هوش مصنوعی توانایی انجام بسیاری از کارها را دارد، اما هنوز آن‌قدر خوب نیست که بتواند جایگزین ویراستاران انسانی شود. راهبرد جدید ویکی‌پدیا در حوزه‌ی هوش مصنوعی نیز به همین موضوع واقف است و فعلاً هیچ برنامه‌ای برای کنار گذاشتن انسان‌ها از این پلتفرم ندارد.
داوطلبان ویکی‌پدیا به‌زودی از حمایت هوش مصنوعی بهره‌مند می‌شوند
بنیاد ویکی‌پدیا (Wikimedia Foundation) اعلام کرده است که از هوش مصنوعی برای توسعه‌ی قابلیت‌های جدید استفاده خواهد کرد. با این حال، همه‌ی این قابلیت‌های جدید با هدف «ایجاد فرصت‌های منحصربه‌فرد برای پشتیبانی از داوطلبان ویکی‌پدیا» طراحی می‌شوند.
به بیان دیگر، به‌جای اینکه ویراستاران، داوطلبان و ناظران جای خود را به هوش مصنوعی بدهند، ابزارهای جدید قرار است کارهای خسته‌کننده را خودکارسازی کرده و به تازه‌واردان در قالب «راهنمایی و آموزش هدایت‌شده» کمک کنند. همچنین، از هوش مصنوعی برای بهبود قابلیت کشف اطلاعات در پلتفرم استفاده خواهد شد. این امر باعث می‌شود ویراستاران زمان بیشتری برای تفکر و رسیدن به اجماع هنگام ایجاد، ویرایش یا به‌روزرسانی مطالب ویکی‌پدیا داشته باشند.
ویکی‌پدیا می‌خواهد داوطلبانش بیشتر وقتشان را صرف انجام کارهایی کنند که واقعاً می‌خواهند، و کمتر درگیر جزئیات فنی شوند. کارهایی مانند ترجمه و تطبیق موضوعات عمومی نیز به کمک هوش مصنوعی خودکار خواهند شد، امری که به اعتقاد ویکی‌پدیا باعث می‌شود ویراستاران بتوانند دیدگاه‌های محلی یا زمینه‌های فرهنگی را بهتر بازتاب دهند.
در زمانی که هوش مصنوعی مشاغل انسانی، به‌ویژه در حوزه‌ی تولید محتوا، را تهدید می‌کند، دیدن اینکه ویکی‌پدیا به نفع داوطلبان خود موضع‌گیری کرده، قابل تحسین است. شما می‌توانید استراتژی جدید هوش مصنوعی بنیاد ویکی‌پدیا را در «متا-ویکی» مطالعه کنید، اما این بخش از اطلاعیه به‌خوبی آن را خلاصه می‌کند:
«ما معتقدیم که موفقیت آینده‌ی ما در استفاده از هوش مصنوعی، نه تنها به کاری که انجام می‌دهیم بلکه به چگونگی انجام آن نیز وابسته است. تلاش‌های ما با استفاده از ارزش‌ها، اصول و سیاست‌های دیرینه‌ی خود (مانند حفظ حریم خصوصی و حقوق بشر) هدایت خواهد شد: ما رویکردی انسان‌محور در پیش خواهیم گرفت و اختیار و اراده‌ی انسانی را در اولویت قرار خواهیم داد؛ استفاده از هوش مصنوعی متن‌باز یا مدل‌های با وزن باز را ترجیح خواهیم داد؛ شفافیت را اولویت خواهیم داد؛ و رویکردی دقیق نسبت به چندزبانگی که بخش بنیادی ویکی‌پدیاست، اتخاذ خواهیم کرد.»
هوش مصنوعی مولد به پای نظارت انسانی نمی‌رسد
ویکی‌پدیا معتبرترین منبع اطلاعاتی اینترنت نیست، اما نظارت انسانی دارد و همین آن را قابل‌اعتمادتر از بسیاری از راهکارهای هوش مصنوعی مولد می‌کند که اغلب دچار «توهم» می‌شوند یا اطلاعات نادرست تولید می‌کنند.
تقریباً تمام ابزارهای هوش مصنوعی مانند ChatGPT، Gemini، Grok و دیگران، اینترنت را برای ساخت مجموعه داده‌های آموزشی خود پیمایش کرده‌اند. اشتباهات موجود در این داده‌ها باعث می‌شود این مدل‌ها دچار خطا و تولید اطلاعات غلط شوند. ویکی‌پدیا ادعا می‌کند که «در مرکز تمام مدل‌های آموزشی هوش مصنوعی» قرار دارد، بنابراین باید اطمینان حاصل کند که اطلاعات ارائه‌شده دقیق، معتبر و دارای زمینه‌ی کافی هستند.
ابزارهای هوش مصنوعی مولد فاقد خلاقیت انسانی، همدلی، درک زمینه و توانایی استدلال هستند. این ابزارها اگرچه برای تحقیق سریع یا تحلیل داده‌های گسترده مفیدند، اما وقتی پای واقعیت‌ها، اطلاعات و تاریخ در میان باشد، نظارت انسانی همواره گزینه‌ی بهتری است.
