1
با همکاری مشترک گروه کاوش باستان‌شناسی در محدوده خیابان مولوی و پژوهشکده حفاظت و مرمت پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری بستر لازم برای بررسی‌های اولیه متخصصان حوزه‌های انسانشناسی، کالبدشناسی و ژنتیک به منظور بهره‌گیری از ظرفیت‌ّهای علمی و فناورانه این علوم در معرفی و تحلیل اسکلت هفت هزار ساله فراهم شد.
محمد اسماعیل اسمعیلی جلودار سرپرست گروه کاوش و عضو هیات علمی گروه باستان‌شناسی دانشگاه تهران با اعلام این خبر به CHNافزود: «با هماهنگی‌های انجام شده «حامد وحدتی‌نسب»، انسان‌شناس پیش از تاریخ و دانشیار گروه باستان‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس نتیجه بررسی اولیه اعلام شده است.»
او گفت: «بر اساس اعلام این نتایج و با توجه به برجستگی‌های خفیف بالای ابروان، ضخامت کم جمجمه، حالت استخوان ماستوئید در استخوان گیجگاهی، عدم بیرون‌زدگی در قوس پایین رونده آرواره پایین و برجستگی خفیف در ناحیه چانه در استخوان آرواره پایین، می‌توان نتیجه گرفت که تدفین مورد نظر به فردی مونث تعلق دارد. اضافه بر این، نکته بسیار مهم در تعیین جنس اسکلت، وضعیت شیار سیاتیک در استخوان لگن است. این شیار در جنس ماده در مقایسه با جنس نر بازتر است که فراهم کننده وضعیت مطلوب برای بارداری و زایمان است. این شیار در نمونه بررسی شده باز بوده و بر مونث بودن متوفی دلالت دارد.»
به گفته وحدتی نسب با توجه به میزان حفظ‌شدگی اسکلت و همچنین با در نظر داشتن این نکته که قسمت‌های مهم در تعیین سن همچون برجستگی‌های اوریکولار در لگن، شیارهای جمجمه و دندان‌ها به طور کامل مشهود نیستند، تعیین سن برای نمونه مورد بحث تنها با استفاده از دو عامل میزان فیوز شدن در استخوان‌های بلند و وضعیت دندان‌های آسیای کوچک در آرواره پایین انجام گرفته است. با توجه به کامل بودن اتصالات در استخوان‌های بازو و ران و همچنین میزان ساییدگی در تاج دندان‌های آسیای باقی مانده در آرواره پایین، می‌توان نتیجه گرفت که صاحب اسکلت شخصی کاملا بالغ بوده است.
این متخصص انسان شناسی پیش از تاریخ در ادامه افزود: «از سویی دیگر به لحاظ انسانشناسی جسمانی چنانچه فردی در حین حیات دندان‌های خود را به هر دلیلی از دست دهد، حفره‌ای که دندان در آن در آرواره قرار گرفته به مرور زمان پر شده و استخوانی می‌شود. چنین وضعیتی برای دندان‌های آسیای شماره ۲ و ۳ در آرواره پایین وجود دارد، بدین معنا که حفره‌های قرارگیری این دندان‌ها در آرواره کاملا پر شده است. این وضعیت خاص در کنار میزان فیوز شدن استخوان‌های بلند و ساییدگی تاج دندان‌ها که پیشتر بدان‌ها اشاره شده همگی حاکی از آنند که فرد متوفی، زنی میانسال بوده است.»
اسماعیلی جلودار همچنین درباره نتایج مقدماتی بررسی‌های مرکز تحقیقات ژنتیک دانشگاه علوم پزشکی بقیه ا… (عج) نیز گفت: «گروهی از متخصصان به سرپرستی دکتر تولایی به بررسی کالبدشناسانه اسکلت و پیگری‌های لازم برای پژوهش‌های ژنیتکی درباره آن پرداخته‌اند. پس از بازدید دکتر تولایی نتایج اولین بررسی انجام شده بر اساس اطلاعات مستندنگاری‌های انجام شده چنین اعلام شد.»
این مستندات از این قرار است: «با توجه به لند مارک‌های استخوانی در استخوان لگن از جمله بریدگی سیاتیک بزرگ Greater sciatic Notch و خاصرهIliac و نیز لند مارک‌های استخوانی در جمجمه و صورت از جمله ابعاد و ساختار فک پایین و زایده ماستوئید استخوان گیجگاهی و ویژگی‌های استخوان پس سری، پیشانی و گونه، به احتمال بسیار زیاد، پیکره یافت شده متعلق به زنی بالغ است.»
به گفته او، از آنجا که این شواهد در طول گذشت هزارها تغییراتی کرده اظهار نظر قطعی منوط به انجام آزمایشات ژنتیک خواهد بود. هم اینک پیگیر‌ی های گروه برای نمونه‌گیری‌های لازم جهت انجام آزمایشات ژنتیک در حال انجام است که به محض مشخص شدن نتایج دستاوردهای علمی در اختیار رسانه ها قرار خواهد گرفت.
اسماعیلی گفت تاکنون همکاری‌های مثبت و رضایت‌بخشی با پژوهشکده حفاظت و مرمت پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری انجام شده و رایزنی های کارشناسی با دکتر احمدی، ریاست پژوهشکده، و همکارانش ادامه دارد.
