خیلی از بیماریها در دسته “بیماریهای کشنده خاموش” جای میگیرند. این به آن دلیل است که علائم آنها پنهان است واغلب نادیده گرفته میشود.
این بیماریها اگر نادیده گرفته شوند حتی ممکناست فرد را به کشتن دهند. ممکن است خیلی از افراد همین حالا هم بدون اینکه بدانندبا این بیماریها زندگی کنند، به همین دلیل است که شناختن این بیماریها و درمانآنها مهم است.
این شما و این هم ۱۰ بیماری کشنده خاموش:
۱- فشار خون بالا
بر اساس گزارشات ۷۰ درصد افراد بزرگسال در آمریکا دچار فشار خون بالا هستند، این یعنی از هر ۳ نفر یک نفر. فشار خون بالا معمولا در نتیجه استرس، مصرف دخانیات، مصرف نمک زیاد، هیجان و اضطراب، نوشیدن بیش از حد نوشیدنیهای الکلی و نشستن بیش از حد بروز میکند.
از موارد دیگر میتوان به چاقی، ژنتیک، استفاده از قرصهای ضد بارداری یا مسکن، بیماری های کلیوی یا بیماریهای غدد فوق کلیوی اشاره کرد.
فشار خون بالا معمولا نشانههای آشکاری ندارد. در بعضی موارد ممکن است باعث سر درد، بریده بریده شدن تنفس یا خون دماغ میشود. اما این نشانهها در مواقعی که بیماری خیلی وخیم شده باشد ظاهر میشوند.
دکترتان میتواند به راحتی فشار خونتان رااندازه گیری کند. نزد او بروید و مطمئن شوید مشکلی ندارید.
۲- دیابت
دیابت بیماری است که به مراقبت همیشگی و نظارت نیاز دارد. همانطور که میدانید دو نوع دیابت دارید: دیابت نوع یک که در آن بدن اصلا انسولین نمیسازد و دیابت نوع دو که در آن بدن به میزان کافی انسولین تولید نمیکند و یا نمیتواند از آن به خوبی استفاده کند.
بعضی از نشانههای دیابت شامل تشنگی زیاد، گرسنگی، کاهش وزن ناگهانی، دفع ادرار مکرر، خستگی، دیر خوب شدن زخمهای بدن و تاری دید است.
هنوز دلایل دقیق بروز بیماری دیابت مشخص نیست اما به نظر میرسد ژنتیک، چاقی، رژیم غذایی ضعیف و ورزش نکردن نقش زیادی در ابتلای فرد به این بیماری بازی میکنند.
اگر خطر ابتلا به دیابت شما را تهدید میکند وهر کدام از نشانههای بالا را دارید، سطح گلوکز خونتان را چک کنید.
۳- بیماری سرخرگ کرونری
این بیماری قلبی شایع در اثر تجمع پلاکت در دیوارههای سرخرگها بروز میکند. این تجمع به تدریج بیشتر میشود و باعث باریک و باریکتر شدن مسیر عبور خون میشود تا جایی که سرخرگ به طور کامل مسدود شود. با گذشت زمان این بیماری حتی میتواند باعث ضعیف شدن ماهیچههای قلب شود.
از عواملی اصلی و مهمی که باعث بروز این بیماری میشوند میتوان به چاقی یا اضافه وزن، سابقه خانوادگی یا داشتن بیماری قلبی، مصرف دخانیات و کم بودن تحرکات فیزیکی فرد اشاره کرد.
بیماری سرخرگ کرونری هیچ نشانه قابل تشخیصی ندارد، تا زمانی که فرد سکته کند. پس بهتر آن است که همواره برای چکاپ نزد دکتر بروید.
رژیم غذاییتان باید کم چربی و کم سدیم باشد. سیگار را ترک کنید، ورزش کنید و بعد از مشورت با دکترتان برای پیشگیری از بیماری دارو مصرف کنید.
۴- بیماری کبد چرب
بیماری کبد چرب زمانی رخ میدهد که کبد در شکستن چربیها دچار مشکل شود و به همین دلیل چربیها در کبد تجمع پیدا میکنند. این بیماری معمولا ارثی است. در مراحل آغازین، بیماری معمولا هیچ نشانه قابل تشخیصی ندارد و خطرناک هم نیست. با گذشت زمان تجمع چربیها در کبد باعث اتهاب آن و ایجاد زخم میشود. در این مرحله است که بیماری خطرناک میشود.
فرد بیمار ممکن است درد کم یا زیادی را در قسمت راست بدن در بالای شکم احساس کند، احساس خستگی کند، اشتهایش را از دست دهد و در کل احساس سلامت نکند. اگر جراحی بای پس معده داشته اید، احتمال ابتلای شما به این بیماری بیشتر میشود. از دیگر مواردی که خطر ابتلا به بیماری کبد چرب را بالا میبرند میتوان به چاقی، سندرم تخمدان پلی کیستیک، دیابت نوع دو، تیروئید کم کار و غده هیپوفیز کم کار اشاره کرد.
یک آزمایش خون ساده یا سونوگرافی میتواند بیماری را در مراحل اولیه تشخیص دهد.
۵- پوکی استخوان
پوکی استخوان بیماری است که منجر به زوال استخوانها میشود و آنها را نازک و شکننده میکند. این بیماری خاموش هم در مراحل اولیه نشانهای ندارد. به همین دلیل است که تشخیص آن سخت است. به علاوه بیماری میتواند در هر سنی بروز کند.
معمولا اولین نشانههای این بیماری شکستگیهای دردناک استخوان است. چند نشانه این بیماری شامل کوتاه شدن قد به مرور زمان، درد کمر، خم شدن قامت و شکستگی استخوان حتی در اثر کوچکترین ضربهها است.
این بیماری بیشتر در این موارد بروز میکند: زن بودن ، بعد از یائسگی و یا فردی از تبار قفقازی یا آسیایی بودن. دیگر مواردی که خطر ابتلا به پوکی استخوان را بالا میبرند شامل سابقه این بیماری در خانواده، رژیم غذایی نامناسب، ورزش کم، مصرف دخانیات و استفاده داروهایی خاص.
اگر فکر میکنید ریسک ابتلا به پوکی استخوان در شما زیاد است، با دکترتان مشورت کنید و از او بخواهید برایتان تست تراکم استخوان بنویسد. برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری به طور مرتب ورزش کنید، غذاهای سالم بخورید (به خصوص غذاهایی که سرشار از ویتامین D و کلسیم هستند) و از مصرف دخانیات بپرهیزید.
۶- سرطان کولون
سرطان کولون هم یکی دیگر از قاتلان خاموش است. تومور کولون یا رکتوم در ابتدا یک غده کوچک است که پولیپ خوانده میشود. اکثر این پولیپها سرطانی نیستند اما وقتی نادیده گرفته میشوند و کاری برای درمان آنها انجام نمیشود، ممکن است بعضی از آنها بعد از چند سال سرطانی شوند. در ۹۰ درصد موارد تشخیص سریع و برداشتن غدههای سرطانی کولون، سرطان را درمان میکند. اما مسئله اینجا است که باید مرتبا چکاپ دهید تا به محض یافتن یک غده آن را بردارید.
به علاوه سرطان کولون خیلی زود خود را نشان نمیدهد، اگر متوجه شده اید که بیشتر از حد معمول دچار یبوست، اسهال، خون در مدفوع، خروج گازهای غیر معمول و درد شکمی میشوید، به طور ناخواسته کاهش وزن داشتید، استفراغ میکنید و خسته هستید، یک چکاپ ساده بدهید تا ببینید مشکلتان چیست.
۷- سرطان پوست ملانوما
ملانوما، در اثر تابش اشعه یو وی خورشید یا به علت قرار گرفتن در معرض دستگاههای برنزه کننده، آهسته آهسته در لایه بالایی پوستتان گسترش پیدا میکند. اگر سابقه خانوادگی ابتلا به این بیماری را دارید، پوستی رنگ پریده دارید که به سرعت در معرض آفتاب میسوزد و تعداد زیادی خال و کک و مک بر روی صورت دارید، احتمال ابتلا به این بیماری در شما زیاد است. احتمال ابتلا به این بیماری در مردان و افراد بالای ۴۰ سال باز هم بیشتر است.
معمولا غدههای قرمز و نقاط پوسته پوسته روی پوست که حتی بعد از گذشت چند هفته هم خوب نمیشوند اولین نشانههای سرطان پوست هستند. اگر مورد مشکوکی روی پوستتان میبینید که خوب هم نمیشود دکترتان را در جریان بگذارید تا آن را چک کند.
از برخورد زیاد با تابش یو وی و دستگاههای برنزه کننده و لامپ حمام آفتاب خودداری کنید، از کرمهای ضد آفتاب استفاده کنید، از بیرون رفتن در ساعاتی که تابش خورشید در قویترین وضعیت خود است خودداری کنید و به طور مرتب چکاپ دهید.
۸- شاگاس
شاگاس یا ریپانوزومیازیس آمریکایی یک بیماری ناشی از حمله پروتوزوآ است که ۱۰ میلیون نفر را در سرتاسر جهان مبتلا کرده است. عامل این بیماری در اثر نیش یک حشره که “بوسه” نامیده میشود به انسان منتقل میشود. در مراحل اولیه بیماری نشانهای ندارد حتی اگر تعداد این پروتوزوآها در خونتان زیاد باشد.
در ۵۰ درصد از افراد مبتلا اولین نشانهها شامل درد (در نقطهای که پروتوزوآ به بدن وارد شده)، ورم پلکها (اگر پروتوزوآ از طریق چشم وارد بدن شده باشد)، تب، خستگی زیاد، درد بدن، سر درد، بیاشتهایی، حالت تهوع و استفراغ است.
در مراحل پیشرفته، این بیماری منجر به بروز مشکلات گوارشی و قلبی عروقی در فرد مبتلا شده و ممکن است حتی به مرگ او بیانجامد.
اگر در منطقهای زندگی میکنید که این حشرات مرگبار وجود دارند و یا از فردی آلوده به این ویروس خون دریافت کرده اید، احتمال ابتلای شما به این بیماری وجود دارد. اگر فکر میکنید به این بیماری مبتلا هستید، دکترتان را در جریان بگذارید. با یک آزمایش خون ساده میتوان به وجود این بیماری پیبرد.
۹- هپاتیت
هپاتیت بیماری آماس کبد است که افراد زیادی در سراسر دنیا به آن آلوده هستند. این بیماری ویروسهای مختلفی دارد که انواع مختلفی از آن را ایجاد میکنند. هپاتیت نوع A و E در اثر مصرف غذا یا آب آلوده به وجود میآید. هپاتیت نوع B، C و D در اثر انتقال خون آلوده به فرد، تماس جنسی و در هنگام تولد منتقل میشود. این بیماری در اثر مصرف الکل زیاد و بیماری خود ایمنی هم بروز میکند.
ممکن است ویروس برای چند سال در بدن وجود داشته باشد و هیچ نشانهای نداشته باشد. با این حال میتواند نشانههایی مانند خستگی زیاد، عضله درد، یرقان، مدفوع کم رنگ، تب کم، استفراغ و اسهال ایجاد کند. اگر نشانههای بالا را دارید از دکترتان بخواهید برایتان آزمایش خون بنویسد. اگر ریسک ابتلا به هپاتیت در شما بالا است، واکسن آن را بزنید.
۱۰- سرطان دهانه رحم
بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی سرطان دهانه رحم چهارمین سرطان و دلیل مرگ به خاطر سرطان در زنان، به خصوص در کشورهای در حال توسعه است. این سرطان معمولا در مراحل اولیه نشانهای ندارد.
اگر با این سرطان مبارزه نشود به زودی در مثانه، کبد، روده یا ریه هم پخش میشود. در مراحل بعدی بیماری ممکن است فرد نشانههایی مانند درد لگن و خونریزی واژینال هم رخ دهد.
این سرطان در اثر حمله ویروس HPV رخ میدهد که از طریق تماس جنسی انتقال مییابد. در اکثر مواقع سیستم دفاعی زنان قادر به مبارزه با این بیماری هست، اما انواع خاصی از این ویروس قادر به ایجاد سرطان دهانه رحم هستند.
احتمال ابتلا به سرطان دهانه رحم در زنانی که دخانیات مصرف میکنند، روابط جنسی پر خطر دارند، بچههای زیادی دارند، اضافه وزن دارند، برای مدتی طولانی از قرصهای کنترل بارداری استفاده میکنند و یا در معرض ویروس HPV قرار میگیرند، بیشتر از سایرین است.
معمولا زمان زیادی طول میکشد تا یک سلول عادی در دهانه رحم به سلولی سرطانی تبدیل شود. پس اگر حتی نشانههای کوچکی از این بیماری را میبینید، دکترتان را در جریان بگذارید تا از شما تست “پاپ اسمیر” بگیرد.