پیک‌های شمالی ((Northern Pike) نوعی ماهی شکارچی و مهاجم) آلاسکا که پیشتر تصور می‌شد تنها در آب‌های شیرین زندگی می‌کنند، اکنون در حال عبور از آب‌های شور برای تسخیر مناطق جدید در بخش مرکزی جنوبی آلاسکا هستند.
دانشمندان پیش از این بر این باور بودند که موانع دریایی مانند خلیج کوک، مانع گسترش آن‌ها می‌شود. با این حال، تحقیقات جدید نشان می‌دهد که پیک‌ها از دهانه‌های رودخانه‌ای برای حرکت بین حوزه‌های آبریز استفاده می‌کنند.
این کشف بسیار مهم است زیرا به این معناست که پیک‌های شمالی می‌توانند به دریاچه‌ها و رودخانه‌هایی که قبلاً از آن‌ها حذف شده‌اند، دوباره حمله کنند. این کشف همچنین باورهای دیرینه در مورد نحوه گسترش این ماهی‌های مهاجم را به چالش می‌کشد و دانشمندان را مجبور می‌کند تا استراتژی‌های خود را برای کنترل گسترش آن‌ها بازبینی کنند.
این یافته نیاز فوری به اتخاذ تدابیر جدید برای حفاظت از گونه‌های ماهی بومی مانند سالمون را در برابر تهدید روزافزون پیک‌های شمالی برجسته می‌کند.
پیک‌های شمالی در حال سفر
محققان دانشگاه آلاسکا فربنکس (UAF) و اداره ماهی و حیات وحش آلاسکا (ADFG) این کشف را با تحلیل اتولیت‌ها – سنگ‌های گوشتی کوچک از پیک‌ها – به دست آوردند.
این ساختارها ترکیب شیمیایی آب محل زندگی ماهی را ثبت می‌کنند و یک خط زمانی از حرکت‌های آن ارائه می‌دهند.
متیو وولر، استاد شیلات UAF و نویسنده اصلی مطالعه گفت: “استرانسیوم بسته به زمین‌شناسی و موقعیت مکانی تغییر می‌کند. اگر پیک‌ها بین حوزه‌های آبریز حرکت کنند، می‌توانید این تغییرات را با تجزیه و تحلیل استرانسیوم در اتولیت‌ها شناسایی کنید.”
با مقایسه نمونه‌های اتولیت جمع‌آوری شده از سال 2019، تیم سه پیک را پیدا کرد که امضاء شیمیایی آن‌ها با خلیج بالای کوک مطابقت داشت. این ماهی‌ها در زیستگاه‌های آب شیرین مرتبط با خلیج از جمله دریاچه کمبل، لاگون وستچستر و دریاچه فوگل صید شدند.
گونه‌های مهاجم خطرناک
پیک‌های شمالی به طور طبیعی متعلق به مناطق داخلی و غربی آلاسکا هستند، جایی که هزاران سال در آن زندگی کرده‌اند. با این حال، در دهه 1950، مردم به طور غیرقانونی آن‌ها را به حوضه رودخانه سوسیتنا در بخش مرکزی جنوبی آلاسکا معرفی کردند.
از آن زمان، این شکارچیان بسیار کارآمد به سرعت گسترش یافته و خود را در بیش از 150 دریاچه و رودخانه تثبیت کرده‌اند. حضور آن‌ها تاثیر زیادی بر جمعیت‌های ماهی بومی، به ویژه سالمون‌ها که شکار و تغذیه می‌کنند، گذاشته است.
مدت‌ها بود که دانشمندان بر این باور بودند که پیک‌های شمالی تنها می‌توانند از طریق سیستم‌های آب شیرین متصل یا از طریق معرفی انسان‌ها گسترش یابند.
بسیاری بر این باور بودند که خلیج کوک – یک ناحیه بزرگ آب شور که حوزه‌های آبریز مختلف را از یکدیگر جدا می‌کند – به عنوان یک مانع طبیعی عمل خواهد کرد و مانع از حرکت ماهی‌ها بین سیستم‌های رودخانه‌ای می‌شود.
با این حال، مطالعه اخیر خلاف این را ثابت کرده است و نشان می‌دهد که پیک‌ها قادر به حرکت از طریق دهانه‌های رودخانه‌ای هستند، جایی که آب شیرین و شور با هم ترکیب می‌شوند، تا به مناطق جدید حمله کنند. این امر مفروضات قبلی را به چالش می‌کشد و کنترل گسترش آن‌ها را دشوارتر می‌سازد.
پیک‌های شمالی از دهانه‌های رودخانه‌ای برای گسترش استفاده می‌کنند
این اطلاعات جدید نگرانی‌هایی را ایجاد کرده است که مسیرهای آبی که قبلاً از پیک‌ها پاک شده بودند، ممکن است از طریق مسیرهای مرتبط با دریا دوباره تسخیر شوند.
پیتر وستلی، استاد یار شیلات دانشگاه UAF گفت: “آگاهی تازه‌ای که نشان می‌دهد ماهی‌ها از دهانه‌های رودخانه‌ای عبور می‌کنند، تنها یکی دیگر از دلایلی است که پیک‌های شمالی را به عنوان یک نمونه از گونه‌های مهاجم خطرناک معرفی می‌کند.”
پیامدهای مدیریتی
اگرچه این کشف نگران‌کننده است، اما به دانشمندان و مدیران منابع درک بهتری از نحوه گسترش پیک‌های شمالی می‌دهد.
با این دانش، آن‌ها می‌توانند استراتژی‌های هدفمندتری برای نظارت بر مناطق پرخطر، مسدود کردن مسیرهای مهاجرت و جلوگیری از بازگشت آن‌ها تدوین کنند.
این رویکرد متمرکز به محافظت از گونه‌های ماهی بومی کمک خواهد کرد و اثرات بلندمدت این شکارچی مهاجم را بر اکوسیستم‌های آب شیرین آلاسکا محدود خواهد کرد.
پارکر برادلی، زیست‌شناس گونه‌های مهاجم ADFG گفت: “تأیید اینکه پیک‌های شمالی می‌توانند از این مسیر استفاده کنند، به ما اطلاعاتی داد که اکنون می‌توانیم بر جلوگیری از این گسترش و حفاظت از زیستگاه‌های ارزشمند تمرکز کنیم.”
اهمیت مطالعه
کریستین دانکر، که برنامه مدیریت گونه‌های مهاجم پیک‌های ADFG را هماهنگ می‌کند، بر اهمیت تخصیص منابع به مناطق پرخطر تأکید کرد.
وی گفت: “این کشف قدمی به جلو بوده است، هم از نظر علمی در درک اکولوژی پیک‌های شمالی در آمریکای شمالی و هم برای برنامه مدیریت پیک‌های شمالی مهاجم در داخل کشور ما.”
واقعیت اینکه پیک‌ها می‌توانند از دهانه‌های رودخانه‌ای برای حرکت بین حوزه‌های آبریز استفاده کنند، نشان می‌دهد که آن‌ها بسیار تطبیق‌پذیرتر از آنچه دانشمندان قبلاً تصور می‌کردند هستند.
این امر چالش‌های جدیدی برای مدیران منابع ایجاد می‌کند که اکنون باید مسیرهای آب شور را در تلاش‌های خود برای مهار و حذف پیک‌ها از سیستم‌های آب شیرین آسیب‌پذیر در نظر بگیرند.
اگر این ماهی‌های مهاجم بی‌توجه رها شوند، می‌توانند به گسترش خود ادامه دهند و گونه‌های بومی مانند سالمون را تهدید کنند، که استراتژی‌های مدیریتی مؤثر را از همیشه ضروری‌تر می‌سازد.
این مطالعه در مجله PLOS ONE منتشر شده است.
