بخش بویایی مغز اولین بخش مغز است که سیگنالهای مربوط به بو را از طریق سوراخهای بینی دریافت میکند. توانایی تشخیص عطرها و بوها بین افراد مختلف متفاوت است. همچنین تحقیقات نشان میدهند که تفاوت بارزی میان زنان و مردان از این نظر وجود دارد. زنان اغلب در بیشتر تستهای تشخیص بو بهتر از مردان عمل کردهاند.
نظریههایی مبنی بر این موضوع وجود دارد که تفاوت جنسیت در تشخیص بو بیشتر به دلیل تأثیرات احساسی و شناختی است تا توانایی ادراک.
تحقیقات قبل به دنبال بررسی علت بیولوژیکی قویتر بودن حس بویایی زنان بودند و بدین منظور مغز افراد را اسکن کرده و تفاوتهای ساختاری و حجمی آنها را مورد بررسی قرار دادند. این تحقیقات نتایج نابسامانی داشتند و بسیاری از سؤالات را بیپاسخ رها کردند.
یکی از پروفسورهای مؤسسه Biomedical Sciences در دانشگاه فدرال به همراه همکارانش شواهد بیولوژیک را بسیار مستقیمتر مورد بررسی قرار دادند. این محققان تعداد سلولهای بخش بویایی زنان و مردان را محاسبه کردند.
آنها مغز ۷ زن و ۱۱ مرد مرده را مورد بررسی قرار دادند. این افراد در زمان مرگ، سالم بوده و بالای ۵۵ سال سن داشتند. شغل هیچ کدام از این افراد ملزم به داشتن حس بویایی قوی نبود.
طبق نتایج این تحقیق، عصبهای بخش بویایی مغز زنان، ۵۰ درصد بیشتر از مردان است.
این محققان تعداد سلولهای بخش بویایی این افراد را شمردند و دریافتند که به طور میانیگین سلولهای این بخش از مغز زنان ۴۳ درصد بیشتر از مردان است. زمانی که این گروه تنها عصبهای این بخش مغز را مورد بررسی قرار دادند، این رقم به حدود ۵۰ درصد افزایش یافت.
این محققان میدانند که شناسایی این تفاوت به تنهایی نمیتواند اثبات کند که زنان حس قویتری دارند. این یافتهها حتی برای توضیح نتایج تحقیقات قبل در رابطه با تواناییهای متفاوت در شناسایی و یادآوری عطرها و بوها نیز کافی نیست.
با این حال یکی از محققان میگوید: «به طور کلی، مغزهای بزرگتر به اعصاب بیشتری نیاز دارند؛ زیرا پیچیدگی اعمال این مغزها بیشتر است. در نتیجه، منطقی به نظر میرسد که فکر کنیم اعصاب بیشتر در بخش بویایی مغز باعث میشود که حس بویایی آنها قویتر شود».
از آنجا که با افزایش سن سلولهای مغز ما افزایش نمییابد، به نظر میرسد که زنان از لحظه تولد با سلولهای بیشتری در بخش بویایی مغز متولد میشوند.
هنوز سؤالات بسیاری در این زمینه وجود دارد؛ از جمله این که چرا این توانایی زنان به مغزشان ربط دارد و چه مکانیسمی باعث میشود که سلولهای بویایی بیشتری در مغز زنان وجود داشته باشد.
یک نظریه در این رابطه میگوید حس بویایی قویتر به مادر و بچه کمک میکند تا پس از تولد به یکدیگر وابسته باشند. نظریه دیگری میگوید حس بویایی قوی زنان در انتخاب همسر نقش دارد.
پریا اقدامی