تلفن میزند و شما از کودکتان میخواهید به او بگوید که نیستید، در واقع تمام آموزشهای قبلی که درباره راستگویی به او داده اید را نقض میکنید.
اما به جای این کار چه کنیم؟ زمانی که کودک تلفن را برمیدارد به جای اینکه از او بخواهید دروغ بگوید بهتر است او را به راستگویی تشویق کنید و از او بخواهید که بگوید “مادرم الان نمیتواند صحبت کند. میشود بعدا با شما تماس بگیرد؟”
۲- بچههاتان را با یکدیگر مقایسه کنید
درس دوم:”چرا کمی از خواهرت یاد نمیگیری؟
این یکی از معمولترین رفتارهای بدی است که پدر و مادرها در قبال فرزندان انجام میدهند. ممکن است این کار باعث شود کودک فکر کند خواهر یا برادر دیگر او را بیشتر دوست دارید و میتواند منجر به مشکلاتی جدی، حتی در دوره بزرگسالی شود. هر فرد شخصیت و رفتار خود را دارد، بچههای شما هم از این قاعده مستثنی نیستند پس از آنها انتظار نداشته باشید مانند هیچ کدام از خواهر یا برادرهاشان باشند.
ممکن است بچههای اول بیشتر از دستورات پدر و مادر پیروی کنند، اما بچههای بعدی هم مهارتها و تواناییهایی دارند که به نوبه خود قابل تقدیر و تشویق است.
۳- کاری کنید بچهها از اینکه به دنیا آمدهاند احساس گناه کنند
درس سوم: “قبل از اینکه تو متولد شوی زندگی ما خیلی آسانتر بود”
ممکن است جمله بالا درست باشد، اما شما هرگز نباید آن را به کودکتان بگویید. شما کسی هستید که آنها را به دنیا آورده اید، پس به جای اینکه تقصیر را به گردن آنها بیاندازید با عواقب تصمیمی که گرفتهاید (پدر یا مادر شدن) مواجه شوید و بهترین پدر و مادری باشید که میتوانید. شما دوست ندارید که بچههاتان از کلمات بد استفاده کنند، پس خودتان هم این کلمات را به کار نبرید.
زمانی که فکر میکنید دیگر از توان افتادهاید از کلمات ملایمتری در برخورد با بچهها استفاده کنید. مثلا بگویید “بابا به چند لحظه استراحت و آرامش نیاز داره” و یا “یک لحظه به من وقت بده تا ببینم چه طور میشه این مشکل رو حل کرد”. با این جملات شما به بچهها نشان میدهید که آنها را عامل مشکلات نمیدانید.
۴- به بچهها راجع به هر مسئلهای احساس گناه دهید
درس چهارم: “تو خیلی خودخواهی”
به خاطر داشته باشید بچهها آیینهای از رفتار خود شما هستند؛ پس اگر میخواهید از خود گذشته باشند و رفتار خوبی داشته باشند، ابتدا باید خودتان اینگونه رفتار کنید.
اجازه دهید بچهها ببیند که شما برای دیگران از خود گذشتگی میکنید و یا به اطرافیان کمک میکنید، و چون بچهها میخواهند از رفتار شما تقلید کنند، آنها هم مهربان و سخاوتمند بار میآیند.
۵- به بچهها اجازه دهید همیشه حق به جانب باشند
درس پنجم: “برو جلو و وقتی کسی حواسش نبود خودتو تو صف جا بده”
“تو حق انجام همه کاری رو داری”
رفتار حق به جانب داشتن و ضایع کردن حقوق دیگران، رفتاری است که کودک در سالهای ابتدایی زندگیاش یاد میگیرد. اینکه به کودک یاد دهید که حق انجام هر کاری را دارد باعث میشود در آینده فردی درمانده و بیادب بار بیاید.
بچهها را تشویق کنید در صف بمانند، زمانی که نوبتشان بود کاری را انجام دهند و صبر کنند. اگر میخواهید در صف جلوتر باشید، زودتر به محل برسید! کودک نباید فکر کند تنها به خاطر اینکه بچه شما است حق انجام هر کاری را دارد و حقوق دیگران را ضایع کند.
۶- به رفتار بد بچهها بخندید و به آن جایزه دهید
درس ششم (زمانی که کودک رفتار زشتی انجام داده که بامزه هم به نظر میرسد): “بامزه نیست؟!”
“اون همیشه روی چیزی که میخواد اصرار داره و از کسی نه قبول نمیکنه!”
بچههایی که به خاطر رفتارهای بدی که انجام میدهند یا کلمات زشتی که میگویند تشویق میشوند، در آینده تبدیل به افرادی لات و بیادب میشوند. این کودکان زمانی که نوجوان هستند بدجنس و قلدر میشوند و زمانی که به سنین بزرگسالی میرسند هیچ کس نمیخواهد با آنها معشرت کند.
زمانی که بچه کار غلطی انجام می دهد، پدر و مادر باید جلوی خندهشان را بگیرند و سپس به او بگویند باید عذرخواهی کند. در این هنگام دوباره به کودک بگویید از او چه انتظاری دارید و به او وقت دهید تا کار درست را انجام دهد.
۷- همیشه در حال صحبت با تلفن یا پیام دادن باشید
پدر و مادرهایی که به خاطر استفاده از وسایل الکترونیک بچهشان را نادیده میگیرند یک لحظه دست از این کار بکشند و فکر کنند که این کارشان چه پیامی به کودک میدهد؟ با این کار کودک فکر میکند که ارزش او از ارزش یک وسیله کوچک کمتر است. در این حالت ممکن است کودک رفتاهای نامناسبی از خود نشان دهد، تنها برای اینکه توجه پدر و مادر را جلب کند.
زمانی که تلفنتان زنگ میخورد و شما بر سر میز شام و یا در حال وقت گذراندن با کودکتان هستید، یا اجازه دهید تلفن قطع شود و یا به فرد پشت خط بگویید که بعدا با او تماس خواهید گرفت.