عرقگیری یا به اصطلاح علمی آن تقطیر برای از بین بردن ناخالصیها و مواد معدنی از یک محلول یا آب بسیار مفید است. وقتی مایعی گرم میشود بخار از خود متساعد میکند و این بخار بالا میرود. با کمک این فرایند، آب را از مواد معدنی که به شکل مایع یا جامد هستند جدا میکنند. وقتی بخار سرد شد، دوباره به شکل مایع متراکم میشود؛ مایعی که عاری از ناخالصی است و میتواند دوباره جمعآوری و استفاده شود. البته، این کار کمی وقتگیر است اما وقتی میخواهید ناخالصیهای یک مایع را از بین ببرید یک راه حل دم دست و فوری است.
یکی از روشهای کمخرج عرقگیری گیاهانی نظیر نعنا و شوید یا گیاهان خوراکی یا دارویی دیگر یا خالص کردن مایعات با استفاده از وسایلی صورت میگیرد که در آشپزخانه پیدا میشود. برای عرقگیری به شیوه زیر عمل کنید:
۱- یک قابلمه بزرگ درب دار آماده کنید. بزرگترین قابلمهای که دستتان میرسد را بردارید تا میزان بیشتری از مایعات را بتوانید تقطیر کنید. این قابلمه باید آنقدر بزرگ باشد که یک ظرف کوچک دیگر مانند کاسه استیل یا کاسه فلزی دیگری در آن جا شود.
اگر درب قابلمه انحنا دارد، از آن به جای درب مسطح استفاده کنید. شکل منحنی درب قابلمه به جمع آوری میعان به سمت مرکز کمک میکند. اگر درب منحنی پیدا نکردید، میتوانید از مقداری فویل آلومینیومی استفاده کنید، آن را روی یک کاسه بزرگ بگذارید و شکل منحنی به آن بدهید تا بتوانید به عنوان درب قابلمه از آن استفاده کنید. فویل را برگردانید تا روی قابلمه را بپوشاند.
۲- یک ظرف دیگر داخل ظرف بزرگ بگذارید تا مایعات در آن بریزد. ظرفی را انتخاب کنید که بتواند دمای بالای جوش را تحمل کند.
احتمالاً بخواهید ظرف جمع آوری را به سمت بالای قابلمه بیاورید. برای این کار یک قفسه پایهدار در کف قابلمه بزرگ بگذارید و ظرف کوچک را روی آن قرار دهید تا ارتفاع آن بالاتر بیاید. حتی میتوانید از یک آجر یا چیزی شبیه به این استفاده کنید که در تماس با مایع تقطیرشده نباشد.
میتوانید یک سوراخ روی دریچه ایجاد کنید و از یک لوله طویل برای جمعآوری مایع تقطیر شده یا عرق مورد نظر در ظرف جداگانه استفاده کنید. البته، شاید مجبور باشید برای این کار در ظروف آشپزخانه خود سوراخ ایجاد کنید تا این کار بهتر انجام شود.
۳- آب کثیف را در یک قابلمه بزرگ بریزید. مطمئن شوید که هیچ ذرهای از مایع کثیف یا ناخالص داخل ظرف کوچک نریخته است.
شاید فقط بخواهید قابلمه را تا آنجایی پر کنید که تنها چند سانتیمتر پایینتر از ارتفاع ظرف کوچک باشد. اگر آب خیلی به ظرف جمعآوری نزدیک باشد، ممکن است به داخل آب خالص یا تقطیرشده بریزد و آن را آلوده یا ناخالص کند.
۴- درب قابلمه را روی قابلمه برعکس کنید. با برگرداندن درب قابلمه، زاویه منحنی به هدایت کردن بخار آب به سمت مرکز کمک میکند تا یک جا جمع شود و به داخل ظرف کوچک سرازیر شود.
شما میتوانید چند بسته یخ یا آب سرد را روی درب قابلمه بگذارید تا بخار زودتر سرد شود و به شکل مایع دربیاید.
۵- آب را دوباره بجوشانید. اجاق گاز را روشن کنید و آب را گرم کنید. دمای آب را بررسی کنید و آن را در حال جوشیدن ملایم بگذارید. اگر زیاد به آب گرما بدهید و شعله زیاد باشد، ممکن است قطرات آب ناخالص به داخل ظرف کوچک جمعآوری بریزد. هر وقت لازم شد دمای آب را تنظیم کنید.
۶- محتویات قابلمه بزرگ را تا آنجا که ممکن است بجوشانید. اما نگذارید تمام آب موجود در قابلمه خشک شود یا برای همیشه قابلمه را خراب کنید. بگذارید مایع تقطیرشده یا عرقی که گرفتهاید خنک شود.
جوشیدن مایع چندین ساعت طول میکشد تا بتوانید مقدار زیاد و خاصی از عرق گیاه مورد نظر یا مایع خالص به دست آورید. پس، باید صبور باشید.
3 نظر
با سلام . ممنون از آموزشی که دادید. ولی یه مساله این که “درب” غلطه. باید بنویسید “در”.
به به چه عرقی بگیریم این سری :))
سلام ممنون از مقاله خوبتون.