عسل یک ماده طبیعی خوشمزه و شیرین است که قرن‌هاست مورداستفاده بشر قرار گرفته است. برخی از افراد بر این باورند که مصرف عسل به‌ویژه عسل محلی می‌تواند به پیشگیری از آلرژی یا کاهش علائم آن کمک کند. اما آیا پشتوانه علمی برای این ادعا وجود دارد؟ در این مقاله به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت.
تئوری پشت استفاده از عسل برای آلرژی
این تئوری بر پایه مفهوم “ایمونوتراپی” یا “واکسن درمانی” استوار است. در ایمونوتراپی، با تزریق مقدار کمی از ماده حساسیت‌زا به فرد، به‌تدریج بدن او نسبت به آن ماده حساسیت‌زدایی می‌شود. طرف‌داران مصرف عسل برای آلرژی بر این باورند که عسل حاوی گرده گل‌هایی است که در منطقه شما وجود دارند و با مصرف آن، بدن شما در معرض مقدار کمی از گرده گل قرار می‌گیرد و به‌تدریج نسبت به آن حساسیت کمتری پیدا می‌کند. به‌عبارت‌دیگر، مصرف عسل مانند یک ایمونوتراپی خوراکی عمل می‌کند و باعث کاهش علائم آلرژی فصلی می‌شود.
آیا شواهد علمی این تئوری را تأیید می‌کنند؟
تحقیقات انجام شده در مورد اثربخشی عسل در پیشگیری یا درمان آلرژی نتایج متناقضی را نشان داده است. برخی از مطالعات کوچک نشان داده‌اند که مصرف روزانه عسل محلی ممکن است به کاهش علائم آلرژی فصلی کمک کند. بااین‌حال، این مطالعات دارای حجم نمونه کم بوده و برای نتیجه‌گیری قطعی نیاز به تحقیقات گسترده‌تر با حجم نمونه بیشتر است.
از سوی دیگر، برخی مطالعات دیگر هیچ تأثیر مثبتی از مصرف عسل بر روی علائم آلرژی مشاهده نکرده‌اند. همچنین باید توجه داشت که گرده موجود در عسل، گرده گل‌هایی است که زنبورعسل از آنها تغذیه کرده است و لزوماً با گرده گل‌هایی که باعث ایجاد آلرژی در شما می‌شوند، یکسان نیست. باد، عامل اصلی انتقال گرده گل‌هایی است که باعث ایجاد آلرژی فصلی می‌شوند، درحالی‌که زنبورعسل معمولاً گرده گل را از گیاهان اطراف کندو جمع‌آوری می‌کند.
نکات مهم در مورد مصرف عسل برای آلرژی
- عسل یک درمان اثبات شده برای آلرژی نیست. در حال حاضر، شواهد علمی کافی برای تأیید اثربخشی عسل در پیشگیری یا درمان آلرژی وجود ندارد.
- مصرف عسل ممکن است با خطراتی همراه باشد. مصرف عسل برای کودکان زیر یک سال ممنوع است، زیرا ممکن است حاوی باکتری‌هایی باشد که منجر به بوتولیسم نوزادی شود. همچنین، برخی از افراد ممکن است به خود عسل حساسیت داشته باشند.
- اگر علائم آلرژی دارید، به پزشک مراجعه کنید. پزشک شما می‌تواند باتوجه‌به نوع و شدت آلرژی شما، بهترین روش درمانی را توصیه کند.
روش‌های مؤثر برای پیشگیری و درمان آلرژی
اگرچه مصرف عسل برای پیشگیری از آلرژی توصیه نمی‌شود، اما روش‌های دیگری وجود دارند که به کاهش علائم آلرژی کمک می‌کنند، از جمله:
- استفاده از داروهای ضد حساسیت: داروهای ضد حساسیت بدون نسخه و تجویزی می‌توانند به کاهش علائم آلرژی مانند آبریزش بینی، عطسه و خارش چشم کمک کنند.
- ایمونوتراپی: ایمونوتراپی یک روش درمانی مؤثر برای آلرژی است که در آن به‌تدریج مقدار کمی از ماده حساسیت‌زا به فرد تزریق می‌شود تا بدن نسبت به آن حساسیت‌زدایی شود.
- شناسایی و اجتناب از عوامل ایجادکننده آلرژی: سعی کنید عوامل ایجادکننده آلرژی خود را شناسایی کنید و از قرارگرفتن در معرض آنها اجتناب نمایید. برای مثال، اگر به گرده گل حساسیت دارید، در روزهای بادخیز کمتر بیرون بروید و پنجره‌ها را بسته نگه دارید.
- شستشوی بینی: شستشوی بینی با سرم نمکی می‌تواند به پاک‌کردن مخاط و کاهش علائم آلرژی کمک کند.
نتیجه‌گیری
درحالی‌که عسل یک ماده غذایی خوشمزه و دارای خواص مفید است، اما مصرف آن به‌عنوان روشی برای پیشگیری یا درمان آلرژی توصیه نمی‌شود. اگر علائم آلرژی دارید، با پزشک خود مشورت کنید تا بهترین روش درمانی را برای آلرژی خود پیدا کنید.
