انسان ۵۲ ژن هوش دارد که این رقم رو به افزایش است.
طی تحقیقی که به تازگی صورت گرفته است، محققان ۵٢ ژن که با هوش ارتباط مستقیم دارند را کشف کردهاند. اغلب، میان محققان برای پیدا کردن ارتباطی بین هوش و ژنها و نیز اثبات آن اختلاف نظر وجود داشته است. بنابراین، کشف این ارتباط موفقیتی بزرگ محسوب میشود.
البته باید گفت که این ۵٢ ژن فقط ۵ درصد از ضریب هوشى میان افراد مختلف را تشکیل مىدهد. به عقیده محققان، هوش یک موضوع شخصیتی بسیار پیچیده است. با وجود این که ژنها اساساً مانند کوه یخ یک مانع بزرگ محسوب میشوند اما هنوز ژنهاى دیگرى وجود دارند که در ارتباط با هوش قابل بررسی باشند.
ژنهاى هوش
مشخصاً به دلیل اینکه مسئله پایههاى ژنتیکى هوش بسیار پیچیده هستند تحقیقات گذشته به نتایج موفقیتآمیزی دست نیافتهاند. اغلب آنها در تستهاى هوش مختلف تعداد کافى از افراد را براى شناسایى رابطه بین یک ژن با ضریب هوشى در نظر نگرفته بودهاند.
به عبارت دیگر، تحقیقات گذشته در مقیاس بسیار کوچکتری انجام میگرفته است. پیش از این مطالعات، محققان هیچ ذهنیتی از اینکه معماى ژنتیکى هوش چگونه خواهد بود، نداشتند. اگر تعداد این ژنها تنها فقط به یک یا دو ژن محدود میشد، قطعاً آنها با استفاده از روش اندازهگیری نمونههای به دست آمده از سایر تحقیقات موفق به تشخیص آن میشدند.
با این حال، نتایج تحقیقات اولیه حاکی از آن بود که هوش احتمالاً با هزاران ژن در ارتباط است. همچنین، بر اساس تحقیقات صورت گرفته در گذشته این مسئله به اثبات رسید که هوش یک ویژگی ارثی است؛ بین ۴٠ تا ٨٠ درصد از ضریب هوشى افراد مربوط به ژن آنها است. اما در تحقیقات جدید، محققان عامل ارثى بودن هوش را ۵۴ درصد تعیین کردهاند. پژوهشگران دادههاى ۷۸ هزار و ۳۰۸ نفر از افراد اروپایى را جمعآورى کردند و “دى.ان.اى” آنها را براى پیدا کردن چندریختى تکنوکلوئید مورد بررسی قرار دادهاند.
محققان تا همین چند وقت پیش ۱۲ عدد از ۵٢ ژنی که مرتبط با هوش بودهاند را شناسایی کرده بودند. یک گروه از ژنهایى که مربوط به هوش هستند و نیز در توسعه سلولی نقش دارند شامل ٣ عدد ژن میشوند که در ساخت و نگهدارى نورونها نقش دارند. این ۳ ژن بدین ترتیب هستند:
SHANK3: در تشکیل سیناپسها یا ایجاد فاصله بین نورونها نقش دارد.
DCC: مربوط به هدایت رشد اَکسونها است و از نورونها به عنوان سیمهاى ارتباطى استفاده میکند.
ZRHX3: در دوره رشد قادر است به تفکیک نورونها از سایر سلولها کمک کند.
ژن یعنی چه؟
جهت جلوگیرى از لغزش و اشتباه در دادههاى بسیار بزرگ، حداقل ٣ میلیون SNP در ژنوم انسان موجود است. از این رو پژوهشگران سطح استانداردها را در تحلیلهای خود بالا بردهاند. نتیجه به دست آمده بدین ترتیب اعلام شده است: براى هر ژن شناسایىشده، احتمال بیارتباطی با هوش، یک در میلیون است.
محققان همین روش را بر روى گروه دیگری از دادهها تکرار کردند که به جاى اندازهگیرى هوش عمومى، بالاترین سطح تحصیلات کسب شده را محاسبه میکند.
بر اساس مطالعات صورت گرفته، آىکیو ارتباط مستقیمی با کسب تحصیلات دارد. بنابراین، آنها این طور نتیجهگیری میکنند که ژنهاى حامل آىکیو نیز با تحصیلات مرتبط هستند. همچنین آنها دریافتند که تقریباً تمام متغیرهایى که کشف کردهاند با سطح تحصیلات فرد در ارتباط هستند.
اینها مسائل بسیار مهمى هستند اما نکته جالبی که از این مطالعات میتوان فهمید این است که براى فهم هوش و درک بیشتر پیچیدگی آن چکار باید بکنیم. به اعتقاد محققان نتایج به دست آمده در بیشتر موارد مربوط به رشد عصبى هستند. بنابراین، ما باید به درک بیشتری از رشد عصبى برسیم و آنچه را که در مغز باعث باهوش بودن یا نبودن افراد میشود را کشف کنیم. البته همه با این مسئله که “این مطالعات نقاط تاریکی از دلیل باهوش بودن برخی از افراد را روشن میکند” موافق نیستند.
اساساً فرضیه اولیه آنها مبنی بر این است که هر ژن مستقل از محیط اطراف و سایر ژنهاى دیگر، کار مشخص خود را انجام مىدهد. شواهد متعددی وجود دارد که نشان میدهد مشکلات بسیار زیادى در این راه وجود دارد. تمرکز بر روى مسئله رشد و شکل حرکتی ژن و سیستم محیطى آن، بسیار مؤثرتر و نتیجه بخشتر خواهد بود.
به اعتقاد محققان قدم بعدى در این مسیر، گسترش اندازه نمونههاى ژنوم به میلیون است که در نتیجه این کار میتوان اطلاعات خوبى به دست آورد.
محققان در حال حاضر درصدد هستند در تحقیقات بعدى خود روی افراد بیشترى مطالعه کنند. آنها امید دارند ژنهایى حتى با نقشهایی کوچکتر در زمینه هوش عمومى پیدا کنند. آنها قصد دارند به ژنهایى که کشف کردهاند نگاه دقیقترى داشته باشند تا کارایى آنها و این که آیا واقعاً مربوط به هوش هستند را دریابند و نیز این مسئله که چه چیز باعث مىشود یک فرد باهوش شود را روشن کنند.
ژنها عملکرد خاص خود را دارند که به ما ایدهاى از مکانیسم بیولوژیکى زیرساختى آنها مىدهد. چرا افراد باهوش با یکدیگر فرق دارند؟ آیا سلولها رفتار متفاوتى دارند یا سرعت پردازش اطلاعات آنها سریعتر است؟