خواب دیدن و رویاها، توهم و خیالاتی هستند که در مراحل خاصی از خواب رخ می‌دهند. رویاها در طول خواب REM (مرحله حرکت سریع چشم)، قوی‌تر می‌شوند. مرحله REM زمانی است که بدن به خواب عمیقی فرو می‌رود ولی مغز در حال کار کردن می‌باشد. در این حالت معمولا شخص رویاهایش را به یاد نمی‌آورد.
همه ما می‌دانیم که خوابیدن نقش مهمی در نظیم متابولیسم بدن، فشار خون، عملکرد مغز و سایر جنبه‌های سلامتی بدن دارد. اما توضیح نقش رویاها برای محققان کمی سخت بوده است.
هنگامی که بیدار هستید، افکار شما دارای یک منطق خاصی هستند. وقتی خواب هستید، مغز شما هنوز فعال است اما افکار و رویاهای شما اغلب کمتر می‌شود یا معنی خاصی نمی‌دهند و معمولا با عقل جور در نمی‌آیند. این مساله ممکن است به این دلیل باشد که مرکز عاطفی مغز، رویاها را می‌سازند نه قسمت منطقی مغز.
اگر چه هیچ اثبات قطعی وجود ندارد، رویاها معمولا اندیشه‌هایی در مورد شرح حال خود بر اساس فعالیت‌های اخیر، مکالمات و یا مسائل دیگر در زندگی شما هستند. با این حال، نظریه‌های مشهوری در مورد نقش رویاها وجود دارد.
نقش رویاها
محققان هنوز کاملا با هدف رویاها موافق نیستند ولی باور‌ها و نظریه‌ها گسترده‌ای وجود دارد.
رویا به عنوان درمانگر
رویاها ممکن است راه‌هایی برای مقابله با درام‌های عاطفی در زندگی شما باشد و به این دلیل که مغز شما در یک سطح بسیار احساسی بیشتری نسبت به حالت بیداری عمل می‌کند، ممکن است ارتباطاتاتی را با احساسات شما ایجاد کند که در حالت هوشیار و خود آگاه قادر به این کار نیست.
رویاها به عنوان تمرین مبارزه یا تمرین پرواز
یکی از قسمت‌های مهم مغز که در طول رویا بسیار فعال است “آمیگدلا” نام دارد. آمیگدلا قسمتی از مغز است که با غریزه زنده ماندن و واکنش‌های مبارزه یا پرواز در ارتباط است .
یک نظریه نشان می‌دهد از آنجا که آمیگدلا در طول خواب فعال‌تر از بیداری است، ممکن است یک روش مغز برای آماده کردن شما برای مقابله با یک تهدید باشد.
خوشبختانه، در طول خواب REM، مغز استخوان نوعی سیگنال‌های عصبی می‌فرستد که باعث آرام شدن عضلات می‌شود. به این ترتیب بدن شما هنگامی که در حالت خواب قرار دارد، حرکت نمی‌کند.
رویاها به عنوان اندیشه و تفکر
یک نظریه برای اینکه چرا ما خواب می‌بینیم این است که دیدن خواب به تفکرات خلاقانه ما کمک می‌کند. برای مثال بیشتر هنرمندان در هر عرصه ای، از خواب‌های خود الهاماتی گرفتند و آن را در هنر‌های خود پیاده کردند.
بدون فیلتر منطقی شما که معمولا در زندگی بیداری خود از آن استفاده می‌کنید و می‌تواند جریان خلاقیت شما را محدود کند، افکار و ایده‌های شما هنگامی که در خواب هستید هیچ گونه محدودیتی ندارند.
رویاها به عنوان کمک به حافظه
یک نظریه معروف و گسترده در مورد هدف رویاها این است که رویاها به شما در ذخیره خاطرات مهم و چیزهایی که آموخته‌اید و خلاص شدن از خاطرات بی اهمیت و مرتب کردن خاطرات از طریق افکار و احساسات پیچیده، کمک می‌کنند.
تحقیقات نشان می‌دهد که خوابیدن به ذخیره حافظه کمک می‌کند. برای مثال احتمالا برای شما پیش آمده است که اطلاعات جدیدی را فرابگیرید و سپس به خواب بروید و بعد از بیدار شدن از خواب این اطلاعات را به خوبی به یاد بیاورید.
این که رویاها چگونه بر روی ذخیره‌سازی حافظه و به یاد آوردن آن تاثیر می‌گذارد، هنوز کاملا مشخص نیست. اما رویاها ممکن است به مغز کمک کنند تا به طور موثرتر اطلاعات مهم را ذخیره کنند در حالی که مانع تحریک‌هایی شوند که ممکن است حافظه و یادگیری را مختل کنند.
چرا گاهی اوقات کابوس می‌بینیم؟
کابوس‌های گاه به گاه، رویا‌هایی هستند که ترسناک‌تر و ناراحت کننده‌تر از رویاهای عادی ما هستند. کابوس‌ها به دلیل استرس، اضطراب یا گاهی اوقات به عنوان یک واکنش به داروهای خاص ایجاد می‌شود.
با اینحال اگر گهگاه کابوس می‌بینید، احتمالا دچار اختلالات خواب شده‌اید. بسیاری از مردم در طول زندگی خود کابوس‌های گاه به گاه را تجربه می‌کنند. با این حال، انجمن خواب آمریکا برآورد کرده است که تنها حدود ۵ درصد از مردم کابوس‌های پایدار را به عنوان یک اختلال خواب تجربه می‌کنند.
