آیا تا به حال به ماهی‌هایی که با عزمی راسخ در رودخانه‌ها می‌پرند، فکر کرده‌اید؟ این موجودات پرتلاش، از جمله سالمون و گونه‌های مشابه، یک ویژگی مشترک دارند. همه آن‌ها با تصمیم مهمی در زندگی خود روبرو هستند: ماندن در رودخانه یا مهاجرت به دریا و سپس بازگشت برای تولیدمثل.
این انتخاب در مورد بقا است و تصمیم سختی است، زیرا هر دو مسیر چالش‌های منحصر به فرد خود را دارند.
مهاجرت سالمون به دریاهای آزاد
ماهی‌های شبیه به سالمون، که به سالمونیده‌ها معروف هستند، اغلب انتخاب می‌کنند که یا در زادگاه خود بمانند یا با آب شور دریاهای آزاد سازگار شوند و بعدها برای تخم‌گذاری به رودخانه بازگردند.
این تقسیم‌بندی استراتژی‌ها بر نحوه تکامل این جوامع ماهی در طول زمان تأثیر می‌گذارد، به‌ویژه وقتی که شرایط محیطی و تعامل آن‌ها با این شرایط را در نظر می‌گیریم.
این تعامل پیچیده می‌تواند ویژگی‌های فردی را شکل دهد و منجر به تغییر در نسبت ماهی‌هایی شود که هر کدام از مسیرهای مختلف را انتخاب می‌کنند.
این تفاوت‌های استراتژیک در دنیای حیوانات غیرعادی نیست، اما اینکه چنین تفاوت‌هایی چگونه بر تکامل جمعیت‌ها تأثیر می‌گذارد به طور کامل شناخته نشده است. بنابراین، محققان به دنبال کشف اسرار این تصمیمات آبی هستند.
مقیم یا مهاجر؟
برای بررسی این موضوع، تیمی از محققان به رهبری جون‌نوسوکه هوریتا از انجمن هواشناسی ژاپن و یویا تاچیکی، استادیار دانشگاه شهری توکیو، یک مدل ریاضی توسعه دادند.
این مدل ویژگی‌های شناخته شده گونه خاصی از سالمونیدها، یعنی سالمون ماده ماسو را در بر می‌گیرد و بررسی می‌کند که چگونه جمعیت‌ها در طول زمان با توجه به وجود استراتژی‌های جایگزین تکامل می‌یابند.
ماهی‌های ماده ماسو سه استراتژی برای انتخاب دارند. آن‌ها می‌توانند در رودخانه‌ای که در آن متولد شده‌اند بمانند (مقیم)، پس از یک سال به دریا مهاجرت کنند (مهاجر اولیه) یا در مرحله‌ای دیرتر از زندگی خود به دریا بروند (مهاجر دیرهنگام).
برای سادگی، تیم تحقیقاتی مدل‌سازی را بر روی سالمون‌هایی که یا مقیم بودند یا مهاجر اولیه متمرکز کرد.
اندازه سالمون در دریاهای آزاد
یکی از جنبه‌های جالب مدل شامل توزیع اندازه بود. سالمون‌های جوان‌تر و کوچک‌تر بیشتر تمایل دارند مهاجرت کنند تا اینکه در جای خود بمانند.
این مطالعه بر ویژگی‌های شناخته‌شده جمعیت‌شناسی سالمون، از جمله تعداد تخم‌ها به ازای هر ماهی و میزان بقای آن‌ها، استوار بود.
پیش‌بینی مسیرهای مهاجرت
نتایج مطالعه قابل توجه بود. تیم تحقیقاتی مشاهده کرد که در طیف وسیعی از پارامترها، جمعیت پایداری حفظ شد.
به طور جالب توجه، آن‌ها شرایط مشخصی را شناسایی کردند که می‌توانست استراتژی‌های جایگزین را فعال کند. یافته شد که محیط نامساعد رودخانه برای بقا، همراه با محیط دریاهای حاصلخیز، احتمال مهاجرت سالمون را افزایش می‌دهد.
وقتی نرخ بقا در فرآیند دشوار مهاجرت به زیر یک حد معین می‌رسد، یک تغییر ناگهانی رخ می‌دهد که منجر به انتخاب ساکن شدن و مقیم شدن تمام جمعیت می‌شود.
بقا، تکامل، و تغییرات محیطی
توانایی پیش‌بینی اینکه جمعیت‌ها چگونه استراتژی‌های مختلف مهاجرتی را انتخاب می‌کنند برای درک اکولوژی و تکامل اهمیت زیادی دارد.
این دانش می‌تواند به ما کمک کند که بفهمیم چگونه تغییرات محیطی بر بقای این موجودات تأثیر می‌گذارد. این تیم امیدوار است که کارشان بتواند برای ارزیابی و پیش‌بینی اثرات تغییرات ناشی از فعالیت‌های انسانی بر جمعیت‌های حیوانات مورد استفاده قرار گیرد.
بنابراین، دفعه بعد که یک سالمون را در حال پرش از رودخانه دیدید، به یاد داشته باشید که این فقط ماهی نیست که برخلاف جریان حرکت می‌کند؛ بلکه یک فرد است که در شبکه پیچیده بقا، تکامل، و تغییرات محیطی گرفتار شده است.
تحقیقات در حال پیشرفت در دریاها
این تحقیق بینش‌های ارزشمندی درباره دنیای سالمونیدها و چالش‌های میان مهاجرت و ماندن به ما ارائه داده است. اما همچنین سوالاتی را درباره تأثیر تغییرات محیطی بر این موجودات آبی مطرح می‌کند.
محققان خاطرنشان کردند: «این مدل چندین بینش درباره واکنش اکولوژیک و تکاملی جمعیت در برابر تغییرات محیطی فراهم می‌کند. به عنوان مثال، افزایش بقا در طول مهاجرت، باعث افزایش اندازه جمعیت و به عنوان پاسخی اکولوژیک و تکاملی، سهم مهاجران می‌شود.»
با ادامه سفرمان در مسیر کشف و درک، بیایید به یاد داشته باشیم که تصمیمات و اقداماتی که امروز انجام می‌دهیم بر این اکوسیستم‌های شکننده تأثیر می‌گذارد.
این مطالعه در مجله بوم‌شناسی جمعیت منتشر شده است.
