Seth Gale، متخصص مغز و اعصاب می‌گوید ممکن است بیمارانی که حافظه خود را از دست می‌دهند، علائمی همانند علائم آلزایمر را توصیف کنند؛ اما پزشک می‌تواند مشخص کند که کدام بخش‌های مغز دچار مشکل شده‌اند.
وی تأکید دارد که چیزهایی مانند استفاده از چند دارو به صورت همزمان، افسردگی مزمن و کمبود خواب می‌تواند منجر به بروز مشکلاتی در حافظه بشود. زمانی که موضوع را بررسی شود و نحوه عملکرد مغز ارزیابی گردد، می‌توان علت مشکل را با اطمینان بیشتری به بیمار توضیح داد. این افراد می‌توانند یاد بگیرند و اطلاعات را ذخیره کنند؛ اما به دلیل پر بودن بیش‌ازحد مغز، دچار مشکل می‌شوند.
در مورد نگرانی‌های خود در رابطه با حافظه، با پزشکتان صحبت کنید تا مشکلی که باعث بروز این علائم شده، شناسایی و رفع شود. گفتن علائم و انجام تست‌های ضروری مانند MRI می‌تواند به پزشک کمک کند تا تشخیص دهد که چه چیزی حافظه شما را تحت تأثیر قرار داده است. در بر خی موارد، یک یا چند علتی که در ادامه آورده شده، باعث از دست دادن حافظه می‌شود.
۱. آپنه خواب
این اختلال رایج و قابل‌درمان خواب باعث می‌شود عمل تنفس چندین بار در طول شب به صورت موقت متوقف شود. این مشکل با از دست دادن حافظه و زوال عقل ارتباط دارد. اگر صبح‌ها با سردرد از خواب بیدار می‌شوید و در طول روز خسته هستید یا همسرتان از صدای خروپف بلند شما شکایت می‌کند، احتمالاً دچار آپنه خواب هستید.
اگر آپنه خواب درمان نشود، حافظه مربوط به تعیین مسیر را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این نوع حافظه در واقع توانایی یادآوری جهت‌ها یا مکان اشیایی مانند کلیدهایتان است. طبق یک تحقیق، خواب عمیق که به عنوان حرکت سریع چشم یا REM نیز شناخته می‌شود، نقش مهمی در حافظه دارد.
علت ارتباط آپنه خواب با از دست دادن حافظه این است که در افراد مبتلا به آپنه خواب، انتقال اکسیژن به مغز چند صدبار در طول شب متوقف می‌شود. مغز تحت‌فشار قرار می‌گیرد و فرد موردنظر از خواب بیدار می‌شود. آسیبی که آپنه خواب به مغز وارد می‌کند، ممکن است به صورت علائم مختلف از دست دادن حافظه بروز کند.
۲. سکته خاموش
تغییرات بارز در تفکر و حرکت معمولاً در اثر سکته‌هایی است که یک سری رگ‌های خونی اصلی را در مغز مسدود می‌کنند. مشکلات خفیف حافظه ممکن است به مرور زمان و پس از سکته‌های خاموشی که رگ‌های خونی کوچک‌تر را مسدود می‌کنند، اتفاق بیفتد. این تغییرات در عملکرد مغز که ممکن است شدت آن از خفیف تا شدید تغییر یابد، آسیب رگی مغز نامیده می‌شود.
مغز نسبت به مسدود شدن یا کاهش جریان خون که باعث کمبود اکسیژن و یک سری مواد مغذی ضروری در مغز می‌شوند، بسیار آسیب‌پذیر است. افرادی که حافظه خود را از دست می‌دهند، بیشتر در معرض سکته قرار دارند. فراموشی ممکن است اولین نشانه سکته باشد.
۳. داروها
از دست دادن حافظه ممکن است نشان‌دهنده این موضوع باشد که داروهای شما باید تغییر یابند. چند نوع داروی مختلف بر روی حافظه تأثیر می‌گذارند که عبارت‌اند از:
- قرص‌های خواب‌آور
- داروهای ضد حساسیت یا همان آنتی‌هیستامین‌ها
- داروهای ضد اضطراب
- داروهای ضدافسردگی
- یک سری داروهای مسکن
- داروهای مختص کاهش کلسترول
- داروهای دیابت
یک داروی رایج دیابت نوع ۲ به نام متفرمین (metformin) نیز با مشکلات حافظه ارتباط دارد.
۴. کمبود مواد مغذی در بدن
کمبود ویتامین B12 که برای عملکرد عادی اعصاب ضروری است، می‌تواند منجر به سردرگمی و حتی زوال عقل شود. شما باید روزانه حدود ۲٫۴ میلی‌گرم B12 در رژیم غذایی خود داشته باشید. این ویتامین در محصولات لبنی، گوشت، ماهی و مواد غذایی غنی‌شده با ویتامین B12 وجود دارد.
۵. استرس
استرس زیاد یا اضطراب می‌تواند باعث بروز مشکلاتی در قدرت توجه و حافظه شود. این مشکل در میان افرادی که مشغله کاری زیادی در خانه و محل کار دارند و به اندازه کافی نمی‌خوابند، بیشتر دیده می‌شود. معمولاً رفع استرس باعث بهبود حافظه می‌شود.
استرس مزمنی که درمان نشود، می‌تواند منجر به افسردگی شود. این امر نیز عملکرد مغز را تحت تأثیر قرار می‌دهد. اختلالات روحیه را می‌توان از طریق دارو و مشاوره درمان کرد.
عللی که به ندرت پیش می‌آیند؛ اما باعث از دست دادن حافظه می‌شوند
شرایط دیگری که منجر به بروز مشکلاتی در حافظه می‌شوند، عبارت‌اند از:
عفونت: از دست دادن حافظه ممکن است در اثر عفونت شدید در مغز مانند سیفلیس عصبی به وجود آید.
آسیب به سر: نشانه یک آسیب خفیف مغزی ممکن است سردرگمی و بروز مشکلاتی در حافظه و تمرکز باشد.
تومورها: حافظه و توانایی پردازش اطلاعات ممکن است تحت تأثیر تومورهای مغزی قرار بگیرد. علاوه بر این، روش‌های درمانی تومور مانند جراحی مغز، شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی نیز ممکن است مشکلاتی در حافظه به وجود آورند.
اعتیاد به الکل و مواد مخدر: اعتیاد به الکل و مواد مخدر حافظه را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
