اگر در اطراف خود بنگرید متوجه خواهید شد که بسیاری از افراد طبع و ذائقه شیرین دارند و عاشق خوردن مواد غذایی شیرین هستند. نه تنها بچه‌ها، حتی بزرگسالان نیز عادت به خوردن بیش از حد مواد غذایی شیرین دارند.
جدا از مواد غذایی مانند میوه‌ها، عسل، شهد افرا و … که قند طبیعی دارند، بسیاری ز غذاها و نوشیدنی‌هایی که از بیرون تهیه می‌شود دارای قند زیادی هستند و می‌توانند باعث مشکلاتی از قبیل اضافه وزن، چاقی، دیابت و بیماری‌های قلبی شوند.
طبق پیشنهاد انجمن قلب آمریکا، زنان نباید در روز بیش از ۶ قاشق چایخوری و مردان بیش از ۹ قاشق، قند مصرف کنند. همچنین پیشنهاد مصرف روزانه قند برای بچه‌ها نیز بستگی به سن و میزان نیاز کالری آنها دارد اما به طور متوسط باید بین ۳ تا ۶ قاشق چایخوری در روز باشد.
شیرینی‌جات معمولا اعتیاد آور هستند، بنابراین هر فردی ممکن است بیش از حد لازم مصرف کند. توجه داشته باشید که شیرینی‌های طبیعی مانند میوه‌ها، خرما، عسل و … نه تنها مضر نیستند، بلکه بسیار مفید هستند و می‌توانند جایگزین قند و شکر باشند.
در ادامه به ۸ نشانه مصرف بیش از اندازه قند اشاره می‌کنیم:
۱- اضافه وزن
خوردن بیش از حد قند منجر به اضافه وزن و افزایش ریسک چاقی می‌شود. کالری خالی (بی ارزش) در قند وشیرینی‌جات از سوزاندن چربی‌ها توسط سلول‌ها جلوگیری می‌کند. همچنین مصرف زیاد قند باعث بالا رفتن سطح انسولین در بدن و بهم ریختن متابولیسم بدن می‌شود.
همچنین قند زیاد منجر به تولید لیپوپروتئین در بدن می‌شود. لیپوپروتئین، آنزیمی است که بدن شما را تشویق به ذخیره غذا در سلول‌های چربی می‌کند.
۲- دیابت نوع ۲
مصرف شیرینی بیش از حد یکی از دلایل اصلی ابتلا به دیابت نوع ۲ است. خوردن بیش از حد شیرینی‌جات باعث مقاومت بدن در برابر انسولین و بالا رفتن انسولین در بدن می‌شود که دو عامل کلیدی در توسعه دیابت است. همچنین خوردن قند زیاد باعث تولید چربی در اطراف کبد می‌شود و در طول زمان بر عملکرد لورالمعده تاثیر می‌گذارد و منجر به مقاومت و مخالفت بدن در برابر انسولین می‌شود.
۳- مشکلات مربوط به سلامتی دهان و دندان
قند یکی از دلایل اصلی بیماری‌های لثه و پوسیدگی دندان‌ها است.
به طور طبیعی در دهان همه ما باکتری‌های مختلفی وجود دارد. هنگامی که غذاهای شیرین مصرف می‌کنیم، به باکتری‌ها این امکان را می‌دهیم تا رشد و تکثیر کنند و به دهان و دندان‌هایمان آسیب برسانند.
همچنین خوردن بیش از حد قند می‌تواند یکی از دلایل بوی بد دهان باشد. تحقیقی در سال ۲۰۰۳ نشان داد که خوردن قند و برخی کربوهیدرات‌ها باعث تولید اسید و پایین آوردن سطح PH در دهان، توسط باکتری‌ها و در نتجه پوسیدگی دندان‌ها و بوی بد دهان می‌شود. سعی کنید بعد از هر وعده غذایی، به خصوص بعد از خوردن غذاهای شیرین دندان‌های خود را مسواک بزنید.
۴- نوسانات در خلق و خو
اگر بعد از خوردن غذاهای شیرین متوجه تغییر در خلق و خوی خود شدید، احتمالا مصرف قند شما بیش از حد بوده است. مغز شما برای عملکرد مناسب نیاز به برخی منابع شیمیایی مانند گلوکز و انسولین دارد. اما زمانی که این مواد بیش از اندازه به مغز می‌رسند، منجر به برخی رفتارها و خلق و خو مانند عصبانیت، اضطراب و افسردگی در فرد می‌شود. این تغییرات پس از کاهش مصرف قند و انجام برخی فعالیت‌ها مانند ورزش، مدیتیشن و خواب مناسب، دوباره به حالت اول برمی‌گردد.
۵- مشکلات قلبی
اگر از نوعی مشکل قلبی رنج می‌برید شاید دلیلش میزان بالای قند خون در بدنتان باشد. قند خون بالا می‌تواند باعث بالا رفتن فشار خون و کلسترول در بدن شود و به قلب آسیب برساند. خوردن قند زیاد، LDL یا کلسترول بد را بالا می‌برد و همچنین باعث تنگ شدن عروق خونی و مشکلات قلبی می‌شود.
۶- حافظه ضعیف
تمرکز ضعیف و از دست دادن حافظه نیز می‌تواند به دلیل مصرف بیش از حد مواد قندی باشد. مصرف دوز بالای مواد قندی منجر به افزایش ناگهانی سطح قند خون و جلوگری از رسیدن گلوکز به سلول‌های مغز می‌شود. بدون گلوکوز، مغز نیز انرژی لازم را برای عملکرد مناسب ندارد. این امر می‌تواند باعث مشکلاتی از قبیل تمرکز، یادآوری و تصمیم‌گیری شود.
۷- مشکلات پوستی
آکنه، پوست خشک، سیاه شدن دور چشم‌ها و بسیاری از مشکلات پوستی دیگر می‌تواند به دلیل عادت خوردن بیش از حد مواد قندی باشد. علاوه بر این، مصرف بالای قند باعث تولید گلیسیری (glycation) در بدن و سرعت بخشیدن به روند پیری و چین و چروک پوست می‌شود.
۸- انرژی پایین
قند دارای کالری‌های خالی و بی ارزشی است که هیچ ماده مغذی را فراهم نمی‌کند. خوردن غذاهای قندی به سرعت انرژی شما را تقویت می‌کند و همچنین به سرعت انرژی را از شما می‌گیرد و فرد سریعا احساس خستگی و خواب آلودگی می‌کند. همچنین خوردن مواد قندی زیاد باعث می‌شود تا بدن قادر به جذب درست گلوکز و در نتیجه تولید انرژی نباشد و شخص احساس خستگی کند.
همچنین تجربه نشان داده است کسانی که مواد غذایی قندی زیادی مصرف می‌کنند، معمولا به اندازه کافی پروتئین و فیبر که دو ماده مغذی برای تولید انرژی در بدن است، مصرف نمی‌کنند.
