در ابتدای بحث بهتر است به این سوال پاسخ دهیم که Notch چیست؟ درواقع Notch به امتداد صفحه نمایش تلفن از طرفین تا قسمت بالایی بدنه تلفن در طرفین گفته میشود که با عرضه و معرفی iPhone X به خوبی شناخته و دیده شد. این طراحی جدید تنها از آن اپل نبوده است و همزمان با عرضه iPhone X و پس از آن شاهد عرضه تلفنهای هوشمند اندرویدیی بودهایم که از این طراحی استفاده کردهاند.
Notch بوسیله یک ذهن خلاق و طراحی منحصر بفرد یک طراح بوجود نیامده است، بلکه پیشرفت تکنولوژی به سازندگان تلفنهای هوشمند این اجازه را داده است تا همزمان با افزایش نسبت صفحه نمایش به بدنه تلفن، قسمت بالای تلفن هوشمند را که محل قرار گیری سنسورها، اسپیکر، فلش (درصورت وجود برای سلفی گرفتن) و لنز دوربین میشد را کمی متراکمتر کنند و درنتیجه از فضای بوجود آمده در طرفین برای افزایش ابعاد صفحه استفاده کنند.
کمکم حذف شدن بسیاری از امکانات تلفنهای هوشمند یا جایگزین شدن و دربسیاری از مواقع تغییر جای آنان تبدیل به پدیدهای عادی شده است، شیامی تلاش کرد تا با استفاده از تکنولوژی Cantilever piezoelectric ceramic acoustic technology اسپیکرهای تلفن را زیر صفحه نمایش جایگذاری کند، سامسونگ دکمه Hume Button معروف خود در سری S را حذف کرد و سنسور اثر انگشت خود را به قسمت پشتی تلفنهای خود منتقل کرد و درنهایت میتوان به تلفن هوشمند Vivo اشاره کرد که لنز دوربین را به قسمت زیرین صفحه نمایش در محدوده بالایی تلفن هوشمند اضافه کرده است و درصورت نیاز ناگهان از قسمت بالای صفحه نمایش به بیرون میآید و پس از ثبت تصویر باز به داخل تلفن بازمیگردد.
این امید را به وجود آورده است که درآیندهای نه چندان دور شاهد قرارگیری سنسور اثر انگشت زیر صفحه نمایش خواهیم بود. اگر بخواهیم نگاهی کوتاه به تاریخچه Notch بیاندازیم و سپس مفصل به آن بپردازیم باید بگوییم برند Essential در ابتدا Notch را طراحی و عرضه کرد و درنهایت اپل با استفاده از آن در iPhone X آن را مطرحتر کرد و به خوبی در میان کاربران جا انداخت. هماکنون نیز شاهد آن هستیم که با متداولتر شدن طراحی تلفنهای هوشمندی که ابعاد صفحه نمایش به بدنه کلی تلفن در آنان کاهش پیدا کرد Notch بیشتر استفاده شود و تبدیل به قابلیتی کاربردیتر شود.
در کنفرانس MWC 2018 شاهد بودیم که Notch تبدیل به ترندترین یا به عبارتی داغترین سوژه درمیان شرکتها و کمپانیهای سازنده تلفن هوشمند بود و طراحیهای متنوع و جدیدی از آن به نمایش گذاشته شد که نشان میدهد Notch رسما یکی از اجزاء جدید تلفنهای هوشمند اندرودیدی محسوب میشود. همچنین گوگل نیز اعلام کرده است که درآینده و در نسخه P از سیستم عامل اندروید به طور رسمی پشتیبانی نرم افزاری از Notch به آن اضافه خواهد شد، درواقع این معرفی نشان میدهد که در آینده و احتمالا درهنگام عرضه نسل بعدی از سری تلفنهای هوشمند پیکسل شاهد حضور Notch در آنان خواهیم بود.
در قسمت پایین نگاهی به لیست تلفنهای هوشمند اندرودیی که دارای Notch هستند میاندازیم:
- Essential Phone
- Asus Zenfone 5 series
- Ulefone T2 Pro
- Leagoo S9
- OPPO R15
- Doogee V
- Sharp Aquos S2
طبق شایعات نیز تلفنهای هوشمند LG G7، Huawei P20، OnePlus 6 و Sharp Aquos S3 قرار از Notch استفاده کنند و به زودی شاهد عرضه آنان خواهیم بود.
برند Essential خالق Notch است
بله، Essential که بسیاری از کاربران شاید حتی نام آن را نیز نشنیده باشند خالق Notch است نه اپل! ۳۰م می سال ۲۰۱۷ تلفن هوشمند PH-1 وارد بازار شد که برای اولین بار در بازار شاهد امتداد صفحه نمایش تا بالاترین قسمت بدنه تلفن و باقی ماندن قسمتی کوچک در آن بین برای قرار گیری لنز دوربین سلفی بودیم که موجب شد نسبت تصویر فوق العاده ۸۴٫۹ درصد در این تلفن بوجود آید. شاید در ابتدا Notch به عنوان ایدهای خارق العاده و چشم نواز معرفی شود، اما تمام منتقدان اعلام کردهاند که پس از مدتی استفاده از Notch چشم به آن عادت میکند و دیگر شاهد تفاوتی نخواهید بود.
البته لازم به ذکر است LG پیش از عرضه و معرفی شدن Notch توسط Essential، کمپانی LG بدلیل ارائه طراحی مشابهی در نوامبر سال ۲۰۱۶ جایزهای مربوط به بهترین نوآوری را کسب کرده بود که در نهایت نیز به هیچکدام از تلفنهای هوشمند این کمپانی راه پیدا نکرد. درنهایت همانطور که در ابتدای مقاله نیز به آن اشاره شد، Essential تکنولوژی Notch را معرفی و وارد بازار کرد و درنهایت اپل با معرفی iPhone X به عامه پسند شدن آن کمک ویژهای کرد.
اپل دوم بود، اما بزرگتر
شاید طبق این مقاله ثابت کنیم که ایده اصلی Notch برای اپل نبوده است و درواقع از آن استفاده کرده است، اما نکته قابل توجه درخصوص آن بزرگ شدن و مطرح شدن Notch بود که تحت قدرت بازاریابی دقیق و پرقدرت اپل به سرعت فراگیر و محبوب شد. سپتامبر سال ۲۰۱۷ بود که پس از معرفی iPhone 8 اپل به سراغ نسل جدید تلفنهای هوشمند خود رفت و iPhone X را معرفی کرد که مملو از سنسورها و لنز دوربین جدیدی بود که قابلیت FaceID را به آن اضافه میکرد.
حذف Home Button از قسمت مقابل تلفن که حکم سنسور اثر انگشت آن را نیز داشت یکی دیگر از بزرگترین اتفاقاتی بود که درخصوص iPhone X رخ داد و موجب شد تا شاهد بوجود آمدن نسبت بالایی از صفحه نمایش به بدنه در این تلفن هوشمند باشیم که طبق اندازه گیریها معادل ۸۲٫۹ درصد است که به عنوان بیشترین مقدار در بین تلفنهای هوشمند شناخته میشود.
هماکنون اپل با طراحی خاص خود در خصوص Notch کاری کرده است که این طرح به عنوان خصوصیتی شناخته شده از تلفنهایش شناخته شود و به عنوان یکی از سورپرایزهای اپل جهت معرفی دهمین نسل از سری تلفنهای اپل شناخته شود.
با وجود اینکه ممکن بود تمام این تغییرات به ضرر اپل تمام شود و استفاده از Notch و حذف دکمه اصلی iPhone به عنوان نقطه ضعفی در ساختار این تلفن محسوب شود، اپل باز هم توانست از پس آن برآید و به خوبی نظر مثبت طرفداران و کاربران خود را جلب کند. شاید اگر اپل به سراغ Notch نمیرفت، هیچوقت شاهد جا افتادن آن در میان کمپانیهای سازنده تلفنهای هوشمند اندرویدی تا این حد نبودیم! یکی از کپیبرداریهای مستقیم از iPhone X توسط ایسوس صورت گرفت که در طراحی ZenFone 5 دقیقا از طراحی Notch اپل استفاده کرد و در این خصوص نیز گفت: “میدانیم که بسیاری از افراد در سرتاسر جهان میگویند این یک کپی برداری است، اما نمیتوان تقاضای کاربران را برای استفاده از داغترین سوژهها نادیده گرفت.”
یکی از بزرگترین مشکلاتی که هماکنون تلفنهای هوشمند اندرویدی دارای Notch با آن مشابه هستند این است که برای این طراحی و این تکنولوژی هیچ امکانات و فعالیت کاربردیی درنظر گرفته نشده است و تنها شاهد پیروی و کپیبرداری از طراحی محبوب اپل در محصولاتی ارزان قیمت هستیم تا کاربرانی که قادر به پرداخت هزینه سنگین یک iPhone X نیستند را به خود جلب کند و درواقع جایگزینی برای آن در بازار کاربرانی باشد که خواهان پرداخت هزینه کمتری هستند.
این شکست در ایجاد تمایز بین طراحی اپل و دیگر شرکتهای پشتیبانی کننده از اندروید که پیش از این نیز با حذف جک ۳٫۵ میلیمتری هدفون همراه بود تنها موجب میشود تا این دسته از محصولات مدت زمان بسیار کوتاهی در میان کاربران باشند و به سرعت جایگاه خود را از دست بدهند، چرا که برای بهتر کردن یا ایجاد کوچکترین تغییرات هیچ تلاشی نکردهاند و تنها به کپی برداری از یک ایده داغ و محبوب بسنده کردهاند.
درنهایت میتوان Notch را شروع یک تحول عظیم در طراحی تلفنهای هوشمند دانست که در ادامه توسط کمپانیهای بزرگ و خالق این صنعت مانند اپل، سامسونگ، LG، Essential، سونی و… پیشرفت خواهد کرد و به زودی شاهد استفادههای بیشتر و کاربردیتری از آن در محصولات آینده خواهیم بود.