آنتی‌بیوتیک‌ها فقط عفونت‌هایی را درمان می‌کنند که توسط باکتری ایجاد شده‌اند. مصرف غیرضروری می‌تواند برای سلامت شما خطرناک باشد و خطر مقاومت در برابر آنتی‌بیوتیک را در شما افزایش دهد. وقتی باکتری نسبت به آنتی‌بیوتیک مقاوم شود دارو به خوبی اثر نمی‌کند یا کاملاً بی‌تأثیر خواهد بود.
آنتی‌بیوتیک‌ها سرماخوردگی معمولی را درمان نمی‌کند
آنتی‌بیوتیک‌ها با بیماری‌هایی که منشأ آنها باکتری است می‌جنگند. سرماخوردگی توسط ویروس ایجاد می‌شود. آنتی‌بیوتیک‌ها نمی‌توانند از سرماخوردگی پیشگیری کنند و حتی ممکن است به شما آسیب برسانند. مثلاً برخی افراد (یک نفر از ۴ هزار نفر) ممکن است واکنش حساسیتی داشته باشد؛ این واکنش می‌تواند کشنده نیز باشد. همچنین، آنتی‌بیوتیک غیرضروری به رشد چندین گونه از باکتری‌های رایج کمک کند که اکنون به آنتی‌بیوتیک مقاوم شده‌اند. به این دلیل و به دلایل دیگر، مصرف باکتری فقط در مواقع لزوم اهمیت دارد.
آنتی‌بیوتیک‌ها عفونت‌های باکتریایی را درمان می‌کنند
آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان عفونت‌ها و بیماری‌هایی که منشأ باکتریایی دارند مورد نیاز هستند. مثلاً برای درمان بیماری‌هایی مانند برونشیت باکتریایی، ذات‌الریه یا سینه‌پهلو، گلودرد میکروبی، عفونت گوش باکتریایی و چشم صورتی استفاده می‌شوند. وقتی آنتی‌بیوتیک‌ها درست استفاده شوند می‌توانند جان مردم را از مرگ نجات دهند.
گاهی اوقات عفونت‌های باکتریایی بر اثر ویروس سرماخوردگی ایجاد می‌شود. علامتی که عفونت باکتریایی در پی سرماخوردگی به همراه دارد درد در اطراف صورت و چشم است که با خم شدن و سرفه‌هایی با خلط سبز یا زردرنگ بدتر می‌شود. این علائم ممکن است با سرماخوردگی ایجاد شوند. اما اگر سرماخوردگی شما بیش از یک هفته طول بکشد یا شدیدتر شود ممکن است دچار عفونت باکتریایی شده باشید که نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک دارد. تنها پزشک شما می‌تواند آنتی‌بیوتیک تجویز کند. بنابراین، اگر فکر می‌کنید به آنتی‌بیوتیک نیاز دارید با پزشکتان مشورت کنید.
مقاومت در برابر آنتی‌بیوتیک
طبق گفتۀ مرکز مبارزه با بیماری امریکا (CDC)، مقاومت در برابر آنتی‌بیوتیک یکی از رایج‌ترین بیماری‌های جهان است. وقتی باکتری به طور مکرر در معرض آنتی‌بیوتیک قرار گیرد، مثلاً وقتی برای سرماخوردگی معمولی مصرف می‌شوند یا بیش از حد آنها مصرف می‌کنید، میکروب‌های بدن تغییر می‌کنند. همین امر باعث می‌شود میکروب‌ها آنتی‌بیوتیک را به طور کامل پس بزنند با نسبت به آنها مقاومت نشان دهند. در نتیجه، بیماری شما، بدون هیچ علامتی از بهبود، طولانی شود. یا ممکن است بیماری شما ناگهان بدتر شود. در این صورت، شاید مجبور باشید به دنبال درمان فوری بگردید و حتی در بیمارستان بستری شوید و چندین نوع آنتی‌بیوتیک مختلف از طریق رگ به شما تزریق شود. کسانی که در اطراف شما هستند نیز ممکن است نسبت به آن باکتری مقاوم شوند و به نوعی بیماری، مشابه با بیماری شما، مبتلا شوند که به سختی درمان شود.
مصرف عاقلانۀ آنتی‌بیوتیک‌ها
هنگام مصرف آنتی‌بیوتیک این ۳ نکته را به یاد داشته باشید:
- به نصیحت پزشک گوش کنید: این پزشک شماست که تعیین می‌کند عفونت شما از نوع باکتریایی است یا ویروسی. بنابراین، او در صورت نیاز برای شما آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند.
- آنتی‌بیوتیک را طبق نسخۀ پزشک مصرف کنید: مصرف آنتی‌بیوتیک تجویزشده برای بیماری شما باید سر وقت و طبق نسخۀ پزشک باشد. اگر بعد از اینکه درمان به پایان رسید هنوز قرصی باقی مانده بود، با فرض بر اینکه دوباره مریض می‌شوید، آنها را همان طور درون بستۀ خود دست نخورده نگه ندارید. هر قرصی که باقی مانده است را حتماً دور بیندازید.
- داروهای خود را به دیگران ندهید: آنتی‌بیوتیک خود را به افراد دیگر ندهید و آنتی‌بیوتیک اشخاص دیگر را مصرف نکنید. همۀ آنتی‌بیوتیک‌ها مثل هم نیستند. وقتی به آنتی‌بیوتیک نیاز داشتید، باید آنتی‌بیوتیک مناسبی، که برای آن بیماری خاصِ شما مناسب است، مصرف کنید.
سعیده اکبری
