نان، یکی از کهن‌ترین و جهانی‌ترین خوراک‌های بشر است. در هر فرهنگ و اقلیمی، شکل و طعم خاص خود را دارد. از نان‌های بخارپز آسیایی تا نان‌های سنگی خاورمیانه و نان‌های چوبی اروپایی، هرکدام داستانی از تاریخ و ذائقه مردم خود روایت می‌کنند.
CNN International با همکاری «ویلیام روبل» (William Rubel)، تاریخ‌نگار و پژوهشگر نان، فهرستی از بهترین ۵۰ نان جهان را منتشر کرده است. روبل معتقد است تعریف ثابت و جهانی برای واژه «نان» وجود ندارد، زیرا هر فرهنگ چیزی را که مردمش نان می‌دانند، همان است که باید نان نامیده شود.
به گفته روبل: «آنچه فرهنگ شما نان می‌داند، همان برای شما نان است.»
او تأکید می‌کند که برای درک نان باید بر روش تهیه و کارکرد آن تمرکز کرد. از دید او، نان یعنی غذایی پایدار و قابل‌حمل که می‌تواند با غلاتی مانند گندم، چاودار یا ذرت تهیه شود و توانایی تغذیه مردم یا حتی یک ارتش را داشته باشد.
در ادامه، با فهرست بهترین نان‌های دنیا از نگاه CNN آشنا شوید:
۱. بولانی – افغانستان
بولانی، یکی از محبوب‌ترین خوراک‌های خیابانی افغانستان است. این نان نازک و سرخ‌شده، معمولاً با پوره سیب‌زمینی، اسفناج یا عدس پر می‌شود. پوسته ترد و طلایی آن همراه با عطر سبزی‌های تازه و پیازچه، بولانی را به غذایی لذیذ و سیرکننده تبدیل می‌کند.
۲. لواش – خاورمیانه
لواش، نان نازک و نرم خاورمیانه‌ای است که از آرد، آب و نمک تهیه می‌شود و در تنورهای گِلی فقط چند ثانیه پخته می‌شود. این نان در جشن‌های سنتی، روی سر عروس و داماد پاشیده می‌شود و نماد برکت و فراوانی است. لواش در فهرست میراث ناملموس فرهنگی یونسکو نیز ثبت شده است.
۳. دمپر – استرالیا
دمپر (Damper bread) در اصل نانی ساده و قابل‌حمل برای مسافران و ماجراجویان استرالیایی بوده است. این نان از ترکیب آرد، آب و کمی نمک درست می‌شود و روی آتش یا در تابه چدنی پخته می‌شود. امروزه برای طعم بهتر، کره و شیر هم به آن افزوده می‌شود.
۴. لوچی – بنگلادش
لوچی، نان پف‌دار و طلایی است که با سرخ شدن در روغن داغ، بافتی سبک و حباب‌دار پیدا می‌کند. این نان بخش جدانشدنی صبحانه‌های بنگلادشی است و معمولاً با کاری سیب‌زمینی سرو می‌شود. ترکیب طعم شور و شیرین این غذا، تعادلی دلچسب به‌وجود می‌آورد.
۵. پائو دِ کیژو – برزیل
این نان پنیر معروف از ریشه کاساوا (Cassava) تهیه می‌شود و بافتی نرم و در عین حال ترد دارد. پائو دِ کیژو یکی از نمادهای آشپزی برزیلی است و به‌ویژه در وعده‌های صبحانه یا میان‌وعده سرو می‌شود. در فرآیند آماده‌سازی، مواد طبیعی موجود در کاساوا بی‌خطر می‌شوند و طعمی ترش‌وشیرین به نان می‌بخشند.
۶. بِیگل مونترآل – کانادا
بیگل مونترآل (Montreal Bagel) با خمیر دست‌ساز، تخم‌مرغ و عسل تهیه می‌شود. پیش از پخت، آن را در آب و عسل می‌جوشانند و سپس در تنور چوبی می‌پزند. نتیجه، نانی حلقه‌ای و چگال با بافتی جویدنی‌تر از بیگل نیویورکی است.
۷. ماراکتا – شیلی
ماراکتا (Marraqueta) نانی سبک و چهارقسمتی است که با پوسته‌ای ترد و درونی نرم شناخته می‌شود. این نان با بخار پخته می‌شود و در صبحانه‌های شیلیایی جایگاهی ویژه دارد. طعم بی‌نظیر آن در ترکیب با کره تازه، تجربه‌ای ساده و فراموش‌نشدنی ایجاد می‌کند.
۸. شائوبینگ – چین
شائوبینگ (Shaobing) از شمال چین می‌آید و با لایه‌های فراوان و پوسته‌ای کنجدپاشیده تهیه می‌شود. این نان می‌تواند با مواد شیرین یا شور پر شود و گاهی بیش از ۱۸ لایه در خود دارد. طعمش به‌ویژه در کنار چای داغ فوق‌العاده است.
۹. پان کوبانو – کوبا
پان کوبانو (Pan Cubano) نان سنتی کوبایی است که از آرد گندم، نشاسته ذرت و چربی حیوانی ساخته می‌شود. ظاهر آن طلایی و کشیده است، در حالی که درونش نرم و سبک باقی می‌ماند. این نان پایه اصلی ساندویچ معروف کوبایی (Cuban Sandwich) است.
۱۰. لیبّا – مصر
لیبّا (Libba) نانی بادی و نرم است که بادیه‌نشینان مصری آن را کنار آتش و از آرد ذخیره‌شده در سفر تهیه می‌کردند. بیرونش ترد و داخلش لطیف است و هنوز هم در بسیاری از مناطق صحرایی با همین روش سنتی پخته می‌شود.
۱۱. پاپوسا – السالوادور
پاپوسا (Pupusas) نانی از آرد ذرت است که درون آن با مواد مختلفی مانند پنیر، گوشت خوک یا لوبیای تند پر می‌شود. این نان روی صفحه فلزی داغ (comal) پخته می‌شود و در آشپزی السالوادور جایگاه ویژه‌ای دارد. در محل باستانی Joya de Cerén، ابزارهای پخت نان مربوط به سال ۶۰۰ میلادی کشف شده‌اند که نشان از قدمت طولانی این سنت دارد.
۱۲. اینجرا – اتیوپی
اینجرا (Injera) نان اسفنجی و تخمیری اتیوپی است که از آرد تِف تهیه می‌شود. این نان هم نقش ظرف را دارد هم قاشق، زیرا خورش‌ها و سس‌های اتیوپی روی آن سرو می‌شوند و با دست تکه‌هایی از نان برای خوردن استفاده می‌شود. بافت نرم و مزه ترش آن ترکیبی منحصربهفرد ایجاد می‌کند.
۱۳. بگت – فرانسه
بگت (Baguette) از قرن نوزدهم در پاریس محبوب شد و امروز نماد فرهنگ فرانسوی به شمار می‌آید. این نان کشیده و باریک با پوسته‌ای طلایی و ترد و مغزی نرم پخته می‌شود. صدای شکستن بگت تازه، شاید یکی از خوشایندترین صداهای دنیای نان باشد.
۱۴. خاچاپوری – گرجستان
خاچاپوری (Khachapuri) یکی از مشهورترین غذاهای گرجستان است. این نان به شکل قایق، با پنیر تازه و تخم‌مرغ پر می‌شود. هنگام سرو، زرده تخم‌مرغ هنوز نیم‌پز است و با پنیر ترکیب می‌شود. جالب است بدانید شاخصی به نام «شاخص خاچاپوری» وجود دارد که برای اندازه‌گیری قدرت خرید مردم گرجستان به کار می‌رود.
۱۵. پومپرنیکل – آلمان
پومپرنیکل (Pumpernickel) نانی تیره‌رنگ از آرد چاودار کامل است که ۲۴ ساعت در دمای پایین و بخار فراوان پخته می‌شود. این روش باعث می‌شود طعم عمیق و شیرینی ملایمی پیدا کند. این نان از سال ۱۵۷۰ در شهر «زوست» آلمان با همان دستور سنتی تولید می‌شود.
۱۶. پایی بائو – هنگ‌کنگ
پایی بائو (Pai Bao) نانی نرم و شیرین است که با روش ژاپنی «تانگ‌ژونگ» (Tangzhong) تهیه می‌شود. این تکنیک باعث حفظ رطوبت نان برای چند روز می‌شود. پایی بائو بافتی لطیف و عطر کره‌ای خاصی دارد و در چای‌خانه‌های هنگ‌کنگی بسیار محبوب است.
۱۷. دوک‌ت روگ‌برائود – ایسلند
این نان سنتی ایسلندی که نامش Dökkt rúgbrauð است، از آرد چاودار تهیه می‌شود و در حرارت زمین پخته می‌شود. خمیر آن را در ظرف‌های فلزی می‌ریزند و در خاک گرم مناطق زمین‌گرمایی دفن می‌کنند تا ۲۴ ساعت بپزد. نتیجه، نانی مرطوب، تیره و کمی شیرین است که با کره یا ماهی دودی سرو می‌شود.
۱۸. پراته – هند
پراته (Paratha) نانی لایه‌لایه و کره‌ای است که در سراسر هند محبوب است. خمیر آن با تا زدن‌های مکرر و چرب‌کردن لایه‌ها تهیه می‌شود. در برخی مناطق، درون آن را با سبزی، سیب‌زمینی یا پنیر پر می‌کنند. این روش تهیه، در متون باستانی سانسکریت نیز ذکر شده و قدمتی چندصدساله دارد.
۱۹. روتی گامبانگ – اندونزی
روتی گامبانگ (Roti Gambang) نانی خوش‌عطر از اندونزی است که با طعم دارچین و گردو شناخته می‌شود. این نان از میراث دوران استعمار هلند الهام گرفته و هنوز در مراسم سنتی جاوا پخته می‌شود. سطح آن قهوه‌ای تیره و با دانه‌های کنجد تزئین می‌شود.
۲۰. سنگک – ایران
سنگک، نان اصیل ایرانی است که بر روی سنگ‌های داغ در تنور پخته می‌شود. سطح ناهموار و حبابی آن نتیجه تماس مستقیم خمیر با سنگ‌های کوچک است. این نان معمولاً تازه، گرم و با عطر بی‌نظیرش در صبحانه یا کنار خورش سرو می‌شود. سنگک یکی از کهن‌ترین انواع نان در خاورمیانه است و نمادی از مهارت نان‌پز ایرانی به شمار می‌رود.
۲۱. نان سودا (Soda Bread) – ایرلند
نان سودا یکی از نمادهای آشپزی سنتی ایرلند است. این نان با آرد گندم، جوش شیرین، دوغ و کمی نمک تهیه می‌شود. در دوران قحطی بزرگ ایرلند در قرن نوزدهم، به‌دلیل کمبود مخمر، این روش ابداع شد. نان سودا معمولاً با کره نمکی سرو می‌شود و طعمی ساده اما دلنشین دارد.
۲۲. چالا (Challah) – نان آیینی یهودیان
چالا، نانی بافته‌شده از خمیر تخم‌مرغی است که در آیین‌های مذهبی یهودیان پخته می‌شود. پوسته‌ای طلایی و بافتی نرم دارد و اغلب با دانه کنجد یا خشخاش تزئین می‌شود. در شهر تل‌آویو نسخه‌های متنوعی از چالا، به‌ویژه از سنت آشکنازی، یافت می‌شود.
۲۳. چاباتا (Ciabatta) – ایتالیا
چاباتا، نانی نسبتاً جدید در تاریخ نانوایی ایتالیا است که در دهه ۱۹۸۰ خلق شد. بافتی نرم و مرطوب درون پوسته‌ای ترد دارد. واژه «چاباتا» در ایتالیایی به معنای «دمپایی» است، زیرا شکل این نان یادآور دمپایی‌های سنتی است. امروزه چاباتا پایه بسیاری از ساندویچ‌های ایتالیایی مدرن است.
۲۴. بامی (Bammy Bread) – جامائیکا
بامی نانی از ریشه «کاساوا» است که پس از خیساندن، خشک‌کردن و سرخ‌کردن تهیه می‌شود. این نان بافتی ترد در بیرون و نرم در داخل دارد و اغلب همراه ماهی سرخ‌شده یا غذاهای دریایی سرو می‌شود. بامی بخشی از میراث فرهنگی بومیان «تاینو» در کارائیب است.
۲۵. کاره پان (Kare Pan) – ژاپن
کاره پان نان محبوب خیابانی ژاپن است که با کاری پر شده و سپس در پوشش پودر نان پanko سرخ می‌شود. پوسته‌ای ترد و طلایی دارد، در حالی که داخل آن نرم و معطر است. این نان ترکیبی از ذائقه ژاپنی و تکنیک‌های نانوایی غربی است.
۲۶. نان تَبون (Taboon Bread) – اردن
نان تبون از خمیر گندم تهیه می‌شود و درون تنورهای مخروطی سفالی به نام «تبون» پخته می‌شود. این نان نرم، گرم و خوش‌عطر است و معمولاً همراه با حمص، زیتون و گوشت سرو می‌شود. طعم دودی و سنتی آن یادآور آشپزی اصیل بادیه‌نشینان است.
۲۷. روتی چَنای (Roti Canai) – مالزی
روتی چَنای نانی لایه‌لایه و کره‌ای است که از هند به مالزی راه یافته و در آنجا به بخشی از فرهنگ غذایی محلی تبدیل شده است. این نان را با حرکات نمایشی در هوا پهن می‌کنند تا نازک شود، سپس روی صفحه داغ پخته می‌شود. معمولاً با کاری یا سس‌های شیرین سرو می‌گردد.
۲۸. هوبز تال مَلتی (Ħobż tal-Malti) – مالت
نان سنتی مالت که با خمیر ترش تهیه می‌شود، بافتی نرم در داخل و پوسته‌ای قهوه‌ای‌رنگ دارد. این نان در کوره‌های عمومی پخته می‌شود و عطر آن در خیابان‌های جزیره پیچیده است. نان مالتی معمولاً با گوجه‌فرنگی له‌شده، روغن زیتون و زیتون سیاه خورده می‌شود.
۲۹. تورتیلا (Tortilla) – مکزیک
تورتیلا، نان نازک و گردی از آرد ذرت است که سابقه‌ای بیش از دو هزار سال دارد. نخستین بار حدود ۷۰۰ سال پیش از میلاد، در میان تمدن‌های باستانی مایا و آزتک پخته می‌شد. امروزه تورتیلا پایه بسیاری از غذاهای معروف مکزیکی مانند تاکو و بوریتو است.
۳۰. خبز کِسرا (Khobz Kesra) – مراکش
خبز کسرا نانی گرد و کم‌ارتفاع است که در فرهای اشتراکی محله‌های مراکش پخته می‌شود. این نان معمولاً با آرد ذرت و گندم تهیه می‌شود و طعمی کمی شیرین دارد. بافت آن به‌گونه‌ای است که سس خورش مراکشی «تاژین» را به‌خوبی جذب می‌کند.
۳۱. نان سرخ‌شده ناواهو (Navajo Fry Bread) – آمریکا
این نان که در میان قبایل بومی آمریکایی ریشه دارد، از آرد گندم، آب و کمی روغن درست می‌شود و در روغن داغ سرخ می‌گردد. نان ناواهو نماد مقاومت فرهنگی مردم بومی پس از تبعید اجباری در قرن نوزدهم است. بافتی نرم درون پوسته‌ای طلایی دارد و اغلب با عسل، لوبیا یا گوشت سرو می‌شود.
۳۲. نان پیتا (Pita Bread) – خاورمیانه
پیتا یکی از شناخته‌شده‌ترین نان‌های خاورمیانه است. در دمای بسیار بالا پخته می‌شود تا در مرکز خود کیسه‌ای هوا تشکیل دهد که برای پر کردن با مواد غذایی مانند فلافل، کباب یا حمص ایده‌آل است. این نان در بسیاری از کشورهای عربی، ترکیه و یونان محبوب است.
۳۳. نان اینجرا (Injera) – اتیوپی و اریتره
اینجرا نانی اسفنجی و ترش‌مزه است که از آرد «تِف» تهیه می‌شود. این نان پایه اصلی غذاهای اتیوپی است و هم‌زمان نقش بشقاب و قاشق را ایفا می‌کند. غذاهای متنوعی روی این نان پهن می‌شوند و با دست خورده می‌شوند. طعم اسیدی و بافت نرم آن منحصربهفرد است.
۳۴. نان روتی (Roti) – هند و آسیای جنوبی
روتی نان نازک و گردی است که بدون مخمر از آرد گندم کامل پخته می‌شود. در هند، پاکستان و بنگلادش در کنار غذاهای کاری و خورش‌ها سرو می‌شود. ساده‌ترین شکل نان در جنوب آسیا است اما در عین حال بخش جدایی‌ناپذیر زندگی روزمره مردم آنجاست.
۳۵. نان پاراثا (Paratha) – هند
پاراثا نسخه‌ای کره‌ای‌تر و لایه‌دارتر از روتی است. این نان با تا زدن و روغن‌مالی مکرر خمیر تهیه می‌شود و می‌تواند با سیب‌زمینی، سبزیجات یا گوشت پر شود. پاراثا معمولاً در وعده صبحانه هندی‌ها سرو می‌شود و در سراسر شبه‌قاره انواع متنوعی دارد.
۳۶. نان بان می (Bánh Mì) – ویتنام
بان می نتیجه تأثیر استعمار فرانسوی بر آشپزی ویتنامی است. این نان شبیه باگت فرانسوی اما سبک‌تر و تردتر است. معمولاً با گوشت، سبزیجات ترشی‌شده، فلفل و سس مایونز پر می‌شود و یکی از معروف‌ترین ساندویچ‌های خیابانی آسیاست.
۳۷. نان دَمپر (Damper) – استرالیا
نان دَمپر سنتی در میان چوپانان استرالیایی رواج داشته است. از آرد، نمک و آب تشکیل می‌شود و بدون مخمر در خاکستر یا فر پخته می‌گردد. این نان ساده، همراهی مناسب برای گوشت کبابی یا سوپ است و نمادی از زندگی سخت و مستقل در بیابان‌های استرالیاست.
۳۸. نان مارا (Māori Rewena Bread) – نیوزیلند
نان رِوِنا از خمیر ترش سیب‌زمینی تهیه می‌شود و بخشی از فرهنگ بومی مائوری‌هاست. طعمی کمی شیرین دارد و معمولاً با کره و مربا سرو می‌شود. این نان نه‌تنها غذا، بلکه بخشی از هویت فرهنگی مردم بومی نیوزیلند محسوب می‌شود.
۳۹. نان کوبانه (Kubaneh) – یمن
کوبانه نان کره‌ای و لایه‌لایه‌ای است که به‌آرامی در شب پخته می‌شود تا برای صبح روز بعد آماده باشد. این نان در جوامع یهودیان یمنی محبوب است و طعمی شبیه ترکیبی از نان کروسان و بریوش دارد. معمولاً با تخم‌مرغ پخته‌شده و گوجه سرو می‌شود.
۴۰. نان لوان (Lefse) – نروژ
لوان نانی نازک است که از سیب‌زمینی و آرد تهیه می‌شود و در ماهیتابه داغ پخته می‌گردد. بافتی نرم و طعمی ملایم دارد و معمولاً با کره، شکر یا دارچین خورده می‌شود. این نان ریشه در آشپزی خانگی نروژی‌ها دارد و در تعطیلات زمستانی بسیار محبوب است.
۴۱. نان نانگ (Nang) – ازبکستان
نان نانگ یکی از اصلی‌ترین غذاهای سنتی ازبکستان است. این نان گرد، ضخیم و اغلب با طرح‌های زیبای فشرده‌شده روی سطحش شناخته می‌شود. در تنورهای سنتی تندور پخته می‌شود و بوی دود چوب به آن طعم خاصی می‌بخشد. نانگ معمولاً در تمام وعده‌های غذایی سرو می‌شود.
۴۲. نان مانتو (Mantou) – چین
مانتو، نان بخارپز چینی، از آرد گندم و آب تهیه می‌شود و بافتی نرم و اسفنجی دارد. در شمال چین، مانتو جایگزین برنج در وعده‌های اصلی است. گاهی با شیرین‌کننده‌ها یا مغزها ترکیب می‌شود و در شکل‌های گوناگون سرو می‌گردد.
۴۳. نان شائوبینگ (Shaobing) – چین
شائوبینگ نانی لایه‌دار و ترد است که با کنجد پوشانده می‌شود. در شهرهای پکن و تیانجین بسیار محبوب است و اغلب در وعده صبحانه با شیر سویا یا نودل خورده می‌شود. این نان از دوره سلسله هان در تاریخ چین وجود داشته است.
۴۴. نان هوئوسیم (Hwajeon) – کره جنوبی
هوئوجئون نانی کوچک و نازک است که از آرد برنج و گلبرگ‌های خوراکی مانند گل داوودی یا آزالیا تهیه می‌شود. این نان بیشتر در جشن‌های سنتی کره سرو می‌شود و ظاهر رنگارنگ و طعمی لطیف دارد. نمادی از زیبایی و ظرافت در فرهنگ کره‌ای است.
۴۵. نان نان (Naan) – هند و آسیای مرکزی
نان نان در سراسر جنوب و مرکز آسیا محبوب است. این نان با ماست یا شیر تهیه می‌شود تا بافتی نرم‌تر داشته باشد و معمولاً در تنور پخته می‌شود. نان نان پایه بسیاری از غذاهای کاری هندی و کباب‌های خاورمیانه‌ای است.
۴۶. نان فوگاس (Fougasse) – فرانسه
فوگاس نان سنتی منطقه پروانس در جنوب فرانسه است که شبیه برگ یا خوشه گندم طراحی می‌شود. بافتی سبک و طعم روغن زیتون دارد. فوگاس اغلب همراه زیتون، رزماری یا گوجه خشک‌شده سرو می‌شود.
۴۷. نان تورتیلا دِ پاتاتاس (Tortilla de Patatas) – اسپانیا
اگرچه نام آن «تورتیلا» است، اما این غذا ترکیبی از نان و املت اسپانیایی محسوب می‌شود. از تخم‌مرغ، سیب‌زمینی و پیاز درست می‌شود و در شکل گرد و ضخیم پخته می‌شود. در سراسر اسپانیا و آمریکای لاتین محبوب است.
۴۸. نان باگِت (Baguette) – فرانسه
باگت شاید مشهورترین نان جهان باشد. نانی بلند و باریک با پوسته‌ای ترد و مغزی نرم. در سال ۲۰۲۲، باگت در فهرست میراث فرهنگی ناملموس یونسکو ثبت شد. نماد فرهنگ نانوایی فرانسوی است و در سراسر جهان بازتولید می‌شود.
۴۹. نان ساور‌دُو (Sourdough Bread) – آمریکا و اروپا
نان ساور‌دو با استفاده از خمیر ترش طبیعی (استارتر) تهیه می‌شود و طعمی ترش و معطر دارد. این نان در سان‌فرانسیسکو شهرت جهانی یافت و اکنون در سراسر جهان نماد نان سنتی و سالم است. بافت آن ترد، سبک و غنی از طعم طبیعی است.
۵۰. سیمیت (Simit) – ترکیه
سیمیت، نان حلقه‌ای طلایی و پوشیده از کنجد است که در ترکیه تقریباً در هر خیابان یافت می‌شود. این نان بیرونی ترد و درونی نرم دارد و اغلب با چای، پنیر سفید یا مربا خورده می‌شود. در استانبول، فروشندگان خیابانی سیمیت را در سینی‌های فلزی می‌فروشند.
سیمیت نه‌تنها یک خوراکی، بلکه بخشی از هویت فرهنگی ترکیه محسوب می‌شود.
جمع‌بندی
نان، یکی از کهن‌ترین و جهانی‌ترین غذاهای بشر است. از ایرلند تا اندونزی، هر ملت با ترکیب ساده آرد و آب، داستانی فرهنگی ساخته است. فهرست CNN نشان می‌دهد که چگونه نان‌ها می‌توانند پلی میان سنت، هویت و طعم باشند — از باگت و پیتا گرفته تا سیمیت و اینجرا.
🧭 آیا نان موردعلاقه‌تان در این فهرست وجود داشت؟ در بخش نظرات بنویسید که کدام نان را بیشتر دوست دارید و چرا! 🍞👇
