آیا تابحال متوجه صدای زانو، کتف یا کمر خود شده‌اید که در برخی مواقع و هنگام حرکت صدای تق تق می‌دهند. یا فرض کنید که در باشگاه ورزشی هستید و هنگام برخی تمرینات مانند دمبل زدن یا حرکات پا صدای بدی از مفاصل آرنج یا زانوی‌های خود می‌شنوید. گاهی اوقات این صداها خیلی مهم نیستند اما زمانی مهم و مساله ساز می‌شوند که همراه با درد یا تورم باشند. در چنین مواقعی مفاصل قصد دارند چه چیزی را به ما بگویند؟
چرا مفاصل بدن صدا می‌دهند؟
مفاصلی که معمولا صدا می‌دهند شامل زانو‌ها، آرنج، مچ دست، گردن، مفصل ران و کمر است. بدن ما به منظور حرکت راحت‌تر و نرم‌تر مفاصل نوعی مایع تولید می‌کند که خاصیت روان کنندگی دارد و به مفاصل کمک می‌کند تا در جهات مختلف به راحتی حرکت کنند و بچرخند.
این مایع “سینوویال” نام دارد و کارش این است که هنگام حرکت مفاصل، اصطکاک بین غضروف و مفاصل را کاهش دهد. این مایع شامل مخلوطی از گاز‌ها است و هنگامی که مفاصل و غضروف به هم می‌خورند این گاز‌ها آزاد می‌شوند و به شکل حباب در می‌آیند. به همین دلیل است که شما از مفاصل خود صدا می‌شنوید. دلیل دیگرش این است که وقتی یک مفصل حرکت می‌کند، تاندونی که آن را احاطه کرده است جابجا می‌شود و هنگامی که دوباره سر جایش برمی‌گردد شما این صدا را می‌شنوید.
اما اگر فردی درد و ورم مفاصل داشته باشد، این صدا اغلب به دلیل از دست دادن غضروف است که باعث زبری و سختی سطح مفاصل می‌شود.
آیا می‌توان از صدای مفاصل جلوگیری کرد؟
برای این کار بهتر است که بر روی بهبود مفاصل که مسئول این صداها است، کار کنیم و مطمئن شویم که همه عضلات اطراف مفصل به یک اندازه کار کنند. فرض کنیم که زانوی شما هنگام حرکت صدا می‌دهد. عضلات اطراف زانوی شما ممکن است تنگ باشند و باعث شود که تاندوم‌ها از جای خود خارج شوند و دوباره به سرعت ر جا خود برگردند. شما باید در چنین مواقعی تمرینات کششی انجام دهید و با این کار تمام ماهیچه‌های اطراف و همچنین دیگر عضلاتی که بر روی تحرک و قدرت زانو تاثیر می‌گذارد( مانند عضله‌های ران) را تقویت کنید.
آیا این صداها خطرناک است؟
بله و خیر. گاهی اوقات این صداها می‌تواند نشانه آرتروز یا انحطاط سطح مفاصل باشد که به آن “کریپتوس” گفته می‌شود. اما چگونه باید بفهمیم که این صداها خطرناک است؟ یک نشانه روشن می‌تواند هرگونه درد، تورم، محدودیت در حرکت یا گرما در اطراف مفاصلی باشد که صدا می‌دهند.
به بدن خود گوش فرادهید
هنگام هر ورزشی، از قدم زدن و دویدن گرفته تا بلند کردن وزنه باید به بدن خود گوش فرا دهید. اگر در هر زمانی صداهای مفاصل همراه با درد بود حتما با یک دکتر متخصص ملاقات کند زیرا ممکن است شرایط بدتر و منجر به التهاب تاندون، بورسیت( التهاب کیسه‌های بورس که حاوی مایع سینوویال هستند) و حتی وخیم‌تر شود. یک معاینه فزیکی می‌تواند به دکتر شما کمک کند تا درد را تشخیص دهد و قبل از وخیم‌تر شدن اوضاع مناسب‌ترین درمان را به کار گیرد.
نکته مهم دیگر این است که قبل از انجام هر تمرین ورزشی، نرمش کنید زیرا اگر هر صدمه‌ای به غضروف و مفاصل وارد شود ممکن است تا چند سال از این صدمه رنج ببرید.
