ورود آزمایش خون به حوزه تشخیص بیماری آلزایمر منجر به تغییر پارادایمی در دنیای پزشکی شده است.
این نوآوری امکانات جدیدی را برای تشخیص به موقع و ارائه درمان‌های زودهنگام فراهم می‌کند – یک عامل حیاتی با توجه به ظهور درمان‌های جدید برای آلزایمر که می‌تواند مسیر این بیماری را تغییر دهد.
آزمون‌های خون و چالش اعتمادپذیری
با وجود اینکه پتانسیل آزمایش خون بسیار امیدوارکننده است، این سوال اساسی مطرح می‌شود که آیا این آزمایش‌ها قابل اعتماد هستند؟ پاسخ این سوال همچنان در هاله‌ای از ابهام بود، زیرا مقایسه مستقیم میان این آزمایش‌ها انجام نشده بود.
نبرد آزمایش‌های خون برای آلزایمر
با این چالش روبرو، تیمی از کارشناسان به رهبری دکتر سوزان شیندلر در دانشکده پزشکی دانشگاه واشنگتن در سنت لوئیس، وظیفه حیاتی مقایسه دقت آزمایش‌های خون موجود در بازار را بر عهده گرفتند.
تلاش‌های پژوهشی بر روی شش آزمایش خون متمرکز بود که چهار مورد از آن‌ها در حال حاضر در دسترس بالینی قرار دارند. هدف این پژوهش تعیین بهترین آزمایش‌ها برای شناسایی نشانگرهای آلزایمر، یعنی پلاک‌های آمیلوئید در مغز بود.
نتایج این پژوهش که در کنفرانس بین‌المللی انجمن آلزایمر اعلام شد، نشان داد که برخی از این آزمایش‌ها می‌توانند جایگزین روش‌های مرسوم و تهاجمی مانند نوار مغزی و نمونه‌گیری از مایع نخاعی در بسیاری از بیماران شوند.
رمزگشایی از معمای تشخیص
دکتر شیندلر توضیح داد: “برخی از آزمایش‌های خون دقیق هستند و برخی دیگر نه، و پزشکان نمی‌دانند کدام آزمایش‌ها را استفاده کنند.”
اما این مقایسه مستقیم اکنون اطلاعات قابل اعتمادتری به پزشکان ارائه می‌دهد و آن‌ها را قادر می‌سازد تشخیص‌های دقیقی به بیماران خود ارائه دهند. اهمیت تشخیص زودهنگام و دقیق آلزایمر نمی‌تواند نادیده گرفته شود، به ویژه با ورود گزینه‌های درمانی جدید.
جستجو برای نشانگرهای بیولوژیکی ایده‌آل
شش آزمایش خونی که مورد مطالعه قرار گرفتند توسط گروه‌های مختلف توسعه یافته‌اند. تیم‌های پشت این آزمایش‌ها از شرکت‌های ALZpath، C2N Diagnostics، Fujirebio Diagnostics، Janssen، Quanterix و Roche Diagnostics هستند.
جالب است که C2N Diagnostics یک استارت‌آپ تحت حمایت دانشگاه واشنگتن است. هر یک از این آزمایش‌ها سطح یک یا چند نشانگر بیولوژیکی مرتبط با آلزایمر را در خون اندازه‌گیری کردند. در میان این آزمایش‌ها، پنج نشانگر بیولوژیکی مختلف با استفاده از تکنیک‌های مختلف مورد ارزیابی قرار گرفتند. اما یک نشانگر بیولوژیکی، پروتئین فسفریله‌شده تاو 217 (p-tau217)، در شناسایی نشانه‌های آلزایمر بهتر از دیگران عمل کرد.
دکتر کلن پترسن، مدرس نورولوژی در دانشکده پزشکی گفت: “برخی افراد فکر می‌کردند که ممکن است نیاز باشد چندین نشانگر بیولوژیکی را اندازه‌گیری کنیم تا ویژگی‌های مختلف آلزایمر را شناسایی کنیم. اما ما اینگونه نیافتیم. p-tau217 به تنهایی می‌تواند همه این کارها را انجام دهد.”
بهترین آزمایش‌های خون
از میان آزمایش‌های مورد مطالعه، آزمایش‌هایی که از p-tau217 استفاده می‌کردند دقت بالایی نشان دادند. آزمایش‌های PrecivityAD2 از C2N Diagnostics و Lumipulse از Fujirebio جزو برترین‌ها بودند. دانشمندان در تحلیل‌های خود به این نتیجه رسیدند که برای استفاده از یک آزمایش خون بدون نیاز به آزمایش‌های اضافی، باید به دقتی مشابه آزمایش‌های مایع مغزی تایید شده توسط FDA، که حدود 90% حساسیت و اختصاصیت دارند، برسند.
آینده تشخیص و درمان آلزایمر
با پیشرفت در تشخیص آلزایمر با استفاده از آزمایش خون، تاثیرات آن فراتر از تست‌های ساده خواهد بود. این پیشرفت‌ها می‌توانند راه را برای برنامه‌های درمانی شخصی‌سازی شده هموار کنند که بر اساس نیازهای فردی بیماران طراحی می‌شوند و کارایی درمان‌های جدید را افزایش دهند.
به علاوه، با بهبود دقت این آزمایش‌ها، ممکن است دسترسی به تشخیص زودهنگام برای جمعیت‌های کم‌خدمت نیز افزایش یابد که شاید به روش‌های تشخیصی مرسوم دسترسی نداشته باشند.
پژوهش‌های مداوم در زمینه نشانگرهای بیولوژیکی اضافی نیز امید به کشف بینش‌های جامع‌تر درباره آلزایمر و شاید درمان‌های جدید را افزایش می‌دهد. همکاری‌های میان موسسات دانشگاهی، شرکت‌های بیوتکنولوژی و ارائه‌دهندگان خدمات بهداشتی برای پیشبرد این نوآوری‌ها و اطمینان از رسیدن مزایای این پیشرفت‌ها به افرادی که به آن نیاز دارند، حیاتی خواهد بود.
آینده امیدوارکننده به نظر می‌رسد و مسئولیت جمعی ماست که از این پیشرفت‌ها برای بهبود مراقبت و پژوهش در زمینه آلزایمر استفاده کنیم.
