هنگام نوشیدن یک نوشابه با طعم مرکبات، آیا تاکنون به این فکر کردهاید که چرا طعم آن به طور یکنواخت توزیع شده است؟ مادهای به نام BVO یا روغن گیاهی برمدار نقش مهمی در این مسئله داشته است.
با این حال، پس از بررسیهای فراوان و مطالعاتی که خطرات بالقوهای برای سلامت انسان نشان میدهند، این ماده افزودنی نوشابه در ایالات متحده به پایان کار خود نزدیک شده است.
ممنوعیت ماده افزودنی نوشابه
اداره غذا و داروی آمریکا (FDA)، که مسئولیت نظارت بر ایمنی مواد غذایی در این کشور را بر عهده دارد، به تازگی تصمیمی قاطعانه گرفته است. پس از لغو ثبت BVO، این روغن گیاهی اصلاحشده اکنون رسماً در سراسر ایالات متحده ممنوع شده است.
این تصمیم پس از انتشار شواهد واضحی از سمیت این ماده در مطالعات اخیر اتخاذ شد که ادامه استفاده از BVO را غیرقابل قبول میکرد.
جیمز جونز، معاون کمیسر FDA در حوزه غذاهای انسانی، این اقدام مهم را اعلام کرد و گفت:
«این اقدام پیشنهادی نمونهای از نحوه نظارت این سازمان بر شواهد جدید و انجام تحقیقات علمی برای بررسی سوالات مرتبط با ایمنی است. زمانی که علم دیگر استفاده ایمن از مواد افزودنی در غذاها را تأیید نکند، ما اقدام نظارتی انجام میدهیم.»
تردید در ایمنی ماده افزودنی نوشابه
داستان BVO به دهه 1930 بازمیگردد. بهعنوان یک عامل امولسیفایر، این ماده برای جلوگیری از شناور شدن طعم مرکبات در نوشابهها استفاده میشد.
مطالعات روی حیوانات نشان دادهاند که این ترکیب ممکن است بهتدریج در بافتهای چربی بدن تجمع کند و از عملکرد طبیعی ید در غده تیروئید جلوگیری نماید. این مسئله باعث شد که مقامات بهداشتی در سراسر جهان نسبت به ایمنی این امولسیفایر تردید کنند.
در واقع، BVO پیشتر از لیست مواد تشکیلدهنده در چندین کشور مانند هند، ژاپن و اتحادیه اروپا حذف شده است. حتی ایالت کالیفرنیا در اکتبر 2022 استفاده از این ماده را ممنوع کرد که این ممنوعیت تا سال 2027 به طور کامل اجرایی خواهد شد.
نگرانیها درباره سمیت بالقوه
FDA در ابتدا تردید داشت. در دهه 1950، این سازمان BVO را بهعنوان مادهای که عموماً بیخطر شناخته میشود (GRAS) طبقهبندی کرد. این وضعیت به موادی داده میشد که یا بهطور کامل آزمایش شده بودند یا قبل از سال 1958 به طور گسترده مورد استفاده قرار میگرفتند.
با این حال، در دهه بعد نگرانیها در مورد سمیت بالقوه این ماده افزایش یافت که منجر به اعمال محدودیت موقتی بر استفاده از BVO، بهویژه در نوشیدنیهای مرکباتی شد.
بهدست آوردن دادههای دقیق در مورد خطرات بلندمدت این ماده آسان نبود و به همین دلیل بررسیها طول کشید. با این حال، تحقیقات انجامشده در انگلستان طی دهه 1970 نشان داد که برم در بافتهای انسانی انباشته میشود و غلظتهای بالای آن با مشکلات قلبی و رفتاری در حیوانات مرتبط است.
واکنش تولیدکنندگان نوشابه
پس از چندین مطالعه، FDA در نهایت قانع شد که BVO باید ممنوع شود. شرکتهایی مانند پپسیکو و کوکاکولا فرآیند حذف این ماده از محصولات خود را طی دهه گذشته آغاز کردهاند.
جیمز جونز گفت:
«در طول سالها، بسیاری از تولیدکنندگان نوشیدنی محصولات خود را اصلاح کرده و BVO را با مواد جایگزین دیگری جایگزین کردند. امروزه تعداد کمی از نوشیدنیهای موجود در ایالات متحده حاوی این ماده هستند.»
این تصمیم ممکن است نقطه آغازین تغییرات بیشتری باشد. FDA در حال بازنگری مقررات مربوط به مجاز بودن برخی مواد افزودنی غذایی است تا فرآیند بررسی را بهبود بخشد و رنگهای غذایی را که باعث سرطان در انسان یا حیوان میشوند، ممنوع کند.
تصمیم نهایی در مورد طبقهبندی BVO پس از یک فرآیند بررسی جامع گرفته شد که اکنون به پایان رسیده است. با استفاده از جایگزینهایی که در سراسر جهان برای حفظ طعم نوشیدنیهای مرکباتی استفاده میشوند، به نظر میرسد دوران BVO به پایان رسیده است.
آینده مواد تشکیلدهنده نوشابهها
با ممنوعیت رسمی BVO، تولیدکنندگان نوشابه اکنون به دنبال جایگزینهای ایمنتر و پایدارتر برای حفظ یکنواختی طعم در نوشیدنیهای مرکباتی هستند.
جایگزینهای رایج شامل تثبیتکنندههای طبیعی مانند استر گام و سوکروز استات ایزوبوتیرات (SAIB) هستند که خواص امولسیفایری مشابهی ارائه میدهند، اما بدون خطرات مرتبط برای سلامتی.
این تغییر منعکسکننده روندی گستردهتر در صنعت نوشیدنی است که به سمت استفاده از ترکیبات طبیعی و شفافیت بیشتر در منابع مواد تشکیلدهنده پیش میرود.
با افزایش آگاهی مصرفکنندگان درباره سلامت، برندها تحت فشار بیشتری قرار گرفتهاند تا استفاده از افزودنیهای مصنوعی را به حداقل برسانند و فرمولاسیونهای طبیعیتری را ارائه دهند.
علاوه بر این، انتظار میرود که نهادهای نظارتی بررسیهای بیشتری روی مواد غذایی و نوشیدنی انجام دهند و نوآوری در توسعه تثبیتکنندههای ایمن و مؤثر را تشویق کنند.
این پیشرفتها میتواند زمینهساز ظهور نوشیدنیهایی باشد که هم طعم و هم سلامت مصرفکنندگان را در اولویت قرار میدهند.