یکی از تجزیه و تحلیلهای جدید ژنتیکی نشان میدهد که یک شکارچی اروپایی در دوران باستان پوست تیره و چشمان آبی داشته است. آنالیز این مرد که در ۷۰۰۰ سال پیش در اسپانیای کنونی میزیسته نشان میدهد که تکامل ژن پوست روشن در اروپاییها بسیار جدیدتر از آن چیزی که اکنون تصور میشود بودهاست.
جزییات این یافتهها امروز در مجله Nature منتشر شد و طبق آن مشخص شد که پوست روشن به دلیل سازگاری با شرایط نور کم اروپا در مقایسه با آفریقا تکامل پیدا نکردهاست بلکه به خاطر رژیم غذایی پس از انقلاب کشاورزی به وجود آمدهاست.
تغییرلت نور خورشید
بسیاری از دانشمندان معتقدند حدود ۴۰ هزار سال پس از اینکه مردم آفریقای گرمسیر را به سوی ارتفاعات بالاتر اروپا ترک کردند رنگ پوست روشن به تدریج در اروپاییها به وجود آمده است. رنگ پوست تیره این مرد شکارچی این تاریخ را به تنها ۷۰۰۰ سال پیش تغییر دادهاست.
یکی از کارشناسان میگوید: " به نظر میرسد در ارتفاعات بالا که نور UV کمتر از مناطق گرمسیری است پوست روشنتر به موجب ساخت ویتامین D مورد نیاز بوده است."
دانشمندان این ادعا را درست میدانند زیرا معتقدند مردم برای داشتن استخوانهای سالم تر به ویتامین D نیاز دارند و میتوانند آن را با انرژی که از اشعههای UV خورشید میگیرند در پوست ترکیب کنند ولی پوستهای تیرهتر مانند پوست مرد شکارچی از جذب اشعه UVجلوگیری میکند. ولی کشف جدید نشان میدهد که ارتفاعات تنها دلیل تکامل رنگ پوست اروپایی ها نبودهاست که اگر این طور بود هزار سال زودتر در بین اروپاییها شایع می شد.
در سال ۲۰۰۶ گردشگران اسکلت دو مرد مدفون در یک غار پر پیچ و خم در کوههای کانتابریان اسپانیا پیدا کردند. در ابتدا مسئولین تصور میکردند این اسکلتها ممکن است به قربانیان قتلهای اخیر مربوط باشد ولی پس از تجزیه و تحلیل اسکلتها مشخص شد که آنها مربوط به ۷۰۰۰ سال پیش میشوند و هیچ نشانی ازضربه از آنها مشاهده نشده بود.
در زمان کشف، تکنیکهای ژنتیکی به اندازه کافی برای آنالیز اسکلتها پیشرفته نبود. چند سال بعد تیمی مجددا از اسکلتها بازدید کردند و از دندان آسیاب یکی از اسکلتها DNA آن را استخراج کردند.
تجزیه و تحلیل جدید DNA نشان داد که مرد جهش ژنی داشته و چشمانش آبی شده ولی او جهش ژنی اروپاییها برای داشتن پوست روشن تر را نداشته است. همچنین DNA این فرد مشخص کرد که او بیشتر نزدیک به شمال اروپای کنونی بوده است تا جنوب آن.
این کشف میتواند پاسخگوی این سوال باشد که چرا کودکان چشم آبی در کشورهای اسکاندیناوی بیشترند. تصور میشود که شرایط بد اروپای شمالی انقلاب کشاورزی را به تاخیر انداخته است بنابراین کشورهای اسکاندیناوی رگههای ژنتیکی بیشتری از شکارچی دارند که ازآن جمله میتوان به جهش تصادفی چشم آبی رنگ اشاره کرد که در جمعیت کوچکی از شکارچیان باستان ظاهر شدهاست.
ترجمه: فائزه مسعودی فر