دیدن ساختمانی که به طور غیرعادی به یک سمت خم شده باشد، در عین حال که حس عجیبی به آدم می‌دهد، بسیار جذاب و هیجان‌انگیز است. ذهن ما انتظار دارد ساختمان‌ها صاف و عمودی باشند، بنابراین وقتی چیزی کج باشد، بلافاصله توجه ما را جلب می‌کند. امروزه بسیاری از آسمان‌خراش‌های مدرن عمداً با زاویه ساخته می‌شوند تا همین واکنش را ایجاد کنند.
اما برج‌هایی که در این فهرست آمده‌اند، متفاوت هستند. این‌ها بناهایی قدیمی، فرسوده و کج هستند؛ نه به دلیل طراحی معماری، بلکه به دلیل پایه‌های ناپایدار، فرسایش خاک یا اشتباهات ساخت‌وساز. همه برج کج پیزا را می‌شناسند، اما برج‌های کج جالب دیگری هم در جهان وجود دارد که هر کدام داستانی خاص دارند.
کلیسای Oberkirche – باد فرانکن‌هاوزن (آلمان)
این برج حتی بیشتر از برج پیزا کج شده است! کلیسای Oberkirche (به معنی کلیسای بالا) که به سبک گوتیک ساخته شده، در سال ۱۳۸۲ بنا شد و به دلیل وجود نمک زیاد در خاک زیر آن، حدود ۴.۹۳ درجه انحراف دارد.
در طول تاریخ، این کلیسا جنگ، آتش‌سوزی، غارت و حتی استفاده به‌عنوان اردوگاه زندانیان در زمان حمله فرانسه در سال ۱۸۰۶ را پشت سر گذاشته است. در دوره نازی‌ها نیز به‌عنوان انبار مهمات استفاده می‌شد. بر اساس محاسبات، اگر همین روند ادامه پیدا کند، این برج تا سال ۲۰۹۲ فرو خواهد ریخت.
برج Suyumbike – کازان (روسیه)
این برج آجری ۱۹۰ فوتی، بخش مهمی از خط افق کرملین کازان است. تاریخ دقیق ساخت آن مشخص نیست؛ برخی آن را متعلق به قرن ۱۷ می‌دانند و برخی قرن ۱۸. برج به سبک لایه‌لایه ساخته شده و از دور شبیه کیک عروسی است. طبق افسانه‌ای محلی، ملکه Suyumbike از بالای این برج خود را به پایین انداخته است. این برج در ابتدا به‌عنوان برج دیده‌بانی نظامی ساخته شد و اکنون نماد میراث فرهنگی تاتارها به شمار می‌رود.
برج Kilmacduagh – گالوی (ایرلند)
در حومه شهر گورت در ایرلند، یکی از قدیمی‌ترین برج‌های کج دنیا قرار دارد که بخشی از یک مجموعه ویرانه‌ی صومعه‌ای متعلق به قرن ۷ میلادی است. این برج سنگی گرد، در گورستانی تاریخی واقع شده و به دلیل زمین باتلاقی، به‌مرور زمان به یک سمت خم شده است. با این حال، طی قرن‌ها آسیب دیده، تعمیر شده و در زمان یورش وایکینگ‌ها، به‌عنوان پناهگاه استفاده می‌شده و همچنان پابرجاست.
تایگر هیل پاگودا – سوجو (چین)
این پاگودا که با نام رسمی Yunyan شناخته می‌شود، قدیمی‌ترین و بزرگ‌ترین پاگودای جنوب رودخانه یانگ‌تسه است. این بنای هفت‌طبقه‌ی هشت‌ضلعی، در سال ۳۲۷ میلادی ساخته شده و حدود ۳ درجه انحراف دارد. ساخت آن روی زمین نیمه سنگی و نیمه خاکی انجام شده که باعث مشکلات پایداری شده است. این معبد بارها بازسازی شده و در جنگ دوم چین و ژاپن نیز آسیب دیده است. تا سال ۲۰۱۰، بازدیدکنندگان می‌توانستند از پله‌های آن بالا بروند.
برج St. Moritz – سوئیس
در شهر آلپی سنت موریتز، تنها بقایای کلیسای قرون وسطایی سنت موریسیوس باقی مانده، برجی کج که در قرن ۱۳ ساخته شده است. به دلیل موقعیت کوهستانی، زمین به‌مرور زمان جابه‌جا شده و باعث انحراف برج شده است. دیگر ساختمان‌های کلیسا به دلیل خطرات ناشی از رانش زمین تخریب شده‌اند، اما مهندسان سوئیسی توانسته‌اند این برج ۱۰۸ فوتی را حفظ کنند.
کلیسای Oude Kerk – دلفت (هلند)
شهر دلفت به خاطر سفال‌هایش معروف است، اما همچنین میزبان یکی از کج‌ترین برج‌های اروپا هم هست. برج آجری کلیسای Oude Kerk یا «کلیسای قدیمی» که به سبک گوتیک و در سال ۱۲۴۶ ساخته شده، ۲۴۶ فوت ارتفاع دارد و حدود ۶.۵ فوت از حالت عمودی منحرف شده است. این برج زمانی بلندترین بنای شهر محسوب می‌شد.
این برج یک منار مرکزی و چهار برجک در گوشه‌ها دارد که از ویژگی‌های کلاسیک سبک گوتیک در آن زمان است. در حالی که بسیاری از این ساختمان‌ها پس از گذشت قرن‌ها شروع به کج شدن کرده‌اند، این برج حتی پیش از پایان ساخت، شروع به خم شدن کرده بود. وقوع یک آتش‌سوزی عظیم، شرایط جوی و انفجار انبار باروت در سال ۱۶۵۴، باعث انحراف بیشتر آن شد و اکنون این برج بیشتر شبیه یک خطای دید به نظر می‌رسد.
دو برج بولونیا
افق معروف شهر بولونیا با دو برج نمادین مشخص می‌شود: آسینلی و گاریزند. این دو برج درست در مرکز شهر قرار دارند و اغلب به‌عنوان نمادهای بولونیا شناخته می‌شوند. از نظر تاریخی، این برج‌ها در قرون وسطی، بین سال‌های ۱۱۰۹ تا ۱۱۱۹، در محل ورود جاده اصلی به شهر ساخته شدند.
برج آسینلی بلندتر از دیگری است و ارتفاعش به بیش از ۳۱۸ فوت می‌رسد، در حالی‌که برج گاریزند فقط ۱۵۴ فوت ارتفاع دارد. نکته جالب اینجاست که هر دو برج در ابتدا هم‌ارتفاع ساخته شده بودند، اما به دلیل انحراف شدید برج گاریزند، مجبور شدند در قرن چهاردهم آن را کوتاه کنند تا از خطر ریزش جلوگیری کنند. تا سال ۲۰۲۳، گردشگران می‌توانستند با بالا رفتن از ۴۹۸ پله‌ی برج آسینلی، از بالای یکی از تاریخی‌ترین بناهای شهر، نمای بولونیا را تماشا کنند.
