مطمئناً اگر تا به حال سوار هواپیما شده باشید، مدتی پس از شروع پرواز، شنیدهاید که خلبان این موضوع را اعلام کرده است که به ارتفاع پرواز ۳۵۰۰۰ فوتی رسیدهایم. این ارتفاع ممکن است ۳۶۰۰۰ فوت یا ۴۰۰۰۰ یا حتی ۳۳۰۰۰ فوت باشد. با این که ارتفاع پرواز عدد ثابتی نیست اما عوامل متعددی وجود دارند که برای هر پرواز، ارتفاع مشخصی را معین میکنند.
به طور کلی هواپیماها معمولاً در ارتفاعات بالاتر پرواز میکنند که معمولاً بین ۳۰۰۰۰ تا ۴۲۰۰۰ فوت است چراکه هر چه بالاتر بروید، هوا رقیقتر میشود. وقتی هوا رقیقتر باشد نیز هواپیماها میتوانند سریعتر و کارآمدتر پرواز کنند و از سوخت کمتری برای حفظ سرعت مورد نیاز خود استفاده کنند.
با این حال، هوا نباید بیش از اندازه رقیق باشد. طبق گفتههای خلبان سابقی به نام دن باب که اکنون بهعنوان استاد دانشگاه در دانشگاه نوادا در لاس وگاس فعالیت دارد، بیشتر هواپیماهای تجاری دارای سقف پرواز ۴۵۰۰۰ فوتی هستند. سقف پرواز یا سرویس نقطهای است که هواپیما نباید بیشتر از آن ارتفاع بگیرد و گرانش نیز شروع به پایین کشیدن آن به سمت زمین میکند.
علاوه بر این، پرواز در ارتفاعات بالاتر به هواپیماها این امکان را میدهد که از اکثر مسائل آب و هوایی در طول مرحله پرواز اجتناب کنند. به علاوه، طبق گفته ناسا، تلاطم هوایی کمتری در ارتفاعات بالاتر وجود دارد.
یکی از مسائلی که باید بدانید، این است که پرواز در این ارتفاعات بالا دلیلی است که کابین هواپیماها تحت فشار قرار میگیرند. حتی اگر هواپیماها در هوای رقیقتر بهتر حرکت کنند اما بدن انسان این گونه نیست و به خاطر همین نیز کابینها برای سرنشینان هواپیماها تا سطح مشخصی تحت فشار قرار میگیرند.
برای تعیین ارتفاع ویژه پرواز برای هر پرواز تجاری، دیسپچرهای هواپیما مسیر پرواز بهینه را قبل از پرواز انتخاب میکنند. برای انجام این کار نیز عواملی همانند نوع هواپیما و وزن آن، باد و شرایط آبوهوایی، ترافیک هوایی و حتی جهت پرواز را در نظر میگیرند.
به طور کلی، هواپیماهایی که به سمت جنوب، جنوب غربی، غرب و شمال غربی حرکت میکنند، باید در ارتفاع زوجی مانند ۳۶۰۰۰ فوتی پرواز کنند. هواپیماهایی که به سمت شمال، شمال شرق، شرق و جنوب شرقی پرواز میکنند نیز باید ارتفاع فردی مانند ۳۷۰۰۰ پا داشته باشند. این موضوع به کنترلکنندههای ترافیک هوایی این امکان را میدهد تا هواپیماها را در فاصلهای ایمن از هم نگه دارند. هواپیماها مجاز به عبور از فاصله عمودی ۱۰۰۰ فوتی از یکدیگر هستند و همین نیز یکی دیگر از دلایلی است که هواپیماها برای ارتفاع پرواز عددی بر پایه ۱۰۰۰ فوت را انتخاب میکنند.
با این حال، به هنگام پرواز نیز ارتفاع میتواند با توجه به تغییر شرایط عوض شود. بهعنوان مثال، اگر خلبانها در داخل هواپیما از یک تلاطم در ارتفاع خاص خبر بدهند، آنها میتوانند تصمیم بگیرند که ارتفاع خودشان را تغییر بدهند تا بتوانند از این هوای متلاطم خارج شوند.
نکته پایانی: همانند دیگر مواردی که درباره سفرهای هوایی و پرواز با هواپیماها وجود دارد، پرواز در ارتفاعی خاص به منظور کارایی و ایمنی است.