سال‌هاست که مضرات سیگار و الکل در افزایش خطر ابتلا به سرطان برای عموم روشن شده است. با این حال، یافته‌های جدید علمی نشان می‌دهند که برخی عادت‌های روزمره که شاید بی‌ضرر به نظر برسند، نیز می‌توانند در بروز سرطان نقش داشته باشند. دکتر میکائل آ. سکرس، در مقاله‌ای برای واشنگتن‌پست به پنج مورد از این عوامل پرداخته که شاید تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند.
۱. خطرات پنهان در تتو (دَتُم)
رواج روزافزون تتو در میان جوانان
طبق پژوهش مرکز تحقیقاتی Pew، تقریباً یک‌سوم آمریکایی‌ها دارای تتو هستند؛ این آمار در زنان و افراد زیر ۵۰ سال بیشتر است.
آیا تتو با سرطان در ارتباط است؟
در یک مطالعه بر روی حدود ۵۶۰۰ نفر در سوئد، مشخص شد که احتمال ابتلا به لنفوم در افرادی که تتو دارند، ۲۱ درصد بیشتر از افراد بدون تتو است. همچنین مطالعه‌ای دیگر در دانمارک ارتباط بین تتو و سرطان لنف و پوست را نشان داد.
علت احتمالی این ارتباط
ممکن است جوهر تتو باعث شود که تشخیص زودهنگام برخی سرطان‌های پوستی دشوار گردد. البته باید توجه داشت که این مطالعات هنوز در مقیاس کوچک انجام شده‌اند و نمی‌توان از آن‌ها نتیجه‌گیری قطعی گرفت.
۲. نادیده‌گرفته‌شدن خطر نارجیله
نارجیله مضرتر از سیگار؟
بر خلاف باور رایج، نارجیله ممکن است آسیب بیشتری نسبت به سیگار داشته باشد. در طول یک ساعت نارجیله کشیدن، فرد ممکن است ۱۰۰ تا ۲۰۰ برابر بیشتر از یک سیگار دود وارد ریه‌های خود کند.
یافته‌های علمی جدید
در تحقیقی که در ویتنام با مشارکت ۴۰ هزار نفر انجام شد، مشخص شد که نارجیله کشیدن با افزایش مرگ‌ومیر ناشی از سرطان‌های کبد، ریه، سر و گردن و معده مرتبط است.
۳. نوشیدن نوشیدنی‌های بسیار داغ
مطالعه‌ای گسترده در چین
در پژوهشی که روی بیش از ۴۵۰ هزار نفر در چین انجام شد، مشخص شد افرادی که به طور روزانه الکل می‌نوشند و هم‌زمان چای بسیار داغ می‌نوشند، پنج برابر بیشتر در معرض خطر سرطان مری قرار دارند. این رقم برای افراد سیگاری دو برابر بود.
مکانیسم اثر نوشیدنی داغ
مصرف طولانی‌مدت نوشیدنی‌هایی با دمای بیش از ۶۰ درجه سانتی‌گراد (۱۴۰ درجه فارنهایت) ممکن است به سلول‌های مری آسیب بزند.
تأیید در مطالعات اروپایی
در بریتانیا نیز دو تحقیق جداگانه نشان دادند که نوشیدن مایعات بسیار داغ خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد، در حالی که نوشیدن چای ولرم می‌تواند خطر مرگ ناشی از سرطان و بیماری‌های قلبی را کاهش دهد.
۴. مواد شیمیایی در صاف‌کننده‌ها و رنگ موها
ترکیبات مضر در محصولات آرایشی
بسیاری از محصولات صاف‌کننده و رنگ مو حاوی فرمالدهید (که یک ماده سرطان‌زا است) یا مواد مختل‌کننده هورمونی مانند فتالات‌ها هستند.
افزایش ریسک سرطان در زنان
مطالعه‌ای که در سال ۲۰۲۰ روی بیش از ۴۶ هزار زن انجام شد، ارتباط بین استفاده از رنگ موی دائمی و افزایش خطر ابتلا به سرطان پستان را نشان داد. این خطر در زنان سیاه‌پوست بیشتر بود.
تأثیر صاف‌کننده‌ها بر رحم و تخمدان
همچنین، استفاده مکرر از صاف‌کننده‌های شیمیایی با افزایش خطر ابتلا به سرطان تخمدان و رحم در ارتباط بوده است.
۵. گوشت‌هایی که با حرارت زیاد پخته می‌شوند
مراقب منقل و کباب باشید!
با اینکه کباب‌پزی و پخت گوشت روی منقل یکی از تفریحات رایج تابستانی است، اما پخت گوشت قرمز، مرغ، ماهی یا گوشت خوک با دمای بالا باعث تولید ترکیباتی مانند آمین‌های هتروسیکلیک و هیدروکربن‌های آروماتیک چندحلقه‌ای می‌شود که می‌توانند سرطان‌زا باشند.
یافته‌های مطالعاتی
تحقیقات گسترده نشان داده‌اند که افرادی که به طور منظم گوشت پخته‌شده با دمای بالا مصرف می‌کنند، احتمال ابتلا به سرطان روده بزرگ (کولورکتال) در آن‌ها اندکی بیشتر است.
جمع‌بندی: آگاهانه زندگی کنیم
با اینکه برخی از این عوامل هنوز نیاز به تحقیقات بیشتری دارند، آگاهی از آن‌ها می‌تواند به انتخاب‌های هوشمندانه‌تر در سبک زندگی کمک کند. برخی عادت‌های به‌ظاهر بی‌ضرر ممکن است در طول زمان تأثیرات جدی بر سلامت ما داشته باشند.
پرسش‌های متداول
۱. آیا تتو گرفتن همیشه با سرطان در ارتباط است؟
خیر. گرچه برخی مطالعات ارتباط‌هایی یافته‌اند، اما هنوز مدرک قوی برای اثبات این ارتباط وجود ندارد.
۲. آیا نارجیله کشیدن از سیگار سالم‌تر است؟
خیر. نارجیله ممکن است بیشتر از سیگار به بدن آسیب بزند، زیرا فرد مقدار بسیار بیشتری دود و مواد شیمیایی مضر دریافت می‌کند.
۳. نوشیدن چای داغ تا چه دمایی بی‌خطر است؟
دمای زیر ۶۰ درجه سانتی‌گراد برای نوشیدنی‌ها ایمن‌تر است. نوشیدنی‌های بسیار داغ می‌توانند به سلول‌های مری آسیب بزنند.
۴. آیا رنگ موی گیاهی هم خطر دارد؟
بعضی رنگ‌های گیاهی ممکن است ایمن‌تر باشند، اما هنوز بهتر است قبل از مصرف، مواد تشکیل‌دهنده محصول را بررسی کنید.
۵. آیا پختن گوشت در خانه هم خطرناک است؟
اگر گوشت را با دمای پایین‌تر و به صورت ملایم بپزید، خطر تولید مواد سرطان‌زا کاهش می‌یابد.
