مطالعه‌ای تازه از دانشگاه ییل (Yale) نشان می‌دهد که آواز خواندن برای نوزادان تأثیر چشم‌گیری بر بهبود خلق‌وخو و سلامت کلی آن‌ها دارد. پژوهشگران در این تحقیق چهار هفته‌ای، مشاهده کردند که نوزادانی که والدین‌شان بیشتر برایشان آواز می‌خواندند، وضعیت روحی بهتری داشتند.
مزایای لالایی برای نوزادان
موسیقی به عنوان ابزاری برای آرام‌سازی
والدین همواره برای آرام کردن نوزادان به لالایی‌ها اعتماد داشته‌اند، و حالا علم نیز از این اعتماد پشتیبانی می‌کند. در یک مطالعه در سال ۲۰۲۱، مشخص شد که شنیدن لالایی به زبان‌های خارجی باعث کاهش ضربان قلب و هدایت الکتریکی پوست نوزادان می‌شود؛ نشانه‌ای از آرامش.
تأثیر لالایی نسبت به گفتار
این اثرات آرامش‌بخش حتی قوی‌تر از صحبت کردن عادی هستند، زیرا به نظر می‌رسد که ملودی فراتر از گفتار معمولی به مدارهای تنظیم احساسات در مغز کودک دسترسی دارد. در یک آزمایش دیگر، نوزادان هفت تا ده ماهه دو برابر بیشتر از گفتار به آواز گوش دادند، پیش از آن‌که بی‌قراری کنند. این یافته‌ها توضیح می‌دهند که چرا حتی والدین خسته نیز اغلب در زمان بی‌قراری کودک به آواز خواندن پناه می‌برند.
ریشه‌های فرهنگی آواز خواندن برای نوزادان
سنتی جهانی و باستانی
در طول تاریخ و در فرهنگ‌های گوناگون، والدین برای آرام کردن نوزادان، ایجاد پیوند عاطفی و انتقال احساس امنیت برای آن‌ها آواز خوانده‌اند. مطالعات قوم‌موسیقی‌شناسی نشان می‌دهد که آوازهایی که برای نوزادان خوانده می‌شوند دارای ویژگی‌هایی مانند ریتم آهسته، ساختار تکرارشونده، و برجسته‌سازی زیر و بم هستند که در تقریباً تمام لالایی‌های دنیا دیده می‌شود.
لالایی‌ها، فراتر از یک سنت
این آوازها صرفاً سنت نیستند، بلکه احتمالاً به‌خاطر اثربخشی‌شان به وجود آمده‌اند. در جوامعی که ابزارهای والدگری رسمی یا فناوری وجود ندارد، موسیقی نقش ابزاری غریزی را در مراقبت از کودک ایفا می‌کند که میان نسل‌ها، زبان‌ها، و سبک‌های زندگی مختلف پل می‌زند. این الگو نشان می‌دهد که چرا حتی در خانه‌های مدرن، آواز هنوز یک ابزار مؤثر و قابل اعتماد است.
آیا آواز خواندن واقعاً کمک می‌کند؟
طراحی مطالعه دانشگاه ییل
اُن چو (Eun Cho) از مرکز مطالعات کودکان ییل و همکارانش، ۱۱۰ خانواده با نوزادانی زیر چهار ماه را برای مطالعه انتخاب کردند. آن‌ها از روش «ارزیابی لحظه‌ای بوم‌شناختی» استفاده کردند؛ یک نظرسنجی موبایلی که در ساعات مختلف روز به‌صورت تصادفی از والدین وضعیت خلق‌وخوی کودک را می‌پرسید.
مداخله در گروه آزمایشی
نیمی از والدین فیلم‌های کارائوکه، کتاب‌های آهنگ و یادآورهای هفتگی دریافت کردند، در حالی‌که گروه دیگر مراقبت عادی را ادامه دادند. فقط در عرض یک هفته، اغلب والدین گروه موسیقی در حدود ۹۰٪ از پرسش‌ها گزارش دادند که برای کودکشان آواز خوانده‌اند؛ و این عادت حتی بعد از توقف یادآورها هم ادامه یافت.
واکنش طبیعی والدین به گریه کودک
به گفته ساموئل مر (Samuel Mehr)، مدیر آزمایشگاه موسیقی، «والدین به طور غریزی از موسیقی برای مدیریت احساسات نوزاد استفاده می‌کنند، زیرا خیلی سریع متوجه می‌شوند که آواز چقدر در آرام کردن کودک بی‌قرار مؤثر است.» جالب آن‌که، هیچ‌گاه به والدین گفته نشد که چه زمانی بخوانند، اما آن‌ها خودجوش در زمان بی‌قراری به موسیقی متوسل شدند.
نتایج ملموس
بر اساس داده‌های نظرسنجی، آواز تنها تکنیکی بود که به‌طور معنادار در زمان مداخله افزایش یافت. نوزادانی که والدین‌شان بیشتر برای آن‌ها آواز خواندند، امتیاز خلق‌وخو بهتری داشتند – نه فقط به صورت لحظه‌ای، بلکه در کلیت وضعیت روحی.
چرا موسیقی برای مغز نوزاد اثر دارد؟
ریشه‌های تکاملی آواز برای نوزادان
پژوهش‌های میان‌فرهنگی نشان می‌دهد که در هر جامعه‌ای آواز بخشی از مراقبت از نوزاد بوده است. این یافته‌ها از یک نقش تکاملی برای موسیقی در مراقبت از کودک حمایت می‌کند.
ویژگی‌های صوتی مؤثر
آوازها معمولاً ریتم‌های تکرارشونده و زیر و بم اغراق‌شده‌ای دارند که با حساسیت زمانی نوزادان هم‌خوانی دارد. این نشانه‌های صوتی به احتمال زیاد حس ایمنی را منتقل می‌کنند و منجر به کاهش ضربان قلب، آرامش سیستم عصبی، و تمرکز نگاه می‌شوند.
حتی آهنگ‌های ناآشنا که این ویژگی‌های صوتی را دارند، می‌توانند اثر مثبت بگذارند.
آواز خواندن به نفع نوزاد و والدین
اثر غیرمستقیم بر والدین
اگرچه مطالعه ییل در مدت چهار هفته نتوانست بهبود مستقیمی در خلق‌وخوی والدین نشان دهد، اما تحقیقات دیگر به مزایای جانبی اشاره کرده‌اند. مثلاً در یک برنامه ده هفته‌ای آواز گروهی در ایتالیا، علائم افسردگی پس از زایمان کاهش یافت و برنامه برای اجرای عمومی مناسب تشخیص داده شد.
کاهش استرس والدین
وقتی نوزاد کمتر بی‌قراری کند، فشار روانی والدین هم کاهش می‌یابد که بهبود خواب و تقویت پیوند والد–فرزند را در پی دارد. پژوهشگران در حال طراحی مطالعات بلندمدت هستند تا تأثیر آواز روزانه بر سلامت کل خانواده را بررسی کنند.
خانه‌هایی بدون موسیقی؟
شکاف میان ادراک و واقعیت
اگرچه بسیاری از خانواده‌های حاضر در مطالعه ییل قبلاً هم موسیقی را وارد زندگی روزمره کرده بودند، اما همیشه این‌گونه نیست. پژوهش‌های قبلی با ضبط صدا در طول روز نشان دادند که در بسیاری از خانه‌ها، موسیقی نقش چندانی ندارد – حتی وقتی والدین فکر می‌کنند زیاد برای کودک آواز می‌خوانند.
ابزارهای ساده برای دسترسی برابر
این شکاف به این معناست که برخی نوزادان ممکن است از حمایت عاطفی موسیقی بی‌بهره بمانند، به‌ویژه در خانواده‌هایی با استرس بالا، فقر یا زمان محدود والدین. ابزارهایی کم‌هزینه مثل کتاب‌های آهنگ، ویدیوهای ساده، یا یادآورهای روزانه می‌توانند این فاصله را پر کنند و به همه نوزادان فرصت تعامل مؤثر و نشاط‌آور بدهند.
حتی افزایش اندک در لحظات موسیقایی روزانه می‌تواند برای نوزادان آسیب‌پذیر تحولی اساسی باشد.
موسیقی را به خانه بیاورید
نیازی به تجهیزات خاص نیست
برای شروع، هیچ مهارت خاصی لازم نیست؛ یک آهنگ ساده، شعر کودکانه، تصنیف محلی، یا حتی بخشی از ترانه‌ای که دوست دارید کافی است. این آهنگ را هنگام تعویض پوشک، پیش از خواب یا در حمام شبانه برای کودک بخوانید.
اصول ساده برای اثربخشی
آهنگ را با ریتم آهسته، صدای ملایم و تکرار عبارت‌ها اجرا کنید تا کودک به الگوی آن عادت کند. آن‌چه مغز نوزاد نیاز دارد تداوم است، نه بی‌نقصی. و بهترین ابزار هم همین حالا در اختیار والدین است: صدای شما.
و شاید، صدای شما برای نوزادتان زیباترین صدای جهان باشد.
